6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli depremlerde hasar gören evleri için kendilerine yapılan tazminat ödemesinde mağdur olan depremzedeler için umut ışığı doğdu. Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (KDK) kararına göre, depremde evleri hasar gören bazı depremzedeler, felâket 2023 yılında yaşanmasına rağmen sigorta tazminatının 2022 yılı için geçerli metrekare birim fiyatı 1,508 lira üzerinden hesaplandığını belirterek, tazminatın 2023 yılı birim fiyatı olan 3 bin 16 lira üzerinden hesaplanarak ödenmesi talebiyle başvuruda bulundu.
Başvuruyu inceleyen KDK, mağduriyetlerin giderilmesi için düzenleme yapılması hususunda Doğal Afet Sigortaları Kurumu Başkanlığı (DASK) ile Sigortacılık ile Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu Başkanlığına tavsiyede bulunulmasını kararlaştırdı.
‘Hakkaniyete aykırı’
KDK’nin kararında, sigorta poliçelerindeki esaslı tarife değişikliklerinin sigorta sahiplerinin açık bilgisine sunulmadan, eski tarife rakamları üzerinden hak sahiplerine ödeme yapıldığı, bunun depremzedelerin mağduriyetine yol açtığı ifade edildi.
Bu durumun hakkaniyete aykırı olduğuna işaret edilen kararda, zorunlu deprem sigortasının sağladığı teminatların ülkenin birçok yerinde ve konut tipine göre gerçek sigorta değerinin altında olduğu değerlendirmesine yer verildi.
Sosyal adaletin sağlanması ve depremden etkilenen kişilerin mağduriyetlerinin giderilmesi adına ödemelere ilişkin mevzuatta düzenleme gerçekleştirilmesi gerektiği vurgulanan kararda, depremzedelere ödemelerin 2023 yılı tarifesine göre yapılmasının sağlanması gerektiği belirtildi.
Hasarlı kaç bina var?
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca depremden sonra yapılan hasar tespit çalışmalarında 50 bin 576 binada yer alan 224 bin 923 bağımsız birimin acil yıkılması gereken, ağır hasarlı ve yıkık olduğu tespit edilmişti. 11 bin 114 binada yer alan 71 bin 174 bağımsız birimin orta hasarlı, 99 bin 300 binada yer alan 640 bin 131 bağımsız birimin az hasarlı, 180 bin 355 binada yer 762 bin 627 bağımsız birimin de hasarsız olduğuna karar verilmişti.
Bölgedeki konutların yarıya yakını DASK’lı
1999 Marmara depreminin ardından 2000 yılında kurulan DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile deprem ve depremden kaynaklanan yangın, infilak, yer kayması ve tsunami risklerine karşı, sigortalı konut sahiplerine maddi güvence sağlıyor. Verilere göre Türkiye genelinde 20 milyon 32 bin adet konut bulunuyor. Zorunlu Deprem Sigortası yaptıranların sayısı 10 milyon 949 bin 642. Oran yüzde 54,70.
Depremin odağındaki 10 ilde Zorunlu Deprem Sigortası oranı ortalama yüzde 49 düzeyinde bulunuyor. Kahramanmaraş’ta 210 bin konutun 113 bin adedi Zorunlu Deprem Sigortası poliçesine sahip. Diğer illerde rakamlar şöyle; Hatay’da 315 bin konutun yüzde 40,1’i, Osmaniye’de 101 bin konutun yüzde 42,4’ü, Gaziantep’te 339 bin konutun yüzde 64,5’i, Kilis’te 25 bin konutun yüzde 59,7’si, Şanlıurfa’da 198 bin konutun yüzde 52,9’u, Adana’da 479 bin konutun yüzde 45,9’u, Malatya’da 188 bin konutun yüzde 52,1’i, Adıyaman’da 89 bin konutun yüzde 44,9’u, Diyarbakır’da 231 bin konutun yüzde 33’ü Zorunlu Deprem Sigortası poliçesine sahip.