Reel kesim krediye ulaşımda zorluk çektiğini, döviz kurlarının ihracatta rekabetçiliği ortadan kaldırdığını ve çalıştıracak eleman bulamadığına ilişkin yakınmaları her fırsatta dile getirirken, Merkez Bankası’nın Nisan ayı İktisadi Yönelik Anketi farklı şeyler söylüyor. Nisan ayında hem sanayide kapasite kullanım oranı, hem de reel kesimin güveni artmış.
İmalat sanayinde faaliyet gösteren 1718 iş yeri tarafından yanıtlanan İktisadi Yönelim Anketi’nin sonuçlarına göre imalat sanayi genelinde mevsimsel etkilerden arındırılmış Kapasite Kullanım Oranı, bir önceki aya göre 1,4 puan artarak yüzde 75,6 seviyesinde gerçekleşti.
Mevsimsel etkilerden arındırılmamış Kapasite Kullanım Oranı (KKO), bir önceki aya göre 1,9 puan artarak yüzde 75,4 seviyesinde gerçekleşti.
Ara malı üretimi de arttı
Martta yüzde 72,7 olan ara malı üretimindeki kapasite kullanım oranı, nisanda yüzde 74,4’e yükseldi. Yatırım mallarında ise bu oran martta yüzde 78,6 iken nisanda yüzde 79,1 oldu. Tüketim mallarında da aynı dönemde 1,5 puanlık artış kaydedildi ve KKO yüzde 73,2’ye yükseldi.
Dayanıklı tüketim mallarında oran 1,5 puan artışla yüzde 71,9’a yükselirken, dayanıksız tüketim mallarında oran yüzde 73,4’e yükseldi.
Yine aynı ankette yer alan nisan ayın mevsimsellikten arındırılmış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE-MA), bir önceki aya göre 1,0 puan artarak 105,1 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmamış Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) bir önceki aya göre 2,8 puanlık artışla 108,0 puan seviyesinde gerçekleşti.
Ankette seçim sonrası Türk Lirası’nın hızla değer kaybedeceğine ilişkin yaygın beklentiye ve enflasyonda baz etkisinin sona ereceğine ilişkin tespitlere rağmen gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, ihracat sipariş miktarı ve iç piyasa sipariş miktarında bir önceki ayda artış bekleyenler lehine olan seyrin güçlendiği görülüyor. Gelecek üç aydaki istihdam ve gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin artış yönlü beklentilerin de seçim belirsizliğine rağmen ilginç şekilde güçlendiği gözleniyor.
ÜFE beklentisi yüzde 67.7
Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya göre 2,8 puan azalarak yüzde 67,6 seviyesinde gerçekleşti.
Ortalama birim maliyetlerde, gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler lehine olan seyrin güçlendiği, son üç ayda artış olduğunu bildirenler lehine olan seyrin ise zayıfladığı görülüyor. Gelecek üç aydaki satış fiyatına ilişkin artış yönlü beklentilerin güçlendiği görülüyor.
Yarısı ‘üretimi kısıtlayan faktör yok’ dedi
2023 yılı Nisan ayında, ankete katılan işyerlerinin yüzde 48,4‘ü üretimlerini kısıtlayan faktör bulunmadığını belirtirken, yüzde 14,2‘si talep yetersizliğinin üretimlerini kısıtlayan en önemli faktör olduğunu belirtmiş, onu sırasıyla hammadde ve ekipman yetersizliği, mali imkansızlıklar, işgücü yetersizliği ve diğer faktörler izledi.
