Tarım ve Orman Bakanlığı’nın puro ve sigarillo, nargilelik tütün mamulü, sarmalık tütün mamulü ve pipoluk tütün mamulü teknik düzenlemelerine ilişkin tebliğleri Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Düzenlemenin özellikle vergi kaçağının hızla arttığı nargilelik ve sarmalık tütünü hedeflediği öğrenildi. Bu düzenlemelerle Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından belirlenen söz konusu ürünlere yönelik standartlara uyulması zorunlu hale getirildi.
Yeni tebliğlerle belirtilen kategorilerdeki tütün mamullerinin anılan TSE standartlarına uyumlu şekilde piyasaya arzının yeniden zorunlu hale getirilmesine, aykırı davranışlarda uygulanacak idari yaptırımlara ilişkin hükümlerle geçiş dönemine ilişkin süreler belirlendi. Bu kapsamda, nargilelik tütün, pipoluk tütün ve sarmalık kıyılmış tütün mamulünün piyasaya arzında gramaj çeşitliliği açısından sınırlama getirildi.
Çok farklı gramajlarla satış dönemi bitiyor
Aromasız nargilelik tütün mamulü sadece 100 gramlık, aromalı nargilelik tütün mamulü ise sadece 25 gramlık ambalajlarda olmak üzere tek gramajla piyasaya arz edilebilecek. Geleneksel ve harmanlanmış sarmalık kıyılmış tütün mamulü 50 ve 100 gramlık, tek tütün çeşidinden üretilen sarmalık kıyılmış tütün mamulü 50, 100 ve 200 gramlık, pipoluk tütün mamulü 50 ve 100 gramlık ambalajlarda piyasaya verilebilecek. Ayrıca puro ve sigarillo en fazla 25 adet olarak ambalajlanabilecek. Geçmiş tebliğler kapsamında söz konusu ürünler daha fazla seçenekli gramajlarda piyasaya sunulabiliyordu. Şirketler TSE standartlarının yürürlükteki haline uygun olmayan tütün mamulü çeşitlerini bu yılsonuna kadar piyasaya arz edebilecek. Farklı gramajlardaki ürünler 30 Haziran 2024’e kadar piyasada bulunabilecek.
Vergi kaçağına yol açan gramaj uygulaması nasıl işliyordu?
Yeni açıklanan gramaj düzenlemesine kadar kötüye kullanılan ve vergi kaçağına yol açan önceki uygulama şöyle işliyordu: Bandrollü olarak bir kiloluk ambalajlarda satılan ve üzerinde bandrol bulunan sarmalık kıyılmış tütün ve nargile tütününün ambalajları kaçakçılar tarafından sahte ürünlerle doldurulup tekrar tekrar piyasaya sürülüyordu. Bu da önemli miktarda vergi kayıp ve kaçağına neden oluyordu.
Konu kaçakla mücadele kapsamında alınacak tedbirler arasında öteden beri hem yetkililer hem de sektör temsilcileri tarafından gündeme getiriliyordu.
Gelecek yılın haziran ayından itibaren yüksek gramajlı ambalajlarla satış yapılamayacak. Ambalaj ağırlığı azaltılacağından dolayı bir kilo kaçak tütün satmak için çok daha fazla sayıda ambalaj gerekecek. Yani iş zorlaşacak. Kaçak satışın böylelikle azalması bekleniyor.
Edinilen bilgiye göre yasa dışı açık tütün, doldurulmuş makaron ve bandrollü tütünden hazırlanan makaronların toplamı tütün ticaretinin yüzde 25,8’ini oluşturuyor. 2016 yılında 6 bin civarında olan yasa dışı açık tütün ve dolu makaron satan noktaların sayısı bugün yaklaşık 20 bine ulaştı.