Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hazirana ilişkin istatistikleri de işgücü piyasasında yaklaşık son 1.5 yıldır gözlenen inişli çıkışlı seyrin ve ekonominin istihdam yaratamama sıkıntısının devam ettiğini gösteriyor. Ekonomi seçimin hemen ardından Haziran ayında bırakın yeni istihdam yaratmayı, ciddi miktarda istihdam kaybetmiş durumda. Mayısta 31 milyon 654 bin olan istihdamdaki insan sayısı Haziranda 31 milyon 291 bine düştü.
Toplam istihdamdaki bu büyük düşüşe rağmen Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre haziranda 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde ‘İşsizim’ diyenlerin sayısı mayısa göre 2 bin kişi artarak 3 milyon 337 bin kişi oldu. Dar tanımlı işsizlik oranı ise 2014 yılının mart ayından bu yana yani son 9 yılın en düşük seviyesine gerilediği mayısa göre 0,1 puan artarak yüzde 9.5 oldu. Erkeklerde işsizlik oranı yüzde 7,8, kadınlar ise 13,3 olarak gerçekleşti.
Seçimler sonrası istikrarsızlığın nispeten ortadan kalkmış ve ekonomide bir yol haritası belirlenmeye başlamış olmasına rağmen ekonomi yeni istihdam yaratmak bir yana istihdam kaybetti.
Haziranda istihdam edilenlerin sayısı mayısa göre 363 bin kişi azalarak 31 milyon 291 bin kişi, çalışma çağındaki nüfus içinde istihdam edilenlerin oranı ise 0,6 puan azalarak yüzde 47,8 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 65,2 iken kadınlarda yüzde 30,8 olarak gerçekleşti.
Dalgalı seyir devam ediyor
Ekonomi bazı aylar bir öncekine göre çok büyük sayıda istihdam yaratırken, bazı aylar kımıldamıyor, bazı aylarda ise tam anlamıyla dip yapıyor. 2022’nin ocak ayında, bir önceki aya göre istihdam edilenlerin sayısının 1 milyon 596 bin kişi azalmıştı. Ama bu keskin düşüşün ardından ekonomi 2022 haziran ayına kadar tırmanışa geçti. Nisanda 456 bin, mayısta ise 330 bin istihdam yaratan ekonomi sonraki iki ayda frene bastı. Ağustosta 533 binlik zıplayışın ardından eylül ve ekim önemsiz iniş çıkışlara kapandı. Kasım’da 453 binlik istihdam artışı ve ardından aralıkta 143 binlik düşüş görüldü. 2023 Ocak ayındaki 349 binlik istihdam artışını şubat ve mart aylarında depremin de etkisiyle büyük istihdam düşüşleri izledi. Nisan ayında hem turizm mevsiminin başlaması hem de seçimler öncesi ekonomik hareketliliğin artması nedeniyle istihdamda 526 bin kişilik bir artış görüldü. Mayıs ayında ise yine inişli çıkışlı patikaya dönüldü ve yaratılan yeni istihdam ancak 63 bin oldu.
Haziran’da ise 363 binlik istihdam kaybı işin tuzu biberi oldu. İstihdam verileri aynı zamanda ekonominin de inişli çıkışlı seyrini gösteriyor. İşgücü 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 359 bin kişi azalarak 34 milyon 629 bin kişi, işgücüne katılma oranı ise 0,6 puan azalarak yüzde 52,9 olarak gerçekleşti. İşgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 70,7 iken kadınlarda yüzde 35,5 oldu. İşgücünde de istihdamdakine yakın bir azalma olduğu için hem işsiz sayısında, hem de işsizlik oranında da çok büyük bir artış olmadı.
Doç. Dr. Orhan Karaca sosyal medya mesajında haziranda işgücünde de istihdamdaki kadar azalma olduğu için işsiz sayısı ve işsizliğin yerinde saydığını belirterek şunları söyledi:
Haziran ayı işgücü istatistikleri (https://t.co/zYpGi3RtbY) yayınlandı. Haziran ayında istihdam 363 bin kişi azalmış ama işgücü de 359 bin kişi azaldığı için işsiz sayısı ve işsizlik oranı yerinde saymış.👇Yine garip gelişmeler… pic.twitter.com/ZXFIYnrzR8
— Orhan Karaca (@Dr_OrhanKaraca) August 10, 2023
Genç işsizliğinden de kötü haber var
Haziran verileri iş bulamayan ve daha iyi iş aradığı için her fırsatta her şekilde ülke dışına çıkmak isteyen gençlerle ilgili de kötü bir gelişmeye işaret ediyor. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı bir önceki aya göre 1,2 puanlık artış ile yüzde 18,6 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 15,4, kadınlarda ise yüzde 24,2 olarak tahmin edildi. Genç nüfusta işsizlik oranı mayısta bir önceki aya göre 1,6 puanlık azalıyla yüzde 17 olmuştu.
İstindam edilenlerin haziranda bir önceki aya göre daha çok çalıştıkları ortaya çıktı. İstihdam edilenlerden referans döneminde işbaşında olanların, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış haftalık ortalama fiili çalışma süresi 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 0,7 saat artarak 44,6 saat olarak gerçekleşti.
Geniş tanımlı işsizlik yüzde 24,5
Zamana bağlı eksik istihdam, potansiyel işgücü ve işsizlerden oluşan atıl işgücü oranı 2023 yılı Haziran ayında bir önceki aya göre 1,7 puanlık artış ile yüzde 24,2 oldu. Zamana bağlı eksik istihdam ve işsizlerin bütünleşik oranı yüzde 16,6 iken işsiz ve potansiyel işgücünün bütünleşik oranı yüzde 17,9 olarak tahmin edildi.