Florida ve Brezilya'da hava koşulları ve hastalık nedeniyle portakal üretimi azalınca dondurulmuş konsantre portakal suyu vadeli işlemleri pound başına 4,92 dolarla geçen yılın neredeyse iki katına çıktı. Üreticiler alternatif ürün arayışına yöneldi.

ABD’nin portakal üretim merkezi Florida’da üretimin azalması ve Brezilya’nın başlıca üretim bölgelerindeki iklim kaynaklı aşırı hava koşulları nedeniyle portakal suyu fiyatları hızla yükseliyor. New York’taki Intercontinental Exchange’de işlem gören gösterge niteliğindeki dondurulmuş konsantre portakal suyu vadeli işlemleri çarşamba günü pound (0,45 kg) başına 4,77 dolardan kapandı. Bu geçen yıla göre neredeyse iki katlık bir artışı ifade ediyor.
Florida’daki yetiştiricilerin kasırga ve hastalıklar nedeniyle yaklaşık 90 yılın en düşük mahsulünü hasat etmeleri arzın azalmasına ve portakal fiyatlarının tırmanmasına yol açtığı için portakal suyu fiyatları da son yılların en yüksek seviyesine yükseldi. Araştırma grubu Mintec’te emtia piyasası veri analisti olan Harry Campbell, birçok meyve suyu üreticisinin portakal yerine armut, elma, üzüm gibi ürünlere yöneldiğine dikkat çekiyor. Campbell tüketicilerin portakal suyundan vazgeçene kadar fiyatların yükselmeye devam edeceğini belirtiyor.

Brezilya’da üretim yüzde 24 azaldı

Araştırma merkezi Fundecitrus yayınladığı raporla Brezilya’da geçen yıl yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle Güney Amerika ülkesinin son otuz yılın en kötü portakal hasatlarından birine tanık olma yolunda olduğu uyarısı yaptı. Rapora göre Brezilya 2024-2025 sezonunda 232,4 milyon kasa portakal (her biri yaklaşık 40,8 kilogram ağırlığında) üretecek. Bu rakam bir önceki döneme kıyasla yüzde 24’lük bir düşüş anlamına geliyor. Fundecitrus Brezilya’da geçen yıl eylül ve kasım ayları arasında çiçeklenme ve erken meyve oluşumunun kritik bir aşamasında meydana gelen bir dizi yoğun sıcak hava dalgasının üretimi önemli ölçüde engellediğini belirtti.

Analistler iklim değişikliğinin mahsul üretimini önemli ölçüde azaltmasına rağmen Brezilya’nın tipik olarak her döngüde yaklaşık 300 milyon kasa portakal ürettiğine ancak bu rakamın artık gerçekleşmediğine dikkat çekiyor. Diğer yandan ise tedavisi olmayan narenciye hastalığı, acı ve küçük ürün alınmasına neden olduğu için portakal üreticilerinin başını ağrıtıyor.

Üretici mağdur tüketici şikayetçi; milyonlarca ton portakalın rantı nereye gitti?