Temmuz ayında bir yandan döviz kurlarındaki artış, diğer yandan ÖTV ve KDV oranlarındaki zamların etkisiyle iğneden ipliğe her ürünün fiyatı artarken, ikinci el otomobil fiyatları ağustos ayında düşüşe geçti. Son dönemlerde bir yatırım aracı haline gelen ikinci el otomobilde fiyatlar da birinci elde olduğu gibi hızla yükselmişti. Ancak Ticaret Bakanlığı’nın 6 ay ve 6 bin km doldurmamış araçlar için bireysel kullanıcıların 3 adetten fazlasına satış kısıtlaması getirmesinin yanı sıra 15 Temmuz’dan itibaren de ikinci el taşıtların üretici tarafından tavsiye edilen satış fiyatının üzerinde ilana çıkmasını yasaklaması ağustosta fiyatları yüzde 3 oranında düşürdü. Fiyatlardaki düşüşlerle ilgili konuşan otomotiv sektörünün veri ve ikinci el fiyatlandırma şirketi Cardata CEO’su Hüsamettin Yalçın, bakanlığın yaptığı düzenlemelerin yaz döneminde talepte yarattığı düşüşün etkisiyle fiyatların ortalamada yüzde 3 gibi azda olsa geri çekilmesine neden olduğunu söyledi. Bu gerilemenin ağırlıkla 2-6 yaş aralığı C segment denilen araçlarda yaşandığını ifade eden Yalçın, düşüşün devam etmeyeceğini belirtti. Şu anda yaşanan düşüşü dönemsel olarak tanımlayan Yalçın, “Eylül ayı itibarıyla fiyatlarda yeniden normalleşme bekliyoruz” dedi.
İlk 7 ayda satışlar yüzde 24.7 artmıştı
Ağustos ayında satış adetlerinde düşüş olduğu belirtilirken, Türkiye’de ocak-temmuz döneminde ikinci el otomobil satışları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 24,7 artarak 4 milyon 486 bin 122 olmuştu. “Ticaret Bakanlığı’nın getirdiği yeni kurallar çerçevesinde piyasada dengelerin değiştiğini ve fiyata artışların durduğunu, hatta bir miktar da gerilemede var” diye yorumlayan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel ise şunları söyledi:
“Ticaret Bakanlığımızın attığı etkili adımlar ve sıfır araçta yaşanan bollaşmanın yarattığı eş zamanlı etkiyle piyasamız gerek iş işleyişi gerek fiyatların olağan dışı yükselmesi anlamında önemli ölçüde normalleşti. Geçmişte oluşan olumsuz koşullar sebebiyle ikinci el araçlara sıfır fiyatından daha yüksek fiyatlar istenmesi ya da otomobilin kayıt dışı ticaret/yatırım maksatlı alınması gibi gerek fiyatları gerekse otomobile erişimi negatif etkileyen uygulamalar, yayınlanan yönetmelik neticesinde ortadan kalkmış oldu.”
Satış adetleri düştü
İçinde bulunulan dönemde ikinci el piyasasında satış adedi anlamında da düşüş söz konusu olduğunu söyleyen Hayrettin Ertemel, “Bunun sebeplerinden biri krediye olan erişimde yaşanan geçici sorunlar. Bir diğer sebebi ise otomobilin artık kazandıran bir yatırım ve kayıt dışı ticaret alanından çıkmış olması” dedi. Sıfır otomobilde ise temmuz ayı tarihinin en yüksek satış adedine ulaşırken, ağustos ayında da benzeri bir tablo beklediklerini anlatan Ertemel, “Bunun sebebi ise yönetmeliğin etkisi ile kayıt dışı ticaret amaçlı siparişlerini geri çeken kişilerin yerine, ihtiyaç maksatlı otomobil alan vatandaşlarımızın taleplerinin öne çekilmiş olması. Bu talepler de karşılandığında sıfır araç satış adetlerinde de düşüş görebiliriz. Şu an reel kullanıcı piyasayı izlemek amacıyla geri çekilmiş durumda. Birkaç ay içinde piyasanın tekrar hareketlenmeye başlayacağı ve krediye erişimde yaşanan sorunların geri kalması ile de daha sağlıklı şekilde seyrine devam edeceği kanaatindeyiz” diye konuştu.
Sıfır otomobile erişim 2-3 aya indi
Diğer yandan hem yönetmelik hem de üretim artışları sebebiyle otomobile erişimin geçmişe geçtiğimiz yıllara göre kolaylaştığını belirten Ertemel, “Daha önce sıfır otomobile erişim 1 yıla kadar uzarken, geldiğimiz noktada en geç 2-3 ay içerisinde araç teslim alınabilir hale geldi” açıklamasını yaptı.
2024’te pazar yüzde 35 düşebilir
Toyota Türkiye CEO’su ve ODMD Başkanı ALİ Haydar Bozkurt ise sektörün geleceğine ilişkin değerlendirme yaptı. 2024 yılını değerlendirmek için henüz erken olsa da, pazarın mali politikaların seyrine göre şekilleneceğini ifade eden Bozkurt, “2024 ve 2025’i kolay olmayacak 2 yıl olarak değerlendiriyorum” dedi. Bozkurt şöyle konuştu:
“Çünkü yıl içerisindeki olumsuz faktörler, sonraki yılı da etkiliyor. Şu anda en büyük soru işaretlerinden bir tanesi içerisinde bulunduğumuz enflasyon ortamı. Kur bir şekilde kontrol altına alınabilir, enflasyon ise çok daha ağır bir etki bırakıyor ve bu etkiyi yok etmek daha uzun soluklu bir mücadele gerektiriyor. Bugün geldiğimiz şu anki enflasyon seviyesinden 6 ay gibi kısa bir sürede kurtulma şansımız yok. Bunun için 3-5 yıllık bir yol haritasının Belirlenmesi gerekiyor.”
Sadece 67 modelin fiyatları 1 milyon TL’nin altında kaldı
2’nci el konut fiyatlarında düşüşler yaşanırken, 1’inci el araba fiyatları hala yüksek seyrediyor. 1’inci el piyasasında sadece 67 modelin fiyatı 1 milyon TL’nin altında kaldı. Listedeki en ucuz model 715 bin TL ile Hyundai i10 manuel vitesli araç olurken, onu 729 bin TL ile Fiat Egea manuel vitesli modeli izledi. Listedeki diğer araçların fiyatların 760 bin TL’nin üzerinde seyretti. İşte o fiyatı 1 milyon TL’nin altında kalan otomobiller…
