Uluslararası danışmanlık şirketi EY (Ernst & Young) tarafından hazırlanan Turizm Sektörü Değerlendirmesi 2023 raporuna göre geçen yıl en çok turist çeken ve tercih edilen ülkeler sırasıyla Fransa, İspanya, ABD, İtalya ve Türkiye oldu. Türkiye 2022 yılında 51,4 milyon kişi ile en çok turist ağırlayan 5. ülke olurken, en çok turist ise Rusya, Almanya ve İngiltere’den geldi. 2022 yılında günlük turist başına harcama ise 2019 yılındaki 751 dolara göre yüzde 20’lik artışla 905 dolara çıktı. 2019’da Türkiye’yi ziyaret eden 51,9 milyon kişi 38,9 milyar dolar bıraktı. Geçen yılki 51,4 milyon ziyaretçinin turizm geliri ise 46,5 milyar dolar oldu. 2023’ün ilk yarısında ise İstanbul ziyaretçi son 5 yılın rekorunu kırdı.
Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi EY (Ernst & Young), turizm ve konaklama sektörüne ilişkin hazırladığı Turizm Sektörü Değerlendirmesi 2023 raporuna göre turizm endüstrisi alanında değişen dinamikler; trendleri ve öncelikleri de etkiledi.
2023 yılı; sürdürülebilirlik, teknoloji, kültürel deneyimler, sağlık ve güvenlik trendlerinin küresel turizm alanında birleşmesi anlamına geliyor. Sürdürülebilir ve çevre dostu seyahat seçeneklerine giderek daha fazla öncelik verilmesi, karbon ayak izini azaltan uçuşlar, yeşil konaklama ve ekolojik açıdan bilinçli turist faaliyetleri seyahat tercihlerinde belirleyici rol oynuyor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği’nin yayımladığı verilere göre, Atlanta Hartsfield-Jackson Uluslararası Havalimanı 2023 yılı Ekim ayında 5,36 milyonun üzerinde tarifeli koltukla uluslararası yolcular için dünyanın en yoğun havalimanı oldu. Dubai Uluslararası Havalimanı listede ikinci sırayı alırken, İstanbul Havalimanı yolcu trafiğinde yedinci sırada yer aldı.
Şampiyonlar Ligi Finali 75 milyon euro katkı yapmış
Rapora göre Türkiye’nin turizm gelirleri 2023 yılının ilk yarısında yıllık bazda yüzde 27’lik artışla 21,7 milyar dolara ulaştı. İstanbul’da 10 Haziran’da Inter Milan ile Manchester City arasında oynanan Şampiyonlar Ligi finali, ev sahibi şehre yaklaşık 75 milyon Euro (80 milyon ABD doları) ekonomik katkı sağladı. Ancak bu rakamın gerçek katkıyı yansıttığını söylemek zor.
UEFA Champions League’in ana sponsoru Mastercard ve ödeme ekosisteminin en büyük oyuncularından Garanti BBVA Ödeme Sistemleri’nin yaptığı hesaplamaya göre final yapıldığı kente 3 günde yaklaşık 75 milyon Euro getiriyor. Ancak bu analiz yapılırken bilgiye erişim sıkıntısı nedeniyle maç biletlerini Mastercard ile yapanların verileri esas alınmış. Avrupa’da kredi kartı pazarı son verilerine göre Visa ile Mastercard arasında neredeyse yüzde 50-50 paylaşılmış. Bu durumda maç biletlerini Visa ile alanların yaptığı harcamanın da, Mastercardlılara yakın olduğunu kabul ederek toplam kartlı harcamanın çok kolay şekilde 150 milyon Euro’ya ulaşabileceğini söylemek mümkün. Nakit harcamaların da hesaba katılması durumunda rakamın daha da yükseleceği ve 200 milyon Euro’yu yaklaşacağı çok açık.
100 kişiden 3’ü alışveriş için gelmiş
Türkiye, toplam 51,4 milyon ziyaretçi ile 2022 yılında en çok turist ağırlayan 5. ülke oldu. 2023 yılının ilk yarısında ziyaretçi sayısı geçen yalın aynı dönemine göre yüzde 21’lik artışla 22 milyon oldu. 2023 yılının ilk yarısında ziyaretçilerin geliş amacı yüzde 76,2’lık oranla “seyahat, eğlence, spor ve kültürel faaliyetler”, yüzde 16,6’lık oranla “akraba ve arkadaş ziyareti” oldu. Türkiye’ye “alışveriş” için gelenlerin oranı ise önceki yıllardakine benzer biçimde yüzde 3’te kaldı.
Veriler, 2023 ilk yarısında Türkiye’ye en çok turisti önceki yıla göre yüzde 34 oranında artarak 5,2 milyon kişiyle Rusya’dan geldiğini gösteriyor. Rusya’dan gelen ziyaretçiler toplam ziyaretçi sayısının yüzde 13’ünü, ikinci sıradaki Almanya’dan gelen turistler ise yüzde 12’sini oluşturuyor. İngiltere’den gelen ziyaretçi sayısı da önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12 oranında artış göstererek 3. sırada yer alıyor. Sıralama geçen yılın ilk yarısında da aynıydı.
En çok İstanbul’a geldiler
İstanbul, 2023 yılının ilk yarısında 11 milyon 524 bin yabancı ziyaretçiyle Türkiye’de ilk sırada yer aldı. 2023 ilk yarısında İstanbul’u ziyaret eden yabancı ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16,22 arttı. İstanbul’a gelen ziyaretçiler arasında yine önceki yıllara benzer biçimde Rusya, Almanya, İran, ABD ve Suudi Arabistan, İngiltere ilk sıralarda yer aldı.
2022’de tek başına 16 milyon 20 bin yabancı turisti ağırlayan İstanbul’a en fazla yabancı ziyaretçi yine Rusya’dan gelmiş (toplam ziyaretçilerin yüzde 9,33’ü), bu ülkeyi Almanya (yüzde 7,72) ve İran (yüzde 6,85) takip etmişti.
2022 yılında İstanbul’u 12 milyon 820 bin yabancı ziyaretçiyle Antalya takip ederken; listenin üçüncü sırasında, 4 milyon 640 bin yabancı ziyaretçiyle hem Bulgaristan hem de Yunanistan’a sınırı olan ve alışveriş için günübirliğine gelenlerin cenneti Edirne, dördüncü sırasında ise Bodrum, Marmaris ve Fethiye gibi turizm merkezlerinin bulunduğu Muğla yer aldı.
Sağlık turizminden altı ayda 1 milyar dolar geldi
Türkiye’ye sağlık turizmi için gelenlerin sayısı da hızla artmaya devam ediyor. 2023 yılının ilk yarısında saç ekiminde dünyanın merkezi olan Türkiye’yi sağlık hizmeti amacıyla ziyaret eden 746.290 kişi ağırlandı ve sağlık turizminden elde edilen gelir 1 milyar 33 milyon ABD dolarına ulaştı. TÜRSAB, Türkiye’nin 2023 yılında bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 30 artışla 1,8 milyonun üzerinde sağlık turistini ağırlayacağını öngörüyor.
2022 yılında da sağlık turizminde 2021’e göre yüzde 88 artış yaşanmış ve bu durum sağlık hizmetleri gelirine de yüzde 23 artış olarak yansımıştı. 2022’de 2,12 milyar ABD doları gelir elde edilirken 1 milyon 258 bin 382 ziyaretçi Türkiye’de sağlık hizmeti aldı.
Kruvaziyer turizminde umut var
Son yıllardaki yatırımlarla Türkiye dünya kruvaziyer turizminde de payını artırmaya çalışıyor. Verilere göre 2023 yılının ilk yarısında kruvaziyer gemileriyle Türkiye’yi 483 binden fazla kişi ziyaret etti. Bu dönemde limanlara yanaşan kruvaziyer gemi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 32’lik artışla 420 gemiye, yolcu sayısı ise yüzde 107’lik artışla 31 bin 507’ye ulaştı. Kuşadası, 191 sefer ile en fazla kruvaziyerin yanaştığı liman oldu ve 258 bin 719 ziyaretçiyi ağırladı. Kuşadası’nı 115 bin 760 ziyaretçi ve 72 sefer ile Galataport (İstanbul) takip etti. Yılın ikinci yarısında ise İsrail limanlarına yanaşacak gemilerin Gazze’deki savaş nedeniyle rotalarını Türkiye’deki limanlara çevirmelerinin kruvaziyer pazarından alınan payı önemle oranda artıracağı tahmin ediliyor.
Seyahat ve turizm sektörünün katkısı yükseliyor
Dünya’da 2022 yılında seyahat ve turizm sektörü, küresel GSYİH’ye yüzde 7,6 oranında katkıda bulunarak 1,1 trilyon ABD dolarına ulaştı. Söz konusu rakam, 2021’e göre yüzde 22 artış, COVID öncesi son normal yıl olan 2019’a göre ise yüzde 23 düşüş olduğunu gösteriyor. Rapora göre bu rakamın 2023’te 9,5 trilyon ABD dolarına, 2033’te ise 15,5 trilyon ABD dolarına ulaşacağı öngörülüyor.
Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi’ne göre 2022’de Avrupa’da seyahat ve turizmin GSYH’ye katkısı 2021’e göre yüzde 40 artışla 579,2 milyar ABD doları olarak gerçekleşti. Ancak 2022’de bu oran 2019’a göre hâlâ yüzda 7,2 daha düşük seviyede kaldı. Türkiye’nin turizm gelirlerinin GSYİH’ye katkısı son üç yılda yüzde 2,1’den yüzde 5,1’e yükseldi.