Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nden (FAO) yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, kasımda bir önceki aya göre değişmeyerek 120,4 puan seviyesinde sabit kaldı. Kasım 2022’ye göre ise endeks yüzde 10,7 geriledi. Düşük uluslararası tahıl fiyatlarının yüksek bitkisel yağ fiyatlarını dengelemesi, küresel gıda fiyatlarının kasımda sabit kalmasına sebep oldu.
Türkiye’de ise gıda fiyatları Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Ağustos 2020’den bu yana geçen 39 aylık sürede aralıksız arttı. TÜİK’in 2023 yılı Kasım ayı verisine göre gıda enflasyonu bir önceki aya göre yüzde artarken, yıllık bazda ise yüzde 67,16 oldu.
Bitkisel yağ fiyatları yükseldi, tahıl fiyatları düştü
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, aylık bazda palm yağı küresel fiyatlarındaki artışın etkisiyle yüzde 3,4 yükseldi. Uluslararası palm yağı fiyatları, önde gelen ithalatçı ülkelerin alımlarının artması ve büyük üretici ülkelerdeki mevsimsel olarak düşük üretimin etkisiyle kasımda yüzde 6’dan fazla artış gösterdi. Tahıl Fiyat Endeksi ise mısır fiyatlarında keskin gerilemenin etkisiyle aylık bazda yüzde 3, yıllık bazda yüzde 19,4 düştü. Şeker Fiyat Endeksi, Hindistan ve Tayland’da kötüleşen üretim beklentileri ve küresel ihracat bulunabilirliğine ilişkin artan endişelerin etkisiyle kasımda aylık yüzde 1,4 arttı, geçen yılın aynı ayına göre de ortalama yüzde 41,1 yükseldi.
Asya ve Avrupa’nın talebi süt fiyatlarını yükseltti
Aynı dönemde FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi, Kuzeydoğu Asyalı alıcıların tereyağı ve yağsız süt tozuna yönelik yüksek ithalat talebinin yanı sıra Batı Avrupa’daki kış tatili öncesinde artan iç talep nedeniyle kasımda aylık yüzde 2,2 artarak 114,2 puana çıktı. Et Fiyat Endeksi de ekimde arzın artmasıyla yüzde 0,4 düşüş kaydetti. FAO, küresel üretim, tüketim, ticaret ve stok eğilimlerine ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı Tahıl Arz ve Talep Özeti Raporu’nu da yayımladı. Kuruluş, bu yıl küresel tahıl üretimine ilişkin tahminini önceki yıla göre yüzde 0,9 artışla 2,819 milyar tondan 2,823 milyar tona yükseltti. Rusya ve Türkiye’de buğday, ABD’de mısır üretiminde yukarı yönlü revizyon yapılırken, Arjantin ve Brezilya’da üretim tahminleri düşürüldü.
Türkiye gıda enflasyonunda OECD birincisi
Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü’nün (OECD), üye ülkelerdeki gıda enflasyonuyla ilgili 2023 Ekim ayı verileri Türkiye’deki durumun vehametini gösteriyor. Buna göre OECD’de gıda enflasyonu hızla yavaşlamayı sürdürerek eylül ayında yıllık bazda yüzde 8,1’den ekim ayında yüzde 7,4’e geriledi. Gıda enflasyonu 32 OECD ülkesinde düşüş göstermekle birlikte ekim ayı itibarıyla yıllık bazda Türkiye, İzlanda, Kolombiya ve Birleşik Krallık’ta yüzde 10’un üzerinde kaldı. Ancak bu ülkelerden hiçbiri ekim ayı itibarıyla Türkiye’nin yüzde 72’lik gıda enflasyonunun yanına yaklaşamadı. 28 OECD üyesi arasında Türkiye’den sonra en yüksek yıllık gıda enflasyonuna sahip ülke İzlanda. Yüzde 11,7’lik gıda enflasyonuna sahip bu ülkeyi yüzde 10,4 ile Kolombiya izliyor. Birleşik Krallık ise yüzde 10,1 ile “yüksek gıda enflasyonuna” sahip bir ülke olarak göze çarpıyor. OECD üyeleri arasında en düşük gıda enflasyonu ise yüzde 7,8 ile Hollanda’da.