Dünya aylardır şirket elitlerinin yaşamlarını konu alan Emmy ödüllü TV dizisi Succession’ın son sezonunun büyüsüne kapılmış durumda. Ancak Hindistan’da, milyarlarca dolarlık serveti olan Asya’nın en zengin insanı Mukesh Ambani’nin gerçek hanedanlık öyküsü aylardır haberlere konu oluyor.
Reliance Industries Başkanı Mukesh Ambani’nin üç çocuğu, perakendecilikten rafinericiliğe uzanan 220 milyar dolarlık holdinginin yönetim kurulunda yerlerini aldılar. İkizler 31 yaşındaki Isha ve Akash ile 28 yaşındaki Anant, hissedar onayının ardından yönetim kuruluna katılacak. Mukesh Ambani, geçen hafta yaptığı açıklamada “Kıdemli liderlerin deneyimi ve yeni liderlerin hırsının birleşimi, Reliance’ın her geçen gün büyüyen başarı kitabında daha yeni ve daha heyecan verici bölümler yazacak” dedi.
Bu geçiş, belki de kurumsal Hindistan’ın en çok beklenen halefiyet planında şirketin üçüncü nesil aile liderliğine girişini ifade ediyor. Petrol, telekom, kimya, teknoloji, moda ve hatta gıdaya kadar uzanan geniş bir iş imparatorluğuna sahip olan Ambaniler, Hindistan’da her yerde bulunan bir varlık ve ailenin yaptığı her şey halkın yoğun ilgisine konu oluyor.
Grup, muhtemelen küresel firmalarla ortak olarak genel ve sağlık sigortasına girmeyi planlıyor. 200 milyon evde 5G kablosuz geniş bant hizmetleri sunmayı ve 2.000 megavatlık yapay zekaya hazır bilgi işlem kapasitesi geliştirmek, iddialı hedefleri arasında yer alıyor.
İddialı bir rüzgar enerjisi işi ve bir güneş fabrikası planlıyor. Firmanın hırslı perakende kolu 1970’lerin popüler meşrubatı Campa Cola’yı yeniden canlandırdı ve şimdi küreselleştirmeyi planlıyor.
Veraset danışmanlığı firması Terentia Consultants’ı yöneten Sandeep Nerlekar, Mukesh Ambani ve eşi Nita’nın çocuklarını yıllardır bu an için yetiştirdiklerini söylüyor: “Onlar Mukesh Ambani’nin çocukları oldukları için işi devralmadılar, bu iyi düşünülmüş bir strateji. Bir veraset planlaması yapmak için zaman ayırdı, güçlü yönlerine göre dikey iş kollarını çok net bir şekilde belirledi.”
Mukesh Ambani, fakir olarak yetiştirilmiş ve düşük profilli olmayı tercih eden “esrarengiz” bir adam olarak tanımlanıyor. Çocukları ise son derece lüks içinde büyüdü. Malikanelerde büyüdüler, sık sık özel uçaklarla seyahat ettiler ve ünlülerin arasına karıştılar.
25 milyar dolarlık 5G planını başlattı
Babasının işleriyle ilgilenmek için Stanford’u bırakmak zorunda kalan Mukesh Ambani’nin aksine, ikizler Isha ve Akash sırasıyla Yale ve Brown’dan mezun oldular. Birlikte rutin olarak kurumsal etkinliklerde boy gösteriyor ve dergilerin kapaklarını süslüyorlar. Her ikisi de Beyoncé de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından yıldızların katıldığı gösterişli törenlerle diğer zengin sanayici ailelerin çocuklarıyla evlendi.
Nerlekar, Mukesh Ambani de dahil olmak üzere tüm ailenin lüks harcamalar, düğünler ve mülkler de dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle “radar altında” olduğunu söylüyor: “Çocukların henüz genç olması hayatlarındaki heyecanı artırıyor ve onları daha fazla spot ışığı altına sokabilir – ancak “ne yaptıklarını biliyorlar ve iyi yetiştirilmişler”.
Üniversiteyi tamamladıktan sonra Akash, 2014 yılında grubun telekom birimi Reliance Jio’nun liderlik ekibine katıldı. Nakit zengini Hindistan Premier Ligi’nde Mumbai Indians kriket takımını yönetiyor. Akash ayrıca 2020 yılında Meta Platforms tarafından Reliance’ın bir birimi olan Jio Platforms’a 5,7 milyar dolarlık yatırım yapılmasına aracılık eden ekibin bir parçasıydı.
Öte yandan Isha, şirketin perakende, e-ticaret ve lüks planlarını yürütmekle görevlendirildi. Isha’nın, şirketin e-ticaret uygulaması aracılığıyla moda alanındaki genişleyen varlığının ve en iyi uluslararası lüks markalarla artan ortaklıklarının arkasında olduğu söyleniyor.
Hindistan büyük holdinglerini parçalamalı mı?
Isha’nın Reliance’ın ana iş kolundaki yükselişi önemli çünkü ailedeki diğer kadınlar şimdiye kadar şirkette büyük ölçüde çevresel roller oynarken ona üst düzey bir liderlik rolü verildi. Fortune dergisi 2021 yılında onu Hindistan’ın en güçlü 21. kadını olarak sıralarken “görevdeki varis” olarak tanımlamıştı. Ve babasına göre o aynı zamanda alıngan.
New York Times’a verdiği bir röportajda Mukesh Ambani, kızının sık sık babasının iş yapma biçimini sorguladığını söyledi. Bir keresinde ondan portföyünü “yeniden değerlendirmesini” istediğini çünkü bazı şirketleri çevreyi kirleten plastik işindeydi. Küçük oğlu Anant, Reliance’ın fosil yakıtlardan güneş paneli üretiminin geliştirilmesine kadar uzanan enerji işlerinde yer alıyor. Aynı zamanda Brown Üniversitesi mezunu olan ve annesiyle birlikte Reliance Charity’nin yönetim kurulunda görev yapan Anant, IPL sezonunda takımlarının kriket maçlarında sık sık annesine eşlik ederken görülüyor.
IIM-Indore direktörü Himanshu Rai, Business Standard gazetesine yaptığı açıklamada, halefiyetin tüm paydaşlar için olumlu bir sinyal olduğunu ve “gelecekte herhangi bir anlaşmazlığı da önleyeceğini” söyledi.
Birçok kişi, Mukesh Ambani ve küçük kardeşi Anil Ambani arasında, babalarının 2002’deki ölümünden sonra miras kalan holding üzerinde yaşanan şiddetli kavgayı hatırlıyor. Varlıkları paylaştıracak bir vasiyetnameleri olmayan kardeşler, anneleri bir uzlaşmaya varmadan önce aile şirketini nasıl yönetecekleri konusunda yıllarca anlaşamadılar.
‘Her an ölebileceği gerçeği veraset planında rol oynadı’
Nerlekar, “Yaşadıkları acı bir olaydı, bu yüzden halefiyetlerini doğru zamanda tanımlamak isteyeceklerdir” diyor. Pandemiden sonra dünyanın dört bir yanındaki insanların kendi hayatlarına daha fazla odaklandığını, veraset planlarını ve miraslarını düzene koymak istediklerini de sözlerine ekliyor: “Belirsizlik ve ciddi şekilde hastalanabileceğiniz ya da ölebileceğiniz gerçeği Mukesh Ambani’nin veraset planında rol oynadı.”
Liderlik değişimi aynı zamanda Ambani imparatorluğunun hakimiyetinin, geçen yıl kısa bir süreliğine Asya’nın en zengin adamı olarak Ambani’yi geride bırakan kömür ve altyapı kralı Gautam Adani’nin yükselişiyle sorgulandığı bir döneme denk geliyor. İkisi Hindistan’ın yenilenebilir enerji pazarı için doğrudan rekabet halinde ve artan rekabetleri Hindistan’ın iş çevrelerinde dikkatle izleniyor.
Mukesh Ambani şimdilik 5 yıl daha başkan ve genel müdür olarak kalacağını, Reliance’ın “yeni nesil liderlerini” hazırlayacağını ve çocuklarına “kolektif liderlik sağlayabilmeleri ve Reliance’ı güvenilir bir şekilde daha yükseklere taşıyabilmeleri için” akıl hocalığı yapacağını söyledi.
Nerlekar, Bay Ambani’nin yıllardır kendisiyle birlikte olan iyi bir ekibe sahip olduğunu ve yeni nesil liderlere gelecekteki büyüme stratejilerini tanımlamada yardımcı olacağını söylüyor. Ancak çocukların bundan sonra ne yapacaklarını sadece zaman gösterecek ve önümüzdeki birkaç yıl çok önemli olacak.
Nerlekar, “Mukesh Ambani’den sonra birinin gruba liderlik etmesi gerekiyor, bu nedenle bu planı doğru lideri belirlemek için kullanacak ama acelesi de yok” diyor.
