Yeni yıla her zaman olduğu gibi asgari ücret ve maaş zamlarıyla giren Türkiye’de enflasyonu Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığının “iki misli hissettiğini” belirten tüketicinin 2023 Ağustos’undan sonra tırmanışa geçen güveni şubat ayında yönünü yine aşağıya çevirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirliği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi Ocak ayında 80,4 iken Şubat ayında yüzde 1,3 oranında azalarak 79,3 oldu.
Gelecek 12 aylık beklenti bozuldu
Ağustos ayında ‘dip’ yaptıktan sonra tırmanışa geçen tüketici güvenin yükselişi yalnızca beş ay sürdü. Şubat ayı verileri asgari üret ve maaş zamlarının olumlu etkisinin kısa süreli olduğunu gösteriyor. Tüketici güveninin ‘iyimser’ duruma geçtiğini söyleyebilmek için değerin 100’ün üstüne çıkması gerekiyor. Çünkü TÜİK’in web sitesindeki bilgiye göre anket sonuçlarından hesaplanan endeks rakamının 100’den büyük olması tüketici güveninde iyimserliği, küçük olması tüketici güveninde kötümserliği gösteriyor.
Şubat ayında Tüketici Güven Endeksi’nin alt endeks verileri tüketicinin özellikle geleceğe yönelik beklentilerinde ciddi bozulma olduğunu gösteriyor. Şubatta “Gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durum beklentisi” yüzde 3,4’lik düşüşle 74,6’ya indi. Ocak ayında bir önceki aya göre artış 1,8 puan idi.
Hanelerin mevcut dönemde maddi durum yılbaşı ücret zamlarının etkisiyle yüzde 0,1 gibi küçük oranda düşüşle 67,1’e geriledi. Ancak konu geleceğe yönelik beklentilere gelince bu alt endekste de daha yüksek oranda bozulma görülüyor. Gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durum beklentisi şubat ayında yüzde 1,6’lık düşüşle 78,2’ye indi.
Beyaz eşyacılara iyi haber
Alt endeks verilerinden beyaz eşya üreticilerine nispeten iyi bir haber geldi. 2024’te dış pazarlardaki durgunluk nedeniyle umutlarını iç pazara bağlayan beyaz eşyacılar geneldeki geleceğe yönelik beklenti bozulmasını kendileriyle ilgili alanda görmediler. Hane halkının gelecek 12 aylık dönemde dayanıklı tüketim mallarına harcama yapma düşüncesi yüzde 0,3’lük gerilemeyle 97,5’e inmesine rağmen normalleşme sınırı olan 100’e en yakın eğer olarak göze çarpıyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası eski Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Pof. Dr. Hakan Kara gelecekteki ekonomik durumunun geçen yılki seçimlere göre oldukça zayıf seyrettiğini belirterek şu sosyal medya paylaşımını yaptı:
Hane halkının gelecekteki ekonomik durum beklentisinin Mayıs 2023 seçim dönemine göre oldukça zayıf seyrettiği gözleniyor. https://t.co/3dp0fpqcVS pic.twitter.com/085hIjYI1v
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) February 21, 2024