Merkez Bankası (TCMB), menkul kıymet ve zorunlu karşılık uygulamalarındaki sadeleştirme adımlarını destekleyici düzenlemelerin ardından uygulama talimatında da değişikliğe gitti. TL payına göre farklılaştırılmak üzere yüzde 8 olarak belirlenen yabancı para zorunlu karşılıklara uygulanan komisyon oranındaki yüzde 60 oranı yüzde 57’ye indirilirken tebliğe ilişkin yayımlanan uygulama talimatında ise bankaların TL mevduat payının hesaplandığı formülde kur korumasız üç ay üzeri mevduatın 1,5 kat çarpanla hesaplanacağı belirtildi. 28 Haziran sonrası vadesi dolacak hesaplardan kur korumasız en az üç ay vadeli hesaplara geçiş yapılması halinde ilgili tutar bu hesaplarda kaldığı sürece hesaplama yönteminde bu mevduatın payına pozitif ayrımcılık uygulanacak.
‘Yıllık mevduat faizi yüzde 30’a gerileyecek’
Reuters’a konuşan üst düzey bir ekonomi yetkilisi, “TCMB daha önce yaptığı şekilde sadeleştirme adımlarına zorunlu karşılık kararıyla devam ediyor. Aslında bunlar temelde politika faizinin etkinliğini artıracak adımlar. Bu karar mevduat faizlerinde 1,000 baz puan düşüş sağlayacak. Şu anda yüzde 40 civarında olan mevduat faizleri yüzde 30’lar seviyesine gerileyecek” dedi.
TCMB verilerine göre. mevduat getirilerinde rekor artışlar sonrası sadeleşme adımı ile birlikte ilk düşüş de görüldü. 23 Haziran haftasında yüzde 42 seviyesindeki 3 aya kadar vadeli TL mevduatın getirisi 30 Haziran haftasında yüzde 38,5’e geriledi. TCMB mevcut mikro ve makro ihtiyati çerçevenin, etki analizlerine dayanarak ve kademeli bir anlayışla sadeleştirileceğini belirterek ilk sadeleşme adımını 25 Haziran’da atmıştı.
TCMB menkul kıymet tesisi uygulamasının sadeleşme olarak adlandırdığı değişikliklerle bankaların bilançosundaki TL payına göre belirlediği tahvil karşılığı ayırma gereksinimlerini azaltacak bir adım attı. Bu hafta sonu atılan adım da ilk sadeleşme adımının tamamlayıcısı niteliğinde.
‘Piyasayı kendilerine yaklaştırıyorlar’
TCMB’nin geçen ay sonundaki ilk sadeleşme adımı ardından yüzde 45’e yaklaşan mevduat faizlerinde düşüş yaşanmış, bankacılar regülasyonlar nedeniyle sektörde “yarışa dönüşen mevduat kampanyalarına” ihtiyacın azaldığını söylemişlerdi.
Aynı yetkili, “TCMB şu anda bankaların pasif tarafında çalışmalar yaparak sadeleştirme sürecine başladı ve aynen dedikleri gibi kademeli bir süreç işletiyor. Çalışmalar halen devam ediyor; her hafta yeni bir düzenleme ve değişiklik ile sadeleştirme süreci işletiliyor. Her ne kadar para politikası faizini sadece yüzde 15’e artırmış olsalar da bu hamleleri ile makro ihtiyati çerçeveyi sadeleştirme sürecinde kademeli olarak piyasayı kendilerine yaklaştırmış oluyor” dedi.
