Dış talepteki daralma ve artan maliyetler yılın ilk 9 ayında hazır giyimde ihracatı adet bazında yüzde 15.2, gelirler bazında ise yüzde 8 düşürürken, sektörün üst örgütü Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya, sektörün yeniden çıkış yapabilmesi için hükümete 5 talep için çağrı yaptı. Kaya, asgari ücrete düşük zam, işverene 2 bin TL’lik asgari ücret desteği, düşük faizli kredi, kredi borçları için bir yeniden yapılandırma ve ihracat gelirlerinin prim ödemesinin 5 puana çıkarılmasını istedi.
‘Bu yıl daralmayla tamamlanacak’
TGSD tarafından 12-13 Ekim’de düzenlenecek İstanbul Hazır Giyim Konferansı öncesindeki bilgilendirme toplantısında sektöre ilişkin değerlendirmelerde bulunan Kaya, dış talepteki yavaşlama, içeride de maliyet artışlarının etkisiyle rekabet avantajını kaybeden hazır giyim sektörünün ihracatta sert kayıplar yaşadığını ve yılı daralmayla tamamlayacağını söyledi.
Geçen yıl 21,2 milyar dolar ihracat gerçekleştiren sektörün bu yıl için ihracat hedefini sene başında 23 milyar dolar olarak koyduğunu hatırlatan Kaya, bu hedefi aşağıya doğru revize ettiklerini ve yılı ancak 19-19,5 milyar dolar ihracatla kapatacaklarını belirtti.
‘Olumsuz tablo 2024’ün ikinci yarısına kadar sürecek’
Kaya, istihdam kayıplarına da neden olan bu olumsuz tablonun 2024’ün ikinci yarısına kadar sürmesini beklediklerini ifade ederek; asgari ücret ve finansman temini konuları başta olmak üzere kamudan gelecek bir dizi desteğin sektörün geleceği açısından hayati olduğunu belirtti. Kaya’nın verdiği bilgiye göre, sektör yılın ilk dokuz ayında ihracatta adet bazlı yüzde 15,2, ciro bazlı ise yüzde 8 düşüş yaşadı. İhracattaki kaybın en önemli nedenlerinden birinin Türkiye’nin rekabet gücünün zayıflaması olduğunu ifade eden Kaya; şu anda Bangladeş, Vietnam ve Hindistan gibi rakip ülkelerle Türkiye arasındaki fiyat farkının yüzde 40’lara çıktığına, bu durumun da Türkiye’nin ihracat siparişlerinde önemli düşüşe neden olduğuna dikkat çekti.
200 bin kişilik istihdam kaybı
Kaya’nın verdiği bilgiye göre, sektörün ihracatında AB’nin yüzde 70 olan payı son bir yıl içinde yüzde 59’a geriledi. Başkan Kaya talepteki düşüşün yanı sıra, deprem bölgesinden yaşanan göç ve EYT nedeniyle işten ayrılanların etkisiyle son bir yılda tekstil ve hazır giyim sektörlerindeki istihdam kaybının yıl sonunda 200 bine ulaşmasını beklediklerini söyledi. Bu yılın son çeyreği ve 2024’ün ilk çeyreğinde sektördeki daralmanın devam edeceğini belirten Kaya, bu süreçte firmaların ayakta kalması ve istihdam kayıpları yaşanmaması için kamu desteklerinin büyük önem taşıyacağını kaydetti. Hazır giyim sektörünün Cumhuriyetin ilk 100 yılında toplam 406 milyar dolar ihracat yaptığına ve bu başarıda kamu desteklerinin önemli bir paya sahip olduğuna dikkat çeken Kaya şöyle devam etti:
“Dünyada ve ülkemizde hazır giyim sektörünün, salgın sonrası koşullar ile oluşan parlak 2021 ve 2022 yıllarını bir daha yaşayamayacağını düşünüyoruz. Bu nedenle bu yılın son çeyreği ve 2024’ün ilk çeyreğinde de daralmalar devam edecektir. Ancak dönüşüm sürecine girebilirsek, 2024’ün ikinci yarısından itibaren, özellikle de 2025 yılı itibarıyla çok daha pozitif bir tabloyu konuşabiliriz. Bu yeni dönüşüm sürecinde de kamu destekleri başarı için kritik önem
taşıyor.”
Hükümetten beklenen 5 destek
* Asgari ücret 2024’te enflasyon hedefi kadar ve bir kez artmalı; kamu, asgari ücret desteğini 2024’te 2 bin TL’ye çıkarmalı.
* Bir yılı geri ödemesiz 3 yıl vadeli işletme kredileri sağlanmalı.
* Eximbank faizleri ile Merkez Bankası reeskont faizleri arasındaki bağ koparılmalı ve daha düşük faizli ihracat kredileri kullandırılmalı.
* Sektörün 2020-2023 Haziran arasındaki döviz kredileri TL’ye çevrilerek, tüm kredi borçları için bir yeniden yapılandırma olanağı sağlanmalı.
* İhracat gelirlerinin Merkez Bankası’na bozdurulması aşamasındaki prim ödemesi 5 puana çıkarılmalı.
