Hükümetin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin 28 Mayıs’ta yapılacak ikinci turu öncesi dövize talebini ve TL’ye karşı değer kazanmasını engellemeye yönelik önlemleri genişleyerek sürüyor. Nisan ayının başından seçimlere kadar 17.7 milyar dolarlık rezerv satan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) önceki gün, vatandaşın son dönemde tüketici kredisine göre faizi düşük kalan kredi kartından nakit avans çekip kuyum alışverişi yapmasını ve dövize yönelmesini önlemek için bu tür harcamaları da ‘kredi’ kapsamına almıştı. Bankalara 50 bin TL’den yüksek limitli kartlardan kullanılan kredilere karşılık yüzde 30 oranında sabit faizli Hazine bonosu alma zorunluğu getiren kararın ardından dün de iki yeni önlem daha geldi.
Önlemlerden birincisinde Merkez Bankası interbank işlemlerinde bankaların günlük döviz alım limitini yüzde 25 düşürdü. Bloomberg’ün bankacılık kaynaklarından edindiği bilgiye göre bankalardan ayrıca, acil değilse şirketlerin döviz talebini “TL Uzlaşmalı Vadeli Döviz Sözleşmesi” işlemlerine yönlendirmeleri istendi.
Hedef daha çok dövizin TL’ye dönüşü
TCMB dün yayınladığı tebliğle de bankaları yılsonuna kadar gerçek kişilere ait daha çok döviz mevduatının TL’ye geçirilmesini sağlamaya zorlayan bir düzenlemeye gitti. 2023 yılının geri kalanında gerçek kişi yabancı para mevduat/katılım fonundan TL mevduat/katılma hesaplarına ek dönüşüm hedefi uygulanacak. Merkez Bankası, bu amaçla bankalara verdiği dövizden TL’ye ek dönüşüm yükümlülüğü eşiklerini, gerçek kişi hesapları için değiştirdi. Gerçek kişi hesaplarında 26 Mayıs-28 Temmuz 2023 tarihleri arasında ek yüzde 10 TL dönüşümünü sağlayamayan bankalar, eksik kalan kısım için 6 ay süreyle menkul kıymet (düşük faizli Hazine kağıdı) alacak. Böylece daha önce yüzde 5 olan dönüşüm hedefi yüzde 15’e çıkmış olacak. 28 Temmuz sonrası için ise dövizden TL’ye ek dönüşüm oranı eşiği yüzde 30’a yükselecek. Oranı tutturamayan banka, bu tarihten sonra hedef tutana kadar ek yüzde 10 menkul kıymet blokesi yapacak. Tüzel kişilerin mevduat hesapları için ise eski oranlar yürürlükte kalmaya devam edecek.
Piyasa oyuncularına göre TCMB piyasayı dengelemek için ihtiyaç duyduğu döviz miktarını azaltmayı hedefliyor. Reuters’a konuşan bir bankacı TL tarafında ikinci tur seçimlere kadar büyük değişim beklemediğini belirterek, “Ancak seçim sonrası için tekrar değerlendirme yapılması gerekebilir. Kısa vadedeki beklentilerimizin aksine orta uzun vadede bu sistem hala sürdürülebilir görünmüyor” dedi.
KKM’de faiz artabilir
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın “Daha fazla döviz bozdurtun” baskısı bankaların kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarında faizleri arttırmasına neden olabilir. Bankacılar özellikle az şubeli özel bankalarda hedeflerin tutturulması için faizlerin diğerlerine göre daha fazla arttırılabileceğini ifade ediyorlar.
