Garanti BBVA Ödeme Sistemleri (GÖSAŞ), Banka Kartları Merkezi (BKM) verileri üzerinden gerçekleştirdiği “Türkiye’de Kartlı Ödemeler 2023” araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Araştırma, 2023 yılı sonu itibarıyla Türkiye’deki toplam banka ve kredi kartı adedinin bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 17’lik bir artışla 397 milyon adede yükseldiğini (118 milyon kredi kartı, 279 milyon banka kartı) gösteriyor. Kartlarla yapılan alışveriş harcamalarının yüzde 122,2’lik artışla 8 trilyon 241 milyar TL’ye ulaştığı, bu hacim içinde kredi kartı ile yapılan harcamaların da yüzde 16,7’lik artışla 2 trilyon 954 milyar TL’den 6 trilyon 699 milyar TL’ye çıktığı görülüyor.
2023 yılında kredi kartı ile yapılan harcamaların yüzde 75’i peşin, yüzde 25’i ise taksitli olarak gerçekleşti. Taksitli alışverişlerde e-ticaretin payı ise 2022’deki yüzde 50’den yüzde 53’e yükselmiş. Kredi kartıyla yapılan e-ticaret harcamalarında peşin alışveriş oranı daha yüksek olurken; araştırma, toplam 2 trilyon TL olan kredi kartlı e-ticaret alışverişlerinin yüzde 58’inin (1.090 milyar TL) peşin tercih edildiğini gösteriyor.
En çok harcama market alışverişinde
2023 yılında kredi kartlarının en fazla kullanıldığı kategori yüzde 24 ile market oldu. Bunu yüzde 9 ile elektrik-elektronik eşya/bilgisayar ve yüzde 7’şer payla giyim, yapı malzemeleri ve akaryakıt kategorisi takip etti. Diğer taraftan kartla yapılan harcamalarda en yüksek artış yüzde 157 oranla satış-servis-yedek parça sektöründe gerçekleşti. Elektrik-elektronik eşya/bilgisayar yüzde 154, restoran yüzde 154 artışla bu sektörü takip etti. Kartlı harcamalardaki en düşük artış ise %70 ile akaryakıt sektöründe görüldü.
Temassız ödeme artık ağırlıklı tercih haline geldi
Araştırma temassız ödeme alışkanlığının kullanıcılarda giderek yerleştiğini de ortaya koyuyor. Buna göre 2022’de 4 milyar olan temassız işlem adedi, 2023 sonu itibarıyla yaklaşık 5,5 milyar adede ulaşarak son 1 yılda yüzde 39 daha artış gösterdi. Diğer taraftan 2023 yılında kartla yapılan yüz yüze işlemler içindeki temassız işlemlerin payı da ortalama yüzde 63’e ulaştı, diğer bir ifadeyle her 10 kartlı işlemin 6’dan fazlası temassız gerçekleşir hâle geldi.
e-ticaret harcamaları daha hızlı arttı
Türkiye’de e-ticaret sektörü büyümesini sürdürürken, e-ticaretin hem toplam kredi kartı harcamaları içindeki payı hem de artış hızı yükseldi. 2023 yılında e-ticaret sektöründe kredi kartıyla yapılan harcama hacmi 2 trilyon 61 milyar TL’ye ulaştı ve bu rakamın toplam kartlı harcamalar içindeki ağırlığı yüzde 31’e yaklaştı. (2022: yüzde 29,1) e-ticaret harcamalarının önceki yıllardaki artış trendi incelendiğinde, özellikle pandeminin yaşandığı dönemle başlayan hızlı artış trendinin yüzde 28-30 civarına oturduğunu, geçtiğimiz yıl daha öncesine göre yavaşlayan artışın, 2022’de 2023’e yılında yaklaşık 2 puan ile yeniden hızlandığı görülüyor. Diğer taraftan 2023 yılında e-ticaret harcamalarının en fazla arttığı sektörlere bakıldığında, Kuyum-mücevherat yüzde 208 ile ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 151 artışla giyim ve eğitim sektörleri takip ediyor. Harcamaların en az arttığı ilk 5 sektör içinde de yüzde 118 oranla market en geride yer alıyor. E-ticaret harcamalarının toplam içinde en yüksek paya sahip olduğu sektör ise yüzde 60 oranla elektrik-elektronik eşya/bilgisayar olarak görülüyor.
