Geçen yıl temmuz ayında alınan ve bu yıl da devam eden kararla kiralara yüzde 25 sınırı uygulamaya alınırken, Ipsos’un yakın zamanda çıkan araştırmasına göre de yüzde 25’ten fazla kira artış talebine maruz kalan kiracıların oranı bir yılda yüzde 51’den yüzde 69’a çıkmıştı. Uygulama nedeniyle adliyeler kira uyuşmazlık davalarıyla dolup taşmaya başlarken, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç da dün yaptığı açıklamayla iki tarafın anlaşması halinde kira artışında yüzde 25 sınırının aşılabileceğini söyledi.
Arabuluculuk uygulanmaya alındı
Son yıllarda kira oranlarındaki yükselen artışlar konut bulmayı zorlaştırırken ev sahibi ile kiracılar karşı karşıya gelmesiyle mahkemelerde artan dava yoğunluğu üzerine gündeme getirilen arabuluculuk uygulaması 1 Eylül itibariyle başladı. Artık bu tarz anlaşmazlıklarda taraflar önce arabulucuya gidecek. Eğer arabulucuda uzlaşma sağlanamazsa yargı süreci başlayacak. Kira alacağı, bedel artırımı, tahliye talebi, komşuluk hukuku ya da tazminat isteğinden kaynaklanan anlaşmazlık durumunda taraflar mahkemeye gitmek yerine arabulucuların yolunu tutacak.
Arabulucular 1ayda karar verecek
Arabulucuya gidildikten sonra taraflar en geç 4 hafta içinde bir karar verecek. Anlaşamazlarsa, bu defa hem kiracıya hem ev sahibine mahkemeye başvuru yolu açılacak. Zorunlu arabuluculuk uygulamasının, özellikle fahiş kira artışının önüne geçilmesi konusunda katkı sağlaması bekleniyor.
Nasıl başvuru yapılıyor?
Arabulucuya gitmek isteyen adliyelerdeki arabuluculuk merkezlerinden başvuru yapılıyor. Sonrasında sistemden arabulucu atanıyor, taraflar toplantıya çağırılıyor. Sürecin nasıl işleyeceğine ilişkin soruları yanıtlayan Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “1 Eylül itibariyle kirada zorunlu arabuluculuk dönemi başladı. Bugünden itibaren ‘alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi’ dediğimiz arabuluculuk müessesine zorunlu dava şartı olarak kira davaları da katılıyor. Yine kat mülkiyetinden, komşuluk hukukundan doğan davalar ve ortaklığın giderilmesi davaları zorunlu arabuluculuk kapsamında olacak” diye konuştu.
“Taraflar sınır aşımını konuşulabilecek”
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, tarafların arabulucuda yüzde 25 sınırını da konuşabileceklerini söyledi. Tunç, “Kira miktarını da konuşabilirler, iki taraf istedikten sonra yüzde 25 sınırı aşılabilir. Neticede bu iki tarafın rızasına bağlı olan bir şey. Ev sahibi kiracısına yüzde 25’in üzerinde bir kira artışını dikte edemez. Dolayısıyla kiracıyla kiralayan anlaşırsa o ayrı konu” dedi. Arabulucuların bir ay içerisinde iki tarafı uzlaştırdığında konunun mahkemeye intikal etmeden çözüleceğine işaret eden Tunç, anlaşma sağlanamadığında ise yargı yolunun açık olduğunu bildirdi. Bakan Tunç, “10 yılda 4 milyon 620 bin dosya arabuluculuk önüne gelmiş, 4 milyon 620 bin dosyanın 3 milyon küsuru anlaşmayla sonuçlanmış” bilgisini paylaştı.
İlk günde arabuluculuk için adliyeye koştular
Diğer yandan kira, kat mülkiyeti, komşu hakkı ve ortaklığın giderilmesinden kaynaklı uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk uygulaması bugün itibarıyla başlarken, kiracı ve ev sahipleri arasında mahkemelerde oluşan dava yükünü hafifletmek için yürürlüğe giren arabuluculuk sisteminde ilk gün yoğunluk yaşandı. Anlaşmazlık yaşayan kiracı ve ev sahibi ilk önce bulundukları bölgedeki adliyelere giderek arabuluculuk bürosuna başvuruda bulunacak. Başvuru sonrası sistem otomatik olarak bir gün sonra taraflara arabulucu atıyor. Sistemde taraflara 3 hafta süre tanınıyor. Bu süre zarfında anlaşma sağlanamaz ise bir haftada ek süre veriliyor. Toplamda 4 hafta içerisinde taraflar anlaşamaz ise dava yoluna başvuracak.
