Yeni Ekonomi Modeli’yle çerçevesi çizilen düşük faiz politikası nedeniyle en iyi yatırım aracı haline gelen konuttaki fiyat artışı, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) ocak ayına ilişkin Konut Fiyat Endeksi (KFE) verilerine de yansıdı. Endekse göre, ocak ayında bir önceki aya göre yüzde 6,9 artan KFE, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 153,1 oranında artış gösterdi.
İzmir’de konut fiyatları yüzde 149,9 artarken, bu artış İstanbul’da yüzde 154,4 ve Ankara’da yüzde 156,8 oldu. Ankara’da artış hızı, İstanbul’u geçmiş oldu. En çok artış yüzde 195,3 ile Antalya, Burdur ve Isparta’da yaşandı. Bu artışı yüzde 174,4 ile Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ, yüzde 168,6 ile de Adana ve Mersin izledi.
Ülke genelinde metrekare fiyatları aralıkta 17 bin 752 TL iken ocakta 18 bin 682 TL’ye yükseldi. Böylece ülke genelindeki 100 metrekare bir evin ortalama fiyatı ocak ayı itibarıyla 1 milyon 868 bin 200 TL’ye çıkmış oldu. İstanbul’da ise metrekare fiyatları ocakta 28 bin 910 TL’ye çıktı. Yani İstanbul’da 100 metrekarelik bir konutun ortalama fiyatı ocak ayı itibarıyla 2,8 milyonu aştı.
Konut, 2022 yılının yıldızı oldu
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın 2018’de başlayan “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi”yle daha da körüklediği “Faiz sebep, enflasyon sonuçtur” tezi çerçevesinde uygulanan negatif reel faiz politikası, konutu 2022 yılının en iyi yatırım aracına dönüştürdü. Bloomberg Türkiye ve İsveç Ekonomisti Selva Baziki’nin yaptığı araştırmaya göre, 2022 sonu itibarıyla yıllık konut fiyat artışı, tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) ile indirgendiğinde reel olarak yüzde 63 oldu. Onu ekonomi yönetiminin son zamanlarda aldığı kararlarla desteklediği BİST 100 endeksi yüzde 62 reel getiri ile izledi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) TL mevduatını enflasyona karşı savunmasız bırakan politikaları ve döviz artışını engelleyen müdahaleleri, devlet tahvili, altın, döviz ve TL mevduat gibi geleneksel yatırım araçlarının getirisini ise negatife düşürdü.
Salgın bitince dünyada konut fiyatları düşüşe geçti
Bu arada salgının ardından dünyada konut fiyatlarında başlayan düşüş eğilimi devam ediyor. Örneğin, ABD’de konut fiyatları kredi faizlerindeki yükselişin etkisiyle 6’ncı ayda da düşüşünü sürdürdü. Dün S&P CoreLogic Case-Shiller, aralık ayına ilişkin ulusal konut fiyat endeksi verilerini yayımladı. Buna göre ulusal konut fiyat endeksi yıllık bazda yüzde 5,8 arttı. Önceki ay artış yüzde 7,62 olmuştu. 20 kentteki konut fiyatlarına ilişkin endeks, aylık yüzde 0,51 oranında düştü. Fiyatlar yıllık bazda ise yüzde 4,65 arttı. Kasım ayında yıllık artış yüzde 6,7 olmuştu. ABD’de 2022’nin son ayında yüksek konut kredisi faizlerinin etkisiyle konut talebi düştü. Pandemi boyunca yükselen fiyatlar da satışları baskıladı.
İngiltere’de de konut fiyatları şubat ayında son 10 yılın en büyük düşüşünü kaydetti. Nationwide adlı inşaat şirketinin raporuna göre, Birleşik Krallık’ta konut fiyatları şubat ayında yıllık yüzde 1.1 düşerek Haziran 2020’den bu yana ilk kez yıllık bazda geriledi. Bu, Kasım 2012’den bu yana en keskin daralmaya işaret ediyor. Şubat ayında aylık bazda yüzde 0,5’lik bir düşüş yaşanırken, yüksek mortgage oranları ve hayat pahalılığı krizinin ev alımlarını caydırmaya devam etmesiyle fiyatlar Ağustos 2022’deki zirvesinin yüzde 3,7 altına geriledi.
Merkez Bankası verilerine göre, ülke genelinde konut fiyatları ocak ayında yıllık bazda yüzde 153,1 arttı. Ülke genelindeki 100 metrekare bir evin ortalama fiyatı ocak ayı itibarıyla 1,8 milyon TL’yi aştı.