Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından yayımlanan 2023’ün ilk yarısını kapsayan Türkiye Posta Sektörü Pazar Verileri Raporu’na göre son yıllarda e-ticaret hacminde artışın etkisiyle posta sektöründe gönderi hacimleri ve buna bağlı olarak posta hizmet sağlayıcılarının gelirleri önemli ölçüde yükseldi. BTK ‘Posta sektörü’ diyor ama bunu ‘Kargo’ diye anlamak daha doğru. Burada kastedilen küçük paketler ve koliler.
2019’un ilk yarısını 3,5 milyar lira, tamamını ise 7,7 milyar lira net satış geliriyle kapatan sektörde bu rakam Covid-19 salgınıyla e-ticaret hacminde artışın görülmeye başlandığı 2020’de 13,1 milyar liraya yükseldi. Gelirlerdeki artış ivmesi sonraki yıllarda da devam etti ve 2021’de 18,1 milyar liraya, 2022’de 33,5 milyar liraya çıktı.
2019’a göre 7’ye katlandı
2023’ün ilk yarısında ise söz konusu gelirler bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık iki katına çıkarak 25,3 milyar liraya ulaştı. Son beş yılda e-ticaret hacmindeki artış sektör verilerine de yansırken net satış gelirleri geçen yılın ilk yarısı itibariyle 2019’un aynı dönemine göre yedi katına çıktı.
BTK’nın raporuna göre geçen yılın ilk yarısı itibariyle sektörde yetkilendirilmiş işletmeci sayısı 46. Bu işletmecilere 24’ü ulusal, 28’i yerel olmak üzere 52 yetkilendirme verildi.
Sektörde haberleşme gönderileri sayısı geçen yılın ilk 6 ayında 220,3 milyon olarak gerçekleşti. Şehirlerarası gönderilerin tüm haberleşme gönderileri içindeki payının yüzde 84,8 olduğu ve gönderilerin büyük bölümünü oluşturduğu kaydedildi. Bu dönemde haberleşme gönderisi teslimatının en çok gerçekleştiği iller sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya oldu.
Haberleşme gönderileri haricinde kalan ve posta kolisi veya kargosu şeklinde nitelendirilen diğer posta gönderilerinin sayısı yıllar itibariyle artış eğilimini sürdürdü ve geçen yılın ilk yarısı itibariyle 598,1 milyonu aştı ve bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19 arttı.
Haberleşme gönderilerinden elde edilen gelir ise yıllık bazda yüzde 61 artışla 3,1 milyar lira olarak kayıtlara geçti. Bahsi geçen gelirler 2019 ve 2021’de 1,2’şer milyar lirayken 2021’de 2,6 milyar liraya, 2022’de 4,6 milyar liraya yükseldi.
Gönderim yerlerine göre “şehir içi,” “şehirlerarası” ve “uluslararası” kategorilerinde en büyük gelir şehirler arası haberleşme gönderilerinden elde edildi. Bu dönemde haberleşme gönderilerinden elde edilen gelirin yaklaşık yüzde 82,3’ü şehirlerarası ve yaklaşık yüzde 13,7’si şehir içi gönderilerden sağlandı.
Gelirde aslan payı koli gönderilerinin
Özellikle Covid-19 salgını nedeniyle hızla büyüyen e-ticaret sektörünün etkisiyle posta kolisi/kargosu gelirleri 2019’da 6,5 milyar lirayken 2020’de 11,9 milyar liraya, 2021’de 15,4 milyar liraya 2022’de 28,9 milyar liraya yükseldi. Geçen yılın ilk altı ayında bu gelir 22,2 milyar lira oldu. Tüm posta kargosu/kolisi gönderilerinin yaklaşık yüzde 72’si şehirlerarası gönderilerden oluştu.
Hizmet sağlayıcıları da posta trafiğinin artmasıyla talebe cevap verebilmek için yatırıma ayırdıkları bütçeyi de arttırdı. Posta hizmet sağlayıcıları tarafından sektöre yapılan toplam yatırım miktarı 2019’da yaklaşık 880 milyon lira civarındayken bu rakam 2023’ün ilk yarısında 1 milyar 515 milyon lirayı geçti.
Türkiye genelinde toplam 9 bin 915 posta acente/şubesi hizmet veriyor. Sektörde çalışan personel sayısı 2019 sonu itibarıyla 83 bin 857 iken bu sayı 2023’ün ilk yarısında 97 bin 573’e ulaştı.