Kripto paraların kralı Bitcoin uzun süren uykusundan uyandı ve tırmanışa geçti. Haftanın son işlem gününde 62,000 dolara ulaşan Bitcoin büyük ölçüde ABD’li finans devleri sayesinde tüm zamanların en yüksek seviyesine yaklaştı.
Grayscale, BlackRock ve Fidelity gibi yatırım şirketleri Bitcoin satın almak için milyarlarca dolar akıtıyor. Finans piyasalarında devasa büyüklükte işlem yapanlar öteden beri “balinalar” olarak adlandırılırdı. BBC’nin haberine göre son birkaç haftadır ABD’li finans devlerine de bu isim takıldı.
Kripto para piyasasında Bitcoinile ilgili merak uyandıran çok sayıda soru var. Bunların başında da “Zenginin malı züğürdün çenesini yorar” misali kimin ne kadar Bitcoin sahibi olduğu geliyor.
BBC’ye göre sistemi gereği yerkürede sadece 21 miller Bitcoin olacak. Bunun 19 milyonu yaratıldı, ancak birçoğu çoktan hesaba katıldı ve muhtemelen piyasadan çekildi.
Peki başka hangi kuruluşlar ya da bireyler Bitcoin balinası? Yani kimin ne kadar Bitcoin’i var? BBC 29 Şubat sabahına kadar doğrudan araştırma ve yayınlanmış bilgilerden elde edilen rakamlardan bir tahmin yapmış ve aşağıdaki tabloya ulaşmış.
Sonsuza kadar kaybolan Bitcoin’ler
Sonsuza kadar kaybolan bitcoin sayısına ilişkin tahminler üç ile altı milyon arasında değişiyor. Kişiler dijital cüzdanlarının şifre gibi ayrıntılarını unuttukları için bitcoinler kaybolabilir. Bitcoin’de çağrı merkezini arayıp “şifremi unuttum, yenisini alayım” diyemeyeceğiniz için bir anda servetinizin önemli bölümünün uçup gittiğini görmeniz mümkün. Bunu Galler’de atılmış bir sabit diskte 8.000 bitcoin kaybeden James Howells’a sorun.
Bu kayıp bitcoinlerin bir kısmı da dokunulmadan bırakılan terk edilmiş suç gelirlerinden geliyor olabilir. Elliptic’teki kripto araştırmacılarına göre 3 milyon 150 bin Bitcoin 10 yıl veya daha uzun süredir atıl durumda. Chainalysis araştırmacıları gibi bazı analistler de beş yıldır hareket ettirilmeyen Bitcoin’lerin de kaybolabileceğini söylüyor. Yani bir süre sonra kayıp yığınına milyonlarca bitcoin daha eklenebilir.
Genellikle üstünde mutabık kalınan tahmin bu sayının 3,5 milyon olduğu. Ancak bu atıl coinlerin 1,1 milyonunun Bitcoin’in anonim yaratıcısına ait olması muhtemel olduğu için bu rakamı sonsuza kadar kayıp Bitcoin sayısından düşmek mümkün. Bu nedenle kayıp Bitcoin’ler için yapılacak muhafazakar bir tahmine göre sayı 2,4 milyon ya da tüm Bitcon’lerin yüzde 11’i.
Kripto borsaları
Kripto para borsaları kripto kullanıcıları için banka gibi hareket eder. Dolar ya da sterlin gibi geleneksel paralarınızı Bitcoin ve diğer dijital tokenlerle değiştirebilirsiniz. K33 araştırmacıları yaklaşık 2,3 milyon bitcoin’in borsalar tarafından müşteri adına tutulduğunu tahmin ediyor. Dünyanın en büyük borsası Binance’in yaklaşık 550,000 Bitcoine sahip olduğu tahmin ediliyor. Onu 403,00 ile Bitfinex, 386.000 ile Coinbase, 146.000 ile Robinhood ve 126,000 ile OKX takip ediyor. Borsaların tüm Bitcoinlerin yaklaşık yüzde 11’ini tuttuğu düşünülüyor.
Ancak coin’lerinizi bir borsada bırakmanız, örneğin FTX’in çökmesi ve müşterilerin coin’lerine erişememesi gibi kötü durumlarla karşılaşmanıza neden olabilir. Bazı Bitcoin tutkunları da büyük ve giderek daha fazla düzenlemeye tabi ve yasal olarak uyumlu borsalara güvenmenin Bitcoin’in düzen karşıtı ethosuna aykırı olduğunu düşünüyor.
Bilinmeyen balinalar
Bitcoin balinası dijital cüzdanında 10,000’den fazla Bitcoin bulunduran kişiye verilen ad. Bitinfocharts web sitesi en zengin 100 cüzdanın Bitcoin Zengin Listesi’ni tutmak için halka açık blok zinciri kayıtlarını kullanıyor ve sahipleri bilinmeyen 10.000 coin veya daha fazlasına sahip yaklaşık 80 cüzdan var. Bu cüzdanlardan birine sahip olmak sizi milyarder yapabilir. Bazıları başka bir yerde görünen kişi veya kuruluşların cüzdanları olabilir, ancak bir araştırmacı bağlantıyı kurmadıkça veya balina kendisi ortaya çıkmadıkça asla kim oldukları bilinemeyecek. Kaba bir tahminle büyük balinalar tüm Bitcoinlerin yaklaşık yüzde 8’ini ellerinde tutuyor.
Henüz çıkarılmayanlar
Zamanla madencilik ödülünün bir parçası olarak verilen madeni para miktarı otomatik olarak azaltılıyor ve buna yarılanma (halving) deniyor. Nisan ayında tekrar yarılanacak Bitcoin yeni arzı daha da azaltacak. Halen madenciliği yapılacak Bitcoinler toplamın yüzde 7’sini oluşturuyor ve son Bitcoin’in 2140 yılında yaratılacağı tahmin ediliyor.
Satoshi Nakamoto, Bitcoin mucidi
Düzenlenmiş yatırım şirketleri
Ocak ayında ABD finans otoriteleri ocak ayında kurallara uygun hareket eden ve denetlenen yatırım şirketlerinin spot Bitcoin ETF’leri adı verilen Bitcoin’e bağlı yeni finansal ürünler satmaya başlamasına izin verdi. Şubat ayı ortasında ETF’leri başlatmak için başvuran yatırım devleri hedge fonlardan borsa yatırımcılarına kadar her şeyin Bitcoin fiyatı üzerinde bahse girmek için ETF’leri satın almasıyla kendileri herhangi bir coin’e sahip olmak zorunda kalmadan binlerce bitcoin satın almaya başladı.
K33 Research’e göre 29 Şubat itibariyle 933, 000 coin tahsis edilmiş ya da satın alınmış durumda. Bu coinler şu anda bu yeni finansal ürünler için kurumlar tarafından tutuluyor. K33 analistleri en büyük Bitcoin sahibinin dijital para yatırım şirketi Grayscale olduğunu düşünüyor. Yaklaşık 450, 000 Bitcoine sahibi Grayscale’i, 150,000 BlackRock ve 102,000 Bitcoin ile Fidelity izliyor. Bu finans devleri şu an tüm Bitcoinlerin yaklaşık yüzde 4,5’ini elinde tutuyor.
Kolluk kuvvetleri
MicroStrategy, yazılım şirketi
Bitcoin’e inananlar sosyal medyadaki görsellerde genellikle lazer gözlere sahip olarak tasvir ediliyor ancak hiçbiri yazılım girişimcisi Michael Saylor’ınkiler kadar parlak değil. yanmıyor. Saylor 2020 yılında kendisine ait yazılım şirketini alabildiği kadar Bitcoin almaya ikna etti ve her satın alma işlemini kripto hayranları arasında her zaman viral olan bir Tweet ile kutladı. MicroStrategy ve iştirakleri şu anda yaklaşık 193,000 Bitcoine ile dijital paraların en büyük sahibi şirket.
Block One, kripto yazılım şirketi
2020 yılında kripto yazılım üreticisi Block One’ın CEO’su şirketinin 140,000’lik ilk alımdan sonra Bitcoin almaya devam ettiğini tweetledi. Dolayısıyla gerçek rakamın çok daha yüksek olması muhtemel.
Mt Gox, hack olayında kaybolan paralar
Dünyanın ilk büyük kripto borsası olan Mt Gox 2011 yılında bir dizi feci hack ve aksilik sonucu yaklaşık 850,000 Bitcoin kaybetti. Bu konuda bir kitap yazan Mark Hunter coinlere ne olduğu konusunda hala kafa karışıklığı olduğunu, ancak çoğunun hırsızlar tarafından açık piyasaya geri satıldığının varsayıldığını söylüyor.
Ancak 80,000 Bitcoin ‘1Feex’ ile başlayan ünlü bir kripto cüzdan adresinde dokunulmadan duruyor. Bu zula muhtemelen hiçbir zaman kurtarılamayacak ya da taşınamayacak. Kaos sırasında 2,600 bitcoin daha yanlışlıkla ve geri döndürülemez şekilde yok edildi. Hack olaylarında birikimini kaybeden müşterilerden bazıları kurtarılan coinlerden bir kısmını geri almaya başladı.
Winklevoss İkizleri, yatırımcı
Kripto girişimcisi kardeşlerin şu anda kaç Bitcoin’e sahip oldukları kesin olarak bilinmiyor. Ancak ikizler 2017’de New York Times’a verdikleri bir röportajda yaklaşık 70.000 Bitcoin’e sahip olduklarını açıkladı ve hiçbirini satmadıklarını söylediler.
Tether, kripto para şirketi
Tether, stabil coin olarak bilinen kendi kripto token’ın ı arkasındaki şirket rezervlerinin bir parçası olarak yıllardır Bitcoin satın alıyor. Uzmanlara şirketin yaklaşık 67,000 Bitcoin’e sahip olduğunu tahmin ediyor.
Hisseleri halka açık Bitcoin madencileri
Bitcoin madencilik şirketleri güçlü bilgisayarlarla dolu tesisler işletiyor ve işlemlerin halka açık blok zincirini güncel tutmak için çalışıyor. Bu çalışma karşılığında Bitcoin sistemi madencilik adı verilen bir süreçle onları otomatik olarak Bitcoin ile ödüllendiriyor. Bitcoin madenciliği bilgisayarları çalıştırmanın ve onları serin tutmanın çevresel maliyeti nedeniyle son yıllarda çok tartışmalı hale geldi. Bitcoin için başarılı bir şekilde madencilik yapmak zamanla zorlaştığından küçükler tasfiye oldu. Bu nedenle büyük şirketler dünya çapındaki Bitcoin madencilik havuzunun aslan payını oluşturuyor.
Bunların çoğu halka açık değil. Ancak K33’ün araştırmasına göre halka açık en büyük sekiz şirketin elinde yaklaşık 40, 000 Bitcoin var. Bunların en büyükleri 16,000 Bitcoin ile Marathon, 9,000 Bitcoin ile Hut8 ve 7,600 Bitcoin ile RIOT.
Tim Draper, yatırımcı
ABD’li risk sermayesi yatırımcısı Tim Draper 2014 yılında polis tarafından Silk Road’dan ele geçirilen ve ABD hükümeti tarafından açık arttırmaya çıkarılan 30,000 bitcoini satın aldığında manşetlere çıkmıştı. O dönemde bu yatırım ona 17 milyon dolara mal olmuştu. Şu anda kaç Bitcoin’e sahip olduğunu açıklamasa da 2022’de kripto web sitesi Protos’a hiç satmadığını ve hala bitcoin satın aldığını söyledi. Bu nedenle elinde tuttuğu Bitcoin sayısının hayli arttığını söylemek mümkün.
Michael Saylor, yatırımcı
Tesla, şirket
Tesla’nın 2023 sonu mali verileri Bitcoin varlıklarıyla ilgili herhangi bir değişiklikten bahsetmedi. Dolayısıyla şirketin hala 9,700’ün biraz çok Bitcoin’e sahip olduğu varsayılabilir. Elon Musk’ın şirketi 2021 yılında 40,000’den fazla Bitcoin satın almış, ancak son yıllarda çoğunluğunu satmıştı.
Block, ödeme sistemi ve kripto teknoloji şirketi
Twitter’ın kurucusu Jack Dorsey tarafından yönetilen ödeme sistemleri şirketi Block uzun zamandır bir kripto destekçisi. Son kazanç raporunda yatırım amaçlı yaklaşık 8,038 Bitcoin’e sahip olduğunu açıkladı.
Peter Thiel, yatırımcı
Milyarder yatırımcının tam olarak kaç bitcoin sahibi olduğu bilinmiyor, ancak 2023 yılında şirketi bitcoin satın almaya başladı ve şimdiye kadar toplam 100 milyon dolar harcadı.
El Salvador, Orta Amerika ülkesi
Orta Amerika ülkesi El Salvador’un Bitcoin sever başkanı 2021 yılında ülkesi için tartışmalı bir yatırım planının parçası olarak kamu parasıyla Bitcoin satın almaya başladı. Buradaki bitcoin sayısı portföyü takip eden bir web sitesi işleten Hollandalı araştırmacı Elias tarafından tweetlerinden toplandı. Tam olarak kaç adet Bitcoin satın alındığı ya da hangi değerden satın alındığı konusunda kamu kayıtları tutulmuyor.
Bireyler
Halkın elinde ne kadar Bitcoin olduğuna dair tahmini bir rakam vermek gerekirse geriye 10,5 milyon Bitcoin kalıyor. Bu yukarıdaki tüm rakamların çıkarılması durumunda bugün var olan tüm Bitcoinlerin yaklaşık yüzde 50’sini oluşturuyor. Borsalarda tutulan Bitcoinlerin hesaba katılması durumunda çoğu bireylere ait olduğundan bu sayı daha yüksek olacak. Ancak kayıp Bitcoin sayısı daha yüksekse ya da Bitcoin balinalarının üstünde oturduğu coin miktarı bildiğimizden fazlaysa daha düşük de olabilir.
Kimse tek tek kaç kişinin Bitcoin sahibi olduğunu kesin olarak bilmiyor, ancak kripto teknoloji şirketi River, Bitcoin’in Haziran 2023 itibariyle küresel nüfusun yüzde 1’ine denk gelen 81,7 milyon kullanıcısı bulunduğunu tahmin ediyor.
Araştırmalar ilginç bir şekilde Bitcoin’in değerindeki son artışın bireysel perakende yatırımcıların Bitcoin satın almasından kaynaklanmadığını gösteriyor. IntoTheBlock’taki analistler büyük bankalar gibi Bitcoin balinalarının fiyatı ve talebi artırdığını, sıradan insanların dijital paraya yönelmesinde bir artış olmadığını söylüyor.