Uluslararası danışmanlık, denetim ve vergi şirketi Ernst & Young’ın (EY) 12’ncisini yayımladığı küresel EY M&A Firepower raporuna göre sağlık ve yaşam bilimleri birleşme ve satın alma harcamaları açısından 2023 bir önceki yılı geride bıraktı. 2022’de 126 olan toplam birleşme ve satın alma sayısı 2023 yılında 118’e düşse de yatırımlar yüzde 34 artışla 191 milyar dolara yükseldi. Hem değer hem de hacim açısından sektör içindeki satın almaların hakimi 65,2 milyar dolar yatırım ile “onkoloji” alanı oldu. Yani dünya devleri en çok kanser araştırması yapan şirketlerin birleşme ve satın almalarına para harcadı.
Büyük ilaç şirketleri başı çekti
EY M&A Firepower raporu 2023’teki toparlanmanın temel nedenlerinden birinin yaşam bilimleri sektörünün en büyük oyuncuları olan çok uluslu ilaç şirketlerinin birleşme ve satın almalara artan katılımı olduğunu gösterdi. 2023 yılında birleşme ve satın alma yatırımlarının yüzde 69’u büyük ilaç şirketlerinden geldi. Bu oran 2022’de yüzde 38 idi. Geçen yıl sektördeki anlaşma yapma sürecini domine eden büyük ilaç şirketlerinin tümü değeri bir milyar dolar veya daha fazla olan en az bir anlaşma imzaladı.
Artış 2024’te de devam edecek
Artan birleşme ve satın alma yatırımlarına rağmen sektör hâlâ 1,37 trilyon dolardan fazla anlaşma yapma kapasitesine sahip bulunuyor. Rapora göre birleşme ve satın alma harcamalarındaki artış eğilimi 2024 yılı ve sonrasında da devam edecek. Artış beklentisinin üç temel nedeni bulunuyor. Bunlardan birincisi biyofarma endüstrisinin hâlâ rekora yakın birleşme ve satın alma potansiyeline ve ciddi bir etki gücüne sahip olması. İkincisi, sektör önümüzdeki beş yıl içinde büyük gelir zorluklarıyla karşı karşıya, bunun için inorganik büyümeyi güvence altına alması gerekiyor. Bir diğer neden ise satın alan şirketlerin lehine bir alıcı piyasasının olması.
Onkoloji ve nadir hastalıklar önde
EY raporuna göre onkoloji pazarının devasa büyüme potansiyeli şirketlerin son beş yıldaki birleşme ve satın alma harcamalarına da yansıyor. Onkoloji hem değer hem de hacim açısından endüstri satın almalarında hakim durumda bulunuyor. 2023’te onkoloji varlıklarına yapılan birleşme ve satın alma yatırımı 65,2 milyar dolara ulaştı. Bu varlıklara yönelik yoğun rekabet, şirketlerin diğer terapötik alanlardaki hedeflere göre daha yüksek ödemeler yapılmasına neden oldu.
Onkolojinin yanı sıra değişen düzenleyici ortam diğer varlıkların da cazip satın alma hedefleri haline gelmesine yol açıyor. IRA (ABD Enflasyonu Azaltma Yasası) gibi mevzuatın nadir hastalık ilaçlarının fiyatını etkileme olasılığı düşük olduğundan nadir hastalıklarda uzmanlaşmış şirketler önemli birleşme ve satın alma hedefi haline geldi.