General Motors, Ford ve Stellantis ile 150 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşme görüşmelerinde 14 Eylül itibarıyla anlaşmaya varılamaması üzerine grev kararı alan ve her üç şirkete ait birer fabrikada iş durduran Birleşik Otomobil İşçileri Sendikası (U.A.W.) Ford ile yapılan görüşmelerin verimli geçtiğini açıkladı. Ancak iş durdurulan fabrikalarda 12,750 kişinin grevde olduğunun belirtildiği açıklamada General Motors ve Stellantis ile ilgili bir bilgi yer almadı. General Motors’un Missouri’deki, Ford’un Michigan’daki ve Stellantis’in de Ohio’daki Jeep fabrikasında üretim durmuş bulunuyor.
Sendikanın ‘görüşmeler iyi gidiyor’ demesine rağmen Ford cuma günü yaptığı açıklamada işin durduğu Michigan fabrikasında greve gitmeyen 600 işçiyi işten çıkardığını duyururken, boya ve son montaj bölümlerinde greve giden diğer işçileri “zincirleme etki” yapmakla suçladı. Üretimin birbiriyle bağlantılı olduğunu belirten şirket, grevdeki işçilerin tesisin diğer bölümlerindeki operasyonları doğrudan etkilediğini belirtti. GM de yaptığı açıklamada iş durdurmanın, Missouri’deki fabrikadan parça alan Kansas’daki fabrikanın 2, 000 işçisinin işini kaybetmesine neden olabileceğini duyurdu.
Sendika: Daha azına razı etmek istiyorlar
U.A.W. Başkanı Shawn Fain, otomotiv devlerinin işçi çıkartarak sendikayı sıkıştırmaya ve hak ettiğinden daha azına razı olmaya zorlamaya çalıştıklarını söyledi. Fain “Rekor düzeyde kar ettiler, bir tek işçiyi çıkarmaya ihtiyaçları yok” dedi. Ford’dan yapılan açıklamada ise işten çıkartmaların grevin bir sonucu olduğu belirtilerek “Lokavt uygulamıyoruz” denildi.
Ford’un işten çıkarma kararı Başkan Joe Biden’ın iki üst düzey Beyaz Saray yetkilisini görüşmelerde arabuluculuk yapmaları için yönlendirmesinin ardından geldi. Biden, ekonomiye zarar verme potansiyeli nedeniyle tarafları iş bırakma eylemini sona erdirmek için bir anlaşma bulmaya çağırmıştı.
Biden: Şirketler rekor karlar elde etti
Biden cuma günü Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada UAW ve otomotiv üreticilerini bir “kazan-kazan” anlaşması bulmak için müzakere masasına dönmeye çağırmış ve otomobil şirketlerinin “rekor karlarının” UAW için “rekor sözleşmelerle” eşleştirilmesi gerektiğini söylemişti. Biden ayrıca ABD Çalışma Bakanı Julie Su ve Beyaz Saray Ekonomi Danışmanı Gene Sperling’i görüşmelerde arabuluculuk yapmaları için görevlendirdiğini söylemişti.
Sendika ne istiyor?
U.A.W. 2008 küresel krizde devlet tarafından kurtarılan otomotiv devlerinden dört yıl için yüzde 36’ya kadar ücret artışı, emeklilik planının iyileştirilmesini ve sağlık sigortası sisteminin yeniden düzenlenmesini istiyor. Şirketler ise yüzde 20’den fazla ücret artışını kabul etmezken diğer taleplere de sıcak bakmıyorlar. Sendika ayrıca, yeni işçilerin uzun süreli çalışanlarla aynı ücrete ulaşmasının dört yıl sürdüğü iki kademeli ücret sistemine de son vermek istiyor.
‘Grev uzarsa otomobil fiyatları artar’
Ekonomistler ise grevlerin uzamasının otomobil fiyatlarını artırabileceğinden ve Fed’in yüzde 2’lik enflasyon hedefine ulaşma çabalarını sonuçsuz bırakabileceğini ifade ediyorlar. JPMorgan ekonomistleri, grevin devam etmesinin motorlu taşıtlar için tüketici fiyat endeksi bileşeninde son zamanlarda görülen yumuşamayı durdurabileceğini ve dezenflasyon için başka bir kırılma noktası yaratabileceğini belirtiyor. Ayrıca ekonomistler, toplu sözleşmenin önemli bir ücret artışıyla sonuçlanmasının da sektördeki enflasyon için yukarı yönlü bir risk oluşturacağını söylüyor.
