Dün tüm dünyada yaşanan “kara pazartesi”nin ardından bugün piyasalar toparlanma eğilimine girdi. Yatay seyirle dolar 33,35 TL, euro da 36,56 TL seviyesinden güne başladı. Altın fiyatları ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimi için daha fazla ipucu verecek olan enflasyon verileri öncesinde bugün de düşmeye devam ediyor. Dün 2 bin 410 dolardan kapanan altının ons fiyatı yüzde 0,24 düşüşle 2,404 dolardan işlem görürken gram altın da yüzde 0,17 düşüşle 2,580 TL’den alıcı buluyor. Değerli metal zayıf istihdam verilerinin ardından geçen hafta yüzde 1’den fazla yükselmiş ve ABD’nin bu yıl faiz indirimi yapacağı yönündeki tahminlerden destek bulmuştu. Yatırımcılar bu hafta ABD’nin bu yılki faiz indirimlerine ilişkin ipuçları için gelecek enflasyon rakamlarını beklerken altın fiyatları dün kâr realizasyonunun ve sert piyasa hareketlerinin etkisiyle yüzde 1,3 düşmüştü.
Borsa güne yükselişle başladı, hafif düşüşle tamamladı
Dünü yüzde 5,54 değer kaybederek 9.893,41 puandan tamamlayan Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi güne yüzde 2,71 yükselişle 10.161,67 puandan başladı ancak yüzde 0,12 değer kaybederek 9.881,23 puandan tamamladı. BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 12,18 puan azalırken, toplam işlem hacmi 93,6 milyar lira oldu. Bankacılık endeksi yüzde 1,77 ve holding endeksi yüzde 0,84 değer kaybetti. Sektör endeksleri arasında en çok kazandıran yüzde 5,72 ile madencilik, en çok kaybettiren yüzde 3,16 ile sigorta oldu.
Analistler, küresel pay piyasalarında, ABD’de ekonomik aktivitenin öngörülenden daha sert yavaşlayabileceği endişesinin dün satış baskısının derinleşmesine yol açmasının ardından bugün risk iştahındaki toparlanmanın etkisiyle karışık bir seyrin öne çıktığını söyledi.
Küresel piyasalar zararlarını telafi etmeye çalışıyor
Küresel piyasalar da ABD’de resesyon endişelerinin hızla güçlenmesiyle dün görülen tarihi satış baskısının ardından bugün toparlanma eğilimine girdi. ABD’de ekonomik aktivitenin öngörülünden daha sert yavaşlayabileceği endişesinin dün küresel piyasalarda satış baskısının derinleşmesine yol açmasının ardından piyasalarda bugün risk iştahının arttığı görüldü.
Ülkede resesyon endişelerinin güçlenmesi dün küresel hisse senedi piyasalarında sert düşüşlere yol açarken ABD Merkez Bankası’nın (Fed) piyasalardaki endişeyi yatıştırmak için acil toplanarak faiz indirimi yapma ihtimali gündeme geldi.
Fed’in yakın zamanda acil faiz indirim kararı almasının ekonominin gidişatına ilişkin endişeleri artırabileceği ve bu nedenle piyasalarda panik yaratabileceği endişelerinin etkileri de dün yoğun şekilde hissedilmişti.
Acil faiz indirimi kararının Fed’in piyasalar üzerindeki kontrolünü kaybettiği şeklinde değerlendirilebileceğine dikkati çeken analistler bankanın kısa vadede atacağı adımları netleştirmesi gerektiğini ifade etti. Fed’in son acil faiz indirim kararı Covid-19 salgınının ekonomik etkilerine ilişkin endişelerin artmasıyla gelmişti.
Öte yandan ABD’de dün açıklanan verilere göre ülkede hizmet sektörüne ilişkin Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuz ayında sektörde genişlemeye işaret ederek bir miktar rahatlama sağladı. ABD’de Tedarik Yönetim Enstitüsü (ISM) hizmet sektörü Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuzda aylık bazda 2,6 puan artışla 51,4’e çıkarak piyasa beklentilerine paralel gerçekleşti.
Bu gelişmelerle Fed yetkililerinin açıklamaları yakından takip edilirken Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee bugün verdiği bir röportajda ekonomi zayıflıyorsa kısıtlayıcı politika duruşunu sürdürmenin anlamlı olmadığını söyledi.
Goolsbee “İstihdam rakamları beklenenden daha zayıf geldi, ancak henüz resesyona benzemiyor” dedi. Fed’in acil toplantıya giderek faiz indirimi yapıp yapmayacağı konusunda ise yorum yapmaktan kaçınan Goolsbee bunun çok büyük bir masa olduğunu, dolayısıyla faiz artışları ve indirimleri gibi her şeyin her zaman masada olduğunu dile getirdi. Goolsbee ekonomide bir bozulma olursa Fed’in onu düzelteceğini aktardı.
Analistler ABD’de dün açıklanan veriler ve Fed yetkililerinin açıklamaları sonrasında piyasaların bir nebze de olsa rahatladığını belirtti. Japon piyasaları öncülüğünde piyasalarda dün görülen düzeltmenin aşırı olabileceği düşüncesiyle bugün piyasalarda risk iştahının arttığını söyleyen analistler ancak yatırımcıların temkinli davranabileceğini söyledi. Bu gelişmelerle Fed’in eylül ayında 50 baz puanlık faiz indirimine gideceği öngörüsü de güçlendi.
ABD’de 10 yıllık tahvil faizi yüzde 3,66 ile Haziran 2023’ten beri en düşük seviyesini görmesi sonrası Chicago Fed Başkanı Goolsbee’nin açıklamaları ve hizmet sektöründeki büyümeye işaret eden verilerin ardından yüzde 3,84 seviyelerine çıktı.
3,66’ya kadar gerileyen ABD’nin iki yıllık tahvil faizi de kapanışta yüzde 3,97 seviyesine çıktı.
ABD’de korku endeksi geriledi
ABD’de S&P 500 endeksindeki dalgalanmayı gösteren ve “korku endeksi” olarak da bilinen VIX Endeksi ise 65,70 ile 4 yılın zirvesini görmesinin ardından 38,57’ye geriledi.
Dün yüzde 1,3 kayıpla 2 bin 410 dolardan kapanan altının ons fiyatı bugün yüzde 0,3 azalışla 2 bin 403 dolar seviyelerinde seyrediyor. Analistler altındaki düşüşe karşın jeopolitik risklerin ve Fed’in faiz indirimine gitmesine kesin gözüyle bakılmasının altının ons fiyatını destekleyebileceğini söyledi.
Dün yüzde 0,1 kayıpla 77,2 dolara gerileyen Brent petrolün varil fiyatı bugün de yüzde 0,3 azalışla 76,9 dolar seviyelerinde seyrediyor.
Kripto para piyasalarında da toparlanma görülürken Bitcoin yüzde 2,1 artışla 55 bin 506 dolar seviyelerine çıktı.
New York Borsası ABD’de resesyon endişelerinin hızla güçlenmesiyle haftanın ilk işlem gününü sert düşüşle tamamladı.
Dün teknoloji hisselerindeki düşüş öne çıkarken piyasalardaki yapay zeka rallisinde dikkati çeken şirketlerden Nvidia’nın hisseleri yüzde 6,36 değer kaybetti.
ABD’li teknoloji devlerinden Apple’ın hisseleri de ABD’li milyarder ve yatırımcı Warren Buffett’ın CEO’su olduğu Berkshire Hathaway’in şirketteki hissesini yarı yarıya azaltmasının ardından yüzde 4,82 düştü.
Diğer büyük teknoloji şirketlerinden Microsoft’un hisseleri yüzde 3,27, Meta’nın hisseleri yüzde 2,54, Alphabet’in hisseleri yüzde 4,61 ve Amazon’un hisseleri yüzde 4,10 geriledi. ABD’li elektrikli otomobil üreticisi Tesla’nın hisseleri de 4,23 düştü.
Resesyon korkularıyla bankacılık hisselerinde de düşüş kaydedilirken Citigroup’un hisseleri yüzde 3,42, Wells Fargo’nun hisseleri yüzde 2,14, JPMorgan Chase’in hisseleri yüzde 2,13 ve Morgan Stanley’nin hisseleri yüzde 3,94 düştü.
Kapanışta Dow Jones endeksi 1000 puanın üzerinde değer kaybetti ve yüzde 2,60 azalışla 38.703,27 puana düştü. S&P 500 endeksi yüzde 3 azalışla 5.186,33 puana ve Nasdaq endeksi yüzde 3,38 azalarak 16.208,38 puana indi. Dow ve S&P 500 endeksleri Eylül 2022’den bu yana en büyük günlük kayıpları kaydetti.
ABD’de endeks vadeli kontratlar güne yüzde yükselişle başladı. Avrupa’da da dün sert satışlar söz konusu oldu. Avrupa’da da makroekonomik verilerden alınan sinyaller resesyon endişelerini öne çıkarmaya devam ediyor.
Euro bölgesinde haziranda 50,9 seviyesinde olan bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) temmuzda 50,2’ye indi. Böylece, Avro Bölgesi’nde bileşik PMI son 5 ayın en düşük seviyesine geriledi.
Euro bölgesinde haziranda 52,8 olan hizmet sektörü PMI da temmuzda son 4 ayın en düşük seviyesi olan 51,9’a indi.
Almanya’da haziranda 53,1 seviyesinde olan hizmet sektörü PMI temmuz ayında 52,5’e düştü. Böylece, Almanya’da hizmet sektörü PMI son 4 ayın en düşük seviyesine indi. Analistler, söz konusu verilerin bölgede mal ve hizmetlere olan talebin zayıfladığını gösterdiğini söyledi.
Temmuzda eksi 7,3 puan olan euro bölgesi yatırımcı güven endeksi ağustosta eksi 13,9’a geriledi.
Bölgede üretici fiyat endeksi (ÜFE) haziranda aylık bazda yüzde 0,5 artarken yıllık yüzde 3,2 geriledi.
Söz konusu gelişmelerin ardından Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek ay faiz indirmesine kesin gözüyle bakılıyor.
Bu gelişmelerle İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,04, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,42, Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 1,82 ve İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,27 azalış kaydetti. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar güne yükselişle başladı.
Dün artan resesyon endişeleriyle tarihi düşüş yaşayan Asya piyasalarında ise bugün Japon pay piyasaları öncülüğünde yükseliş eğilimi öne çıkarken yaşanan kayıpların bir kısmı telafi edildi.
Dün özellikle Japonya’daki satış baskısında Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) faiz artırım döngüsüne girmiş olabileceği yönündeki beklentilerin ABD’deki resesyon endişeleriyle birleşmesinin ardından ülke varlıklarına ilişkin risk algınının had safhaya ulaşması etkili olmuştu.
Japonya borsaları ABD Merkez Bankası yetkililerinin yatırımcı endişelerini yatıştıracak açıklamalarının ardından yükselerek önceki seansta sert düşüş kaydeden Asya borsalarının toparlanmasını destekledi.
Dün 1987’den bu yana en sert satış dalgasını yaşayan Nikkei 225 endeksi bugün 10 değer kazandı.
Japonya borsası dün 1987’deki Kara Pazartesi satışlarından bu yana en büyük günlük düşüşünü kaydetmişti. Japonya’nın Nikkei endeksi dün yüzde 12,4 gerilemişti.
