Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu (PPK), aralık ayı faiz kararını açıkladı. Buna göre banka, politika faizini (bir hafta vadeli repo ihale faizi) 250 baz puan indirerek, yüzde 47,5 seviyesine çekti. Ekonomistlerin beklentisi, bankanın faizi 150 baz puan indirmesi yönündeydi. TCMB en son faiz indirimini, 2023 yılının Şubat ayında 50 baz puan olarak gerçekleştirmişti.
Merkez Bankası, haziranda 650, temmuzda 250, ağustosta 750, eylül, ekim ve kasımda 500’er baz puan, aralık ve ocakta 250’şer ve mart ayında 500 baz puan olmak üzere 9 toplantıda, toplam 4 bin 150 baz puan faiz artırmıştı. Banka, şubat, nisan, mayıs, haziran, temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasım aylarında ise faize dokunmamıştı. TCMB, 2025 yılında 12 yerine 8 Para Politikası Kurulu toplantısı yapma kararı aldı.
Faiz koridoru da daraltıldı
Öte yandan kurul, faiz koridorunu da daraltma kararı aldı. Gecelik borç alma faizi yüzde 46, borç verme faizi yüzde 49 olarak yeniden belirlendi. Faiz koridoru politika faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar verildi. Karar öncesi faiz koridoru +/-300 baz puan olmak üzere yüzde 47-yüzde 53 düzeyindeydi. Karar metninde şu ifadelere yer verildi:
“Para Politikası Kurulu (Kurul), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 50’den yüzde 47,5’e indirilmesine karar vermiştir. Kurul ayrıca, operasyonel çerçevede değişikliğe giderek, Merkez Bankası gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marj ile belirlenmesine karar vermiştir.
Enflasyonun ana eğilimi kasım ayında yataya yakın seyretmiştir. Öncü veriler aralık ayında ana eğilimde düşüşe işaret etmektedir. Son çeyreğe ilişkin göstergeler yurt içi talebin yavaşlamayı sürdürerek enflasyondaki düşüşü destekleyici seviyelerde bulunduğunu göstermektedir. Temel mal enflasyonu düşük seyretmeye devam ederken, hizmet enflasyonundaki iyileşme belirginleşmektedir. İşlenmemiş gıda enflasyonu önceki iki aydaki yüksek seyrin ardından aralık ayında ılımlı görünmektedir. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışları iyileşme eğilimi sergilemekle birlikte, dezenflasyon süreci açısından risk unsuru olmaya devam etmektedir.
Faizin seviyesi gereken sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecek
Para politikasındaki kararlı duruş; yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme vasıtası ile aylık enflasyonun ana eğilimini düşürmekte ve dezenflasyon sürecini güçlendirmektedir. Maliye politikasının artan eşgüdümü de bu sürece önemli katkı sağlayacaktır. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana ve enflasyon beklentileri öngörülen tahmin aralığına yakınsayana kadar sıkı para politikası duruşu sürdürülecektir. Bu doğrultuda, politika faizinin seviyesi, enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri göz önünde bulundurularak öngörülen dezenflasyon sürecinin gerektirdiği sıkılığı sağlayacak şekilde belirlenecektir. Kurul, kararlarını enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla alacaktır. Enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası araçları etkili şekilde kullanılacaktır.
Kredi ve mevduat piyasalarında öngörülenin dışında gelişmeler olması durumunda parasal aktarım mekanizması ilave makroihtiyati adımlarla desteklenecektir. Likidite koşulları muhtemel gelişmeler göz önünde bulundurularak yakından izlenmektedir. Sterilizasyon araçları etkili şekilde kullanılmaya devam edilecektir.
Kurul, politika kararlarını parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkilerini de dikkate alarak, enflasyonun ana eğilimini geriletecek ve enflasyonu orta vadede yüzde 5 hedefine ulaştıracak parasal ve finansal koşulları sağlayacak şekilde belirleyecektir.
Enflasyon ve enflasyonun ana eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve Kurul, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanacaktır.
Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede alacaktır.”
Faiz kararına iktisatçıların tepkileri
Doç. Dr. Filiz Eryılmaz, katıldığı Nasıl Bir Ekonomi TV yayınında, ekonomideki yavaşlamanın geçen ay ve son karar metinlerinde vurgulandığını ve enflasyondaki sorunlu alanlarda iyileşme görüldüğü için faiz indirimine gidildiğini ifade etti.
Prof. Dr. Refet Gürkaynak, katıldığı CNBC-e canlı yayınında Merkez Bankası’nın faiz indirmek zorunda kaldığını belirtti.
Prof. Dr. Fatih Özatay ise aynı yayında, geçmiş enflasyondaki iyileşme gözlemlenmiş olsa da enflasyon ana eğiliminde bir düşüşün görülmediğini söyledi.
Prof. Dr. Emre Alkin, “Olan oldu. Bugüne kadar yaptığım uyarıları artık tekrar etmeyeceğim. ‘Kendin çal kendin oyna’ da diyebiliriz” şeklinde yorum yaptı.
Prof. Dr. Hakan Kara, “Merkez Bankasından 250 baz puan indirim ve temkinli/iyimser iletişim geldi. Mevcut kısıtlarla bana göre gayet makul ve dengeli bir başlangıç yaptılar. Emeği geçenleri tebrik ediyorum” dedi.
Doç. Dr. Derya Hekim, karar metnindeki “Kurul, kararlarını enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla alacaktır” cümlesine vurgu yaparak, “Yani döngü beklemeyin, toplantı bazlı olarak gerekli sıkılık korunacak” değerlendirmesinde bulundu.
Burcu Aydın, faiz indirimine ilişkin açıklamada bulunarak, “TCMB faiz indirimine gitti. Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını %50’den %47,5’e indirmeye, gecelik vadede borçlanma ve borç verme oranlarının bir hafta vadeli repo ihale faiz oranına kıyasla -/+ 150 baz puanlık bir marj ile belirlemeye karar verdi” dedi.
Prof. Dr. Serap Durusoy, “PPK metninde maliye politikasının eşgüdümüne vurgu yapıyor. 250 baz puan ile şahin bir faiz indirimi yapıldı. Hem asgari ücret hem de 2025’teki toplantı sayısının 8’e inmesi bu kararda etkili olmuş görünüyor” şeklinde yorumda bulundu.
Prof. Dr. Ceyhun Elgin, “TCMB faiz oranlarına ilişkin basın duyurusu yaklaşık şöyle bir şey: ‘…..karar……kararlı……kararlılıkla….kararlarını….kararlılıkla.’ 2,5 puanlık indirim asgari ücretliye hayırlı olsun” dedi.
Prof. Dr. Yakup Küçükkale, faiz indirimini “TCMB tercihini üretim ve istihdam politikalarından yana kullanıp, politika faizini 250 baz puan indirerek %47,5 yaptı…” şeklinde değerlendirdi.
Banu Kıvcı Tokalı, faiz indirimine ilişkin şunları söyledi:
“TCMB’nin 250 baz puanlık faiz indiriminin, toplantı öncesinde yeniden şekillenen piyasa beklentileriyle uyumlu olduğunu söyleyebiliriz. Gelecek kararlarla ilgili olarak, veriye bağlı, her toplantıda değerlendirilecek bir görünüm mevcut.”
Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, “Şükürler olsun, Merkez Bankası, ‘nas ne diyorsa’ onu yapmaya başladı, politika faizini 250 baz puan düşürdü!” dedi.
