Kakaonun yılbaşından buyana yaklaşık üç kat artarak 11 bin 722 dolarla rekora ulaşan ton fiyatı geçen hafta yüzde 24,4 azalarak tüm zamanların en hızlı haftalık düşüşünü yaptı. Fildişi Sahili ve Gana’daki büyük kakao fabrikalarının tohum maliyetlerini karşılayamadıkları için üretimi kısma veya durdurma kararı almasıyla rekor kıran kakao fiyatları 8 bin 900 dolara geriledi. Kakao arzında sorunların ana nedenleri olarak uzun süreli kuraklık ve şiddetli yağmur gibi kötü hava koşulları gösterilirken bitki hastalıkları da mahsulü etkiledi. Özellikle de kakao ağaçlarının ölmesine neden olan CSSVD virüsü üretimi olumsuz etkileyen faktörler arasında başlarda yer aldı.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
“Kakao fiyatları bir süreden beri yükseliyordu. Tabii bunun arkasındaki en büyük nedenlerden biri özellikle Batı Afrika’da üretimin azalmasıydı. Bu üretim neden azalmıştı? Yağışlar beklenenden daha fazla, mevsim normallerinin üzerinde olunca kakao ağaçları hastalanmıştı. Bundan dolayı da rekolte düşmüştü. Peki neden Batı Afrika bu kadar önemliydi? Çünkü dünyada kakaonun yaklaşık yüzde 60-70’i bu bölgeden geliyor. Çok ciddi bir rakam. Tabii ki buradaki rekolte düşünce doğal olarak arz ciddi bir düşüş gösteriyor. Düşüş gösterince de fiyatlar hızlı bir şekilde yukarıya doğru gidiyordu.”
Rekor fiyatlardan sonra kâr satışları geldi
Arza ilişkin endişelerin yavaş yavaş geçmeye başladığını dile getiren Ergezen “En büyük etkilerden biri de tabii bir senede üç katına yaklaşan bir fiyat vardı. Bu da doğal olarak ilk kâr satışlarının da gelmesine yol açıyor. Pozisyonlar kapanıyor” dedi.
Ergezen bundan sonra arz tarafında daha fazla azalma beklenmediğini aktararak arzın yavaş yavaş yeniden artmaya başlayacağı, bunun da fiyatları düşüreceği beklentisi olduğunu söyledi. Bu nedenle de vadeli ve spot piyasalarda fiyatların geri gelmeye başladığını belirten Ergezen bu düşüşün yavaş yavaş dengelenmeye başlayabileceğini sözlerine ekledi.
Bu arada kâr satışlarının yanı sıra Nijerya’da kakao ihracatının artması kakaoda arza ilişkin endişelerin azaldığını ortaya koyarken, rekor fiyatlar gelecek sezon için kakao alımlarının ertelenmesine neden oldu. Alımlarını ertelemiş bulunan çikolata üreticileriyle trader’ların fiyatlardaki düşüş nedeniyle daha ucuza alım için bekleme sürelerini uzatacağı ve bunun da fiyatları daha aşağı çekeceği öne sürülüyor. Bu gelişmenin de küresel çikolata fiyatlarında yüksek oranlı artış ihtimalini azaltacağı belirtiliyor.
