Azalan konut alma isteği nedeniyle konut fiyatlarında gerileme sürüyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) şubat ayına ilişkin konut fiyat endeksini yayımladı. Endekse göre Türkiye’de konut fiyatları şubatta bir önceki yıla göre yüzde 58,31 arttı. Ancak şubat ayında Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 67,07 olunca konut fiyatlarında yıllık artış 2019 Aralık ayından bu yana ilk kez yıllık enflasyonun gerisinde kaldı.
Şubat ayında konut fiyatlarında görülen yıllık artış Aralık 2021’den bu yana en düşük yıllık artış olarak kaydedildi. Konut fiyatlarında yıllık artış Eylül 2022’de yüzde 189,1 ile rekor seviyeye yükselmişti. Şubat ayında konut fiyatları bir önceki aya göre ise yüzde 2,2 arttı. Ancak enflasyondan arındırıldığında şubat ayında reel azalış yüzde 5,1 oldu.
İstanbul, Ankara ve İzmir gibi üç büyük şehrin konut fiyat endekslerindeki gelişmelerine bakıldığında şubat ayında bir önceki aya göre İstanbul’da yüzde 1,5 artışla yıllık artış yüzde 45,6 olurken yüzde 2,0 artışla Ankara’da yıllık artış 72,9 oldu. Depreme karşı dayanıklı olduğu için deprem illerinde çok fazla göç alan Ankara böylece enflasyonun üzerinden kazanç sağlayan tek büyük şehir oldu. İzmir’de ise yüzde 1,6 artışla 57,4 oranlarında artış yaşandı.
Doğu Anadolu enflasyonun üzerinde kazandırıyor
Üç büyük şehirden sadece Ankara kazandırırken, İstanbul gibi gibi şehirlerde yaşanan fiyat artışı oluşmadan Doğu Anadolu illerinden yapılan konut alımları bölgede fiyatları enflasyonun üzerinde tutmaya devam ediyor.
Bölgede konut fiyatlarının en çok arttığı iller ise yıllık yüzde 87,7 artışla Ağrı, Ardahan, Kars Iğdır’ı içine alan bölge oldu. Bu şehirleri yüzde 85,6 artışla Van, Bitlis, Hakkari, Muş bölgesi ve yüzde 85,1 artışla Erzurum, Bayburt ve Erzincan izledi.
100 metrekarelik evin fiyatı 3 milyon 136 bin TL
Türkiye genelinde bir konutun metrekare fiyatı 31 bin 364,5 TL olurken İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla 45 bin 420,7 TL, 24 bin 918,8 TL ve 36 bin 65,4 TL oldu. Böylece 100 metrekarelik ortalama bir evin fiyatı Türkiye genelinde yaklaşık 3 milyon 136 bin TL, İstanbul’da 4 milyon 542 bin TL, Ankara’da 2 milyon 491 bin TL ve İzmir’de 3 milyon 665 bin TL oldu.
Çimentoya zam geri çekilmezse müteahhitler greve gidecek
Konutta fiyat artışları gerilerken, müteahhitler de zamlanan çimento fiyatlarından dertli. Çimento fiyatlarının Nisan 2021’de 130-150 TL iken, 2024 Nisan ayında ortalama 2 bin 500 TL’ye çıktığını söyleyen İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, çimentonun ton fiyatının 36 ayda yüzde 1800’den fazla zamlandığını söyledi.
Çimento şirketleri son olarak 1 Nisan itibarıyla yüzde 40’a yakın zam yapacaklarını duyurmuştu. Zam kararına tepki gösteren İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, maliyet artışlarını aşan zamların ardından grev kararı almayı değerlendirdiklerini belirtti.
Çimento’da maliyet girdilerinin yüzde 50’sinin enerji olduğunu söyleyen Tellioğlu, enerjiye zam gelmediği halde çimentoya yüzde 40 zam yapılmasına itiraz ettiklerini söyledi.
Tellioğlu, “Borsada işlem gören çimento şirketlerinin son 1-2 yıldır kârlılık oranları yüzde 1000’in üzerinde. Bu da onların ne yaptığını ortaya koymuş oluyor” dedi.
Sözcü gazetesine konuşan Tellioğlu, 1 Nisan’da Ticaret Bakanı’ndan randevu talep ettiklerini ve görüşmede doğalgaz ve elektriğe zam gelmediği halde çimentoya yapılan yüzde 40’lık zamma itiraz ettiklerini söyledi. Tellioğlu, itirazın ardından resmi görüşme yapılmasa da zammın piyasaya tam olarak yansımadan yarısının geri çekildiğini belirtti. Tellioğlu, zam oranın düştüğünü ancak yapılan zammın tamamının geri çekilmesini hatta fiyatların düşmesini istediklerini söyledi.
Rekabet Kurumu cezaları caydırıcı değil
Çimento sektöründe serbest piyasa ekonomisinin işlemediğini ve Türkiye’nin her yerinde aynı anda yapılan zamları tamamen ortak hareket etme ve bir tekelleşme göstergesi olarak gördüğünü söyleyen Tellioğlu, Rekabet Kurumu’nun iki yıldır çimento sektörüne yönelik incelemeler yaptığını ancak şirketlere verilen ceza tutarlarının kârlılıklara oranla çok düşük olduğunu belirtti. Tellioğlu, cezaların ancak şirketlerin kârlarıyla orantılı olduğunda etkili olabileceğini, bu nedenle cezaların caydırıcı olmadığını söyledi.
30 Nisan’da bir toplantı yapacaklarını ve Ticaret Bakanlığı ile yapılacak görüşmelerde taleplerinin karşılanmaması durumunda grev kararı alacaklarını söyleyen Tellioğlu, 1 ay süreyle işten çıkarma yapabileceklerini de söyledi.
