Dünyanın en büyük zeytinyağı üreticisi İspanya’da süpermarketler sürekli yükselen fiyatlar nedeniyle hırsızlık artınca zeytinyağı şişelerini kilit altına alıyor. Bir litrelik sızma zeytinyağının fiyatı bazı süpermarketlerde 14,5 euroya (yaklaşık 455 lira) kadar çıkıyor ve bu da zeytinyağını alkollü içki, kozmetik ve beyaz eşyalarla birlikte perakendecilerin güvenlik etiketi taktığı ürünler kategorisine itiyor.
İspanya’nın Endülüs bölgesinde 30 mağaza işleten Tu Super süpermarket zincirinin CEO’su Ruben Navarro “Mağaza hırsızlığında büyük artış görüyoruz. Zeytinyağı çalınacak ideal ürün haline geldi” dedi.
Organize suç çeteleri çalıyor
Güneydeki kavurucu kuraklığın zeytin hasadını azaltması nedeniyle İspanya’da zeytinyağı fiyatlarının son 2 yılda 150 oranında arttığını söyleyen Navarro organize suç çetelerinin marketlerden zeytinyağı çalıp daha yüksek fiyata sattığını söylüyor. Eylül ayından bu yana beş litrelik zeytinyağı şişelerini birbirine zincirleyip raflara zincir taktıklarını söyleyen Navarro “Bu çılgınca, aşırı bir önlem, ama işe yaradı” diye konuştu.
Güvenliği sıkılaştıran sadece Tu Super değil. Madrid’deki bazı Carrefour ve Auchan süpermarketlerinde bir litrelik şişelere ancak personelin çıkartabileceği güvenlik etiketi takılmaya başladı. Çeteler sadece süpermarketleri de hedef almıyor. İspanya’nın en büyük iş örgütü CEOE’ye göre perakendecileri hedef alan hırsızlıklarda 2022’de yüzde 30, 2023’te ise yüzde 12’lik artış oldu.
400 euronun altındaki hırsızlıklara ceza yok
İspanya’da değeri 400 euronun altındaki ürünlerin çalınması suç tekrarlanmadığı sürece cezalandırılmıyor. Navarro mağazada personel sayısının azlığından faydalanan hırsızların işçilere karşı genellikle saldırgan davranmasının işgücü açığını daha da ağırlaştırdığını söyleyip ekledi: “Çalışanlarımız soygunlardan sonra korku içinde yaşıyor, hatta bazıları işlerinden istifa ediyor.”
Güvenlik cihazı siparişi 12 kat arttı
Reuters’a konuşan perakendecilere hırsızlığa karşı çözümler sunan İspanyol STC şirketinin yönetici ortağı Salvador Canones bu yaz süpermarketlerin zeytinyağı şişelerini korumak için aldığı cihaz siparişlerinde 12 kat artış olduğunu söyledi. İspanyol polisi depolardan zeytinyağı çalındığını da ortaya çıkarmış ve 56 ton sızma zeytinyağı çalınmasıyla ilgili bir soruşturmada ekim ayında iki kişiyi tutuklamıştı.
Zeytinyağı satışları bir yılda yüzde 17 azaldı
İspanya’daki aileler yemek pişirmek için zeytinyağını genellikle toplu satın alıyor. Ancak dünyanın en büyük zeytinyağı tüketicileri arasında yer alsa da, rakamlar sürekli yükselen fiyatlar yüzünden İspanyol tüketicisinin büyük kesintiye gittiğini ortaya koyuyor. NielsenIQ’ya göre sızma zeytinyağı satış hacmi eylül ayına kadar yıllık yüzde 17 düştü.
