Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı kasım ayı enflasyonu, beklentilerin üzerinde çıkarak aralık ayında Merkez Bankası’nın faiz indirimini zora soktu. TÜİK’e göre tüketici fiyatları (TÜFE) kasımda bir önceki aya göre yüzde 2,24 artarken, yıllık artış ise yüzde 47,09 oldu. Yılın ilk ilk 11 ayındaki tüketici enflasyonu ise yüzde 47,09 olarak gerçekleşti.
AA Finans’ın kasım ayı enflasyon verilerine ilişkin beklenti anketini yanıtlayan 15 ekonomistin enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,98 olmuştu. Ekonomistlerin kasım ayı için enflasyon beklentileri yüzde 1,70 ile yüzde 2,54 aralığında yer almıştı. Ekonomistlerin kasım ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına göre (yüzde 1,98), bir önceki ay yüzde 48,58 olan yıllık enflasyonun yüzde 46,71’e ineceği öngörülüyordu.
ENAG’ın yıllık enflasyonu yüzde 86,76
Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) hesaplamalarına göre kasım ayında tüketici fiyatları aylık olarak yüzde 4,06, yıllık olarak ise yüzde 86,76 arttı. İstanbul Ticaret Odası’nın geçen hafta sonunda açıkladığı İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi ise bir önceki aya göre yüzde 3,07, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi ise yüzde 2,68 oranında artmıştı. Yıllık artış 1995 bazlı Ücretliler Geçinme İndeksi’nde yüzde 57,99, Toptan Eşya Fiyatları İndeksinde ise yüzde 42,72 olmuştu. Yüzde 3,90’lık eylül, yüzde 3,64’lük ekim verisinin ardından gelen kasım ayı verisi de inişe geçmekle birlikte enflasyonun yüzde 3’lük sınırın altına inmekte zorlandığını gösteriyordu.
En çok fiyat artışı gıda ve alkolsüz içecekte
Kasımda bir önceki aya göre fiyat artışlarının en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,10 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu. Bu gruptaki yüksek oranlı artış Merkez Bankası’nın kasım ayı enflasyonunda gıda fiyatlarındaki artışın etkisinin hissedileceğine ilişkin öngörüsünü doğruladı. Bu grubu yüzde 2,88 ile eğlence ve kültür; yüzde 2,81 ile ev eşyası izledi. Geleneksel olarak indirim kampanyalarının yoğunlaştığı kasım ayında fiyatların en çok gerilediği ana harcama grubu ise yüzde 0,25 ile giyim ve ayakkabı oldu.
TÜİK’e göre bir önceki yılın aynı ayına göre fiyatların en az arttığı ana harcama grubu yüzde 26,24 ile ulaştırma oldu.Bu grubu yüzde 31,45 fiyat artışıyla giyim ve ayakkabı ana harcama grubu uzledi. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 92,49 ile eğitim oldu.Eğitim grubunu yüzde 74,45 ile konut; yüzde 59,38 ile lokanta ve oteller takip etti.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (Amaca Göre Bireysel Tüketim Sınıflaması-COICOP 5’li Düzey) kasım ayı itibarıyla, 27 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 10 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 106 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
Çekirdek enflasyon 38 ayın en düşük seviyesinde
Veriler kasım ayında çekirdek enflasyonda gerileme yaşandığını gösterdi. Buna göre Kasım’da yıllık çekirdek enflasyon yüzde 47,13 oldu. Aylık çekirdek enflasyon ise yüzde 1,53 oldu. Böylelikle aylık çekirdek enflasyonda Eylül 2021’den bu yana en düşük seviye görüldü. Üretici fiyatlarında da gerileme ivmesi sürdü. Kasım’da aylık üretici enflasyonu yüzde 0,66 seviyesine geldi. Yıllık üretici enflasyonu da yüzde 29,47’ye geriledi.
Şimşek: Katılıkları azaltmada önemli yol kat ettik
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, hizmet enflasyonundaki gerileme ve iyileşen enflasyon beklentilerinin, katılıkları azaltmada önemli mesafe kat ettiklerini gösterdiğini söyledi. Şimşek, yaptığı sosyal medya paylaşımında, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan enflasyon rakamlarını değerlendirdi.
Şimşek, “Kasımda yıllık enflasyon yüzde 47,1 gerçekleşti, mayısa göre gerileme 28,4 puan oldu. Son iki aydır yüksek seyreden gıda enflasyonuna rağmen yıllık mal enflasyonu yüzde 40’ın altına geriledi.” dedi. Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, sosyal medya paylaşımında şu görüşleri dile getirdi:
Kasımda yıllık enflasyon yüzde 47,1 gerçekleşti, mayısa göre gerileme 28,4 puan oldu.
Son iki aydır yüksek seyreden gıda enflasyonuna rağmen yıllık mal enflasyonu yüzde 40’ın altına geriledi.
Hizmet enflasyonu aylık yüzde 1,6 ile 2021 yılı Kasım ayından bu yana en düşük… pic.twitter.com/pntdYE4wen
— Mehmet Simsek (@memetsimsek) December 3, 2024
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ekonomi programına duyulan güven neticesinde dezenflasyon sürecini tesis etmeye devam ettiklerini belirtti. Yılmaz sosyal medya paylaşımında şu görüşledi dile getirdi:
Programımıza duyulan güven neticesinde dezenflasyon sürecini tesis etmeye devam ediyoruz.
Tüketici fiyatları kasım ayında yüzde 2,24 oranında yükselirken, ekim ayına göre yıllık enflasyon 1,5 puan düşüşle yüzde 47,09 seviyesine gerilemiştir. Böylece 2024 yılı mayıs ayına göre…
— Cevdet Yılmaz (@_cevdetyilmaz) December 3, 2024
Yabancı bankalar faiz indiriminden ümit kesmediler
Yabancı bankalar beklentilerin üzerinde gelen kasım ayı enflasyonuna rağmen aralık ayımda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın faiz indirimi yapmasını bekliyorlar. Citi ekonomistleri beklentilerin üzerinde gelen kasım enflasyonu verilerinde öne çıkan işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışın önümüzdeki aylarda normalleşeceğini belirterek Türkiye’de Aralık ayında 250 baz puanlık faiz indiriminin hâlâ masada olduğunu ifade etti.
Citi ekonomistleri İlker Domaç ve Gültekin Işıklar tarafından hazırlanan raporda, “Ekonomik yavaşlamaya dair artan kanıtlar ve bankalara bağımlı borçluların karşı karşıya kaldığı tarihsel olarak sıkı finansal koşulların bir araya gelmesi, aralık ayında 250 baz puanlık bir indirimin hala masada olduğu görüşümüzü destekliyor” denildi.
Barclays. Bank ekonomist Ercan Ergüzel imzalı değerlendirmede, Merkez Bankası’nın parasal gevşeme sürecine 26 Aralık’taki Para Politikası Kurulu toplantısında politika faizini 250 baz puan indirerek başlamasının beklendiği belirtildi. ‘Asgari ücret kararında enflasyon beklentilerini bozacak yukarı yönlü büyük bir sürpriz olmayacağı varsayımıyla’ TCMB’nin eylül ayına kadar 250 baz puanlık indirimlere devam etmesini beklediğini belirten Ergüzel, bankanın yılın geri kalanında yüzde 27,5 seviyesinde beklemeye geçeceğini öngörüyor.
Prof. Dr. Kara: Hizmet enflasyonu yüzde 3’ün altına düşerse mütevazı indirim olabilir
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, kasım ayı enflasyon verileriyle ilgili yaptığı sosyal medya paylaşımında faiz kararlarında en çok dikkate alınacak gösterge mevsim etkilerinden arındırılmış aylık hizmet enflasyonu olduğunu belirterek şu görüşleri dile getirdi:
Faiz kararlarında en çok dikkate alınacak gösterge mevsim etkilerinden arındırılmış aylık hizmet enflasyonu.
Son iki ayda %3’ün biraz üzerinde seyrediyor.
Merkez Bankası bu göstergenin Aralık’ta %3’ün altına ineceğini görürse faiz indirimine mütevazi bir adımla başlayacaktır. pic.twitter.com/EJzdBwTiUO
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) December 3, 2024
