Reel efektif döviz kuru neden önemli?
Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip ülkelerin para birimlerinden oluşan sepete göre, ikili ticaret akımları kullanılarak ağırlıklandırılan Türk Lirası’nın ortalama değeri ile nominal efektif döviz kuru hesaplanıyor. Nominal efektif döviz kurundan da nispi fiyat etkileri arındırılarak reel efektif döviz kuruna (REK) ulaşılıyor. REK, TÜFE, ÜFE ve birim işgücü maliyetlerden biriyle arındırılarak üç farklı alt endeks oluşturuluyor. TCMB enflasyon hedefi kapsamında TÜFE bazlı REK’i esas alıyor.
Reel efektif kurun azalışı, TL’nin reel olarak değer kaybettiğini, yani Türk mallarının yabancı mallar cinsinden fiyatının düştüğünü gösteriyor. Ancak ağustostaki gelişme Türk ihraç mallarının fiyatının bir aylığına da olsa alıcı ülkeler açısından pahalılaştığını gösteriyor.
Merkez Bankası eski Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fatih Özatay endeksteki bir aylık artışın çok önemli olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Ancak bu, yeni bir trendin başlangıcıysa ve endeks önümüzdeki aylarda da değer kazanmaya devam edecekse Türk ihraç malları yabancılar için pahalı hale gelebilir. Bu da ihracatçıyı zorlar, ithalatı ucuzlatıp cari açığı arttırır. Bunun tersi bir gelişme ise ihracatı rekabetçi hale getirmekle birlikte azalacak ithalata rağmen enflasonist etki yapar. ”
