Piyasalar yurtdışında basıldığı ve Türkiye’de satışa sürülmeye çalışıldığı tespit edilen sahte 50 ve 100 dolar banknotlar nedeniyle alarmda. Bu nedenle döviz büroları 50 dolarlık ve eski baskı beyaz 100 dolarlık banknotların alım-satımını geçici olarak durdurmuş durumda.
Özellikle Kapalıçarşı esnafının para sayma cihazlarında yazılım güncellemesi yapmaya başladığı belirtiliyor. Ayrıca esnafın vitrinine sahte olan, kabul edilmeyecek banknotların fotoğraflarını da astığı dikkat çekiyor. Döviz işlemlerinde büyük aksaklıklar meydana gelirken, uzmanlar vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyarıyor.
Para sayma makineleri ve ATM’ler bile ayıramıyor
Habertürk’te yayınlanan habere göre piyasada 600 milyon dolar tutarında sahte 50 ve 100 dolar olduğu iddia ediliyor. Gerçeğinden ayırt edilmesinin çok zor olduğu belirtilen bu dolarların yazılım güncellemesi yapılmayan para sayma makinelerinden geçtiğine dikkat çekildi. Tüm Yetkili Müesseseler ve Döviz Bürolar Derneği (TÜYEMDER) Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Ünver “Vatandaşların yanlış anlaşılmaya mahal vermemek ve mağduriyet yaşanmaması için şu an döviz büroları yetkili müesseseler 50 dolar ve beyaz bir önceki baskı olan 100 dolarların alım ve satımını bir müddet durdurdu. Bunlarla alakalı para sayma makinelerine yazlım güncellemeleri gelecek. Muhtemelen bir hafta 10 günü bulur diye tahmin ediyorum” dedi.
‘Bire bire yakın sahtecilik’
Ünver basılan sahte dolarların neredeyse bire bire yakın sahtelikte olduğunu, dolayısıyla konunun uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlamasının mümkün olmadığına vurgu yaparak şunları söyledi:
“İki para düşünün. Birini Darphane basmış, birini de Darphane gibi bir yer basmış. Materyaller klişeler ve kâğıt kalitesi benzer yapıldığı için çok küçük detayları var. Bunlar da uzmanlar ince ince, detaylı şekilde incelediğinde ortaya çıkıyor ve konunun uzmanı olmayan sıradan bir vatandaşın anlaması zor. Piyasada neredeyse bire bire yakın bir sahtecilikten bahsediyoruz. Çünkü cihazlardan geçiyor, ATM’lerden, banka para sayma makinelerinden geçiyor. Hepsi değil ama bazıları geçebiliyor. Dolayısıyla sektörümüz de buna yönelik böyle bir tedbir durumuna geçmiş durumda.”
‘Ortadoğu, Asya, Balkanlar ve İran üzerinden Türkiye’ye sokuluyor’
Ünver son dönemde dolaşımda olan sahte dolar banknotlarının çoğunun Ortadoğu, Asya, Balkan ve İran üzerinden Türkiye’ye sokulduğunu söyledi. Yakalanan dolar haricinde farklı şekillerde giren dolarlar mevcut olduğuna da değinen Ünver “Bahsedilen rakam 600 milyon civarında diye bir duyum aldık. Özellikle yoğun bir şekilde 50 dolar. Henüz gerçekliği teyit edilmedi. Çünkü biz 50 dolarları para sayma makinesinin ithalatçısı olan firmaya gönderdik. Onlar da bize fabrikalara gönderdiklerinde çok kaliteli yapıldığını, neredeyse bire bir olduğu yönünde bilgi dönüşü yaptılar” dedi. Son olarak Ünver vatandaşları dikkatli olmaları konusunda uyararak şunları söyledi:
“Mağduriyet yaşamaları açısından vatandaşlar kesinlikle banka ve yetkili müesseseler haricinde hiçbir yerden hiç bir işletmeden hiçbir şahıstan döviz alım satım işini yapmamalılar. Türkiye’de 950 taneye yakın yetkili müessese var ama 65-70 bin adet kuyumcu, 20-25 bin adet elektronik para transferi merkezleri, bir o kadar da dövizci adı altında kaçak çalışan yerler var. Dolayısıyla tekrar ediyorum vatandaşlar yetkili müesseseler ve bankalar haricinde hiçbir şekilde döviz alım satımı yapmamalı.”