Bilim, sanayi, teknoloji gibi katma değeri yüksek alanlarda yarış halinde olan ülkelerin yeni rekabet alanı ekonomik faydaları ve sayıları gittikçe artan dijital göçebeler oldu. Dünyada sayısı salgınla 40 milyonu aşan “dijital göçebeler” ülkeler için önemli bir gelir kapısı olarak da görülüyor.
Gayrimenkul Hizmet İhracatçıları Derneği’nden (GİGDER) verilen bilgiye göre Eylül 2021’de 21 olan dijital göçebe vizesi veren ülke sayısı 15 Nisan itibariyle 58’e ulaştı. 30’a yakın ülke de vizelerini teşviklerle güncellemek için çalışıyor. Geçen yıl Seyşeller, İspanya, Brezilya, Güney Afrika ve Estonya agresif teşvikler açıklarken 30’a yakın ülke de vergi ve oturum avantajları ile 40 milyon “paralı göçmeni” çekmek için bu yarışa girme peşinde.
Türkiye de yakın zamanda dijital göçebe vizesini devreye aldı. Türkiye 32 Avrupa ülkesi ile Amerika, Kanada, Rusya, Ukrayna ve Belarus’tan 21-55 yaş arasında, en az altı ay geçerli pasaport, üniversite diploması veya denklik belgesi ve dijital göçebe olarak çalışıldığını kanıtlayan belgelerle başvuru kabul etmeye başladı.
Yüzde 80’i 3 ila 9 ay arasında bir yerde kalıyor
GİGDER Başkanı Bayram Tekçe yarışa Türkiye’nin daha rekabetçi girmesi gerektiğini söyledi. Dünyada çalışma veya öğrenci vizesi olana oturum izni verildiğini anımsatan Tekçe şöyle konuştu:
“Şimdi dijital göçmenlerle birlikte hükümetlerin paketleri de her geçen ay daha cazip hale gelmeye başladı. Dünya ile yabancıya konut satışında girdiğimiz yarış gibi dijital göçebeler konusunda da yarışa girmemiz gerekiyor. Nitekim Flexjobs’un araştırmasına göre insanların yüzde 54’ü tam zamanlı olarak uzaktan çalışmak istiyor. Keza aynı araştırmaya göre çalışanların yüzde 63’ü bir işte en önemli olanın uzaktan esneklik olduğunu belirtiyor. BCG Henderson Institute araştırmasına göre ise çalışanların yüzde 24’ü mevcut ofis tabanlı işlerinden memnun olmadıklarını hissediyor. Son araştırmaya göre dijital göçebeler yılda yaklaşık 123 bin dolar (yaklaşık 4 milyon lira) kazanıyor. Dijital göçebelerin yüzde 80’i 3 ila 9 ay arasında bir yerde kalıyor ve üçte ikisi evli. 2030’da 60 milyonu aşması beklenen bu kitleyi çekersek sadece harcama yapmalarını değil başta gayrimenkul olmak üzere pek çok alanda yatırım yapmalarını da sağlarız. Doğrudan yatırıma bu açıdan da bakmak faydalı olacaktır.”
Tekçe Türkiye’nin konut stokunu pazarlamanın ve teşviklerle bunu desteklemenin ülkeye doğrudan yatırım getirmek adına da önemli bir hamle olacağını söyledi.
‘Ülkeler dijital göçebe vizesi yarışına girdi’
Dijital göçebeler üzerine akademik araştırmalar yapan Finlandiya’daki Eastern Üniversitesinden araştırmacı Olga Hannonen halihazırdaki dijital göçebelerin neredeyse yarıya yakınını Amerikalıların oluşturduğuna dikkati çekerek 2030’da 60 milyonu yakalaması beklenen rakamın 2050’ye kadar çok daha yüksek bir popülasyona ulaşacağını öngördüklerini kaydetti.
Hannonen “Tam da bu sebeplerle ülkeler dijital göçebe vizesi yarışına girdi. Estonya 2020’de buna öncülük ediyordu, şimdi birçok ülke takip ediyor. Dijital göçebe vizelerinde ülkelerin şart koştuğu en önemli iki nokta başvuru ücreti ve istenen minimum kazanç tutarı” dedi.
Bazı ülkelerin dijital vize şartları şöyle:
Ülke Gelir Dijital Göçmen Vize Süresi
Almanya Geçinme İspatı, Adres gösterme 6 ay ile 3 yıl
Antigua ve Barbuda 50.000 dolar (yıllık) 2 yıl
Arjantin Şart değil 6 ay + 6 ay
Bahamalar Kazanç belgesi 1+3 yıl
Brezilya 1.500 dolar/ay 1 yıl, her yıl yenileme
BAE 3.500 dolar/ay 1 yıl, her yıl yenileme
Çekya 5.587 euro/ ay 1 yıl, her yıl yenileme
Dubai 5.000 euro/ay 1 yıl, yeni başvuru
Estonya 3.504 dolar/ay 1 yıl
Gürcistan 2.000 dolar/ay 1 yıl, yeni başvuru
Hırvatistan 2.232 dolar/ay 1 yıl, yeni başvuru
İspanya 2.151 euro/ay 1 yıl, her yıl yenileme
İzlanda 7.777 dolar /ay 6 ay, yeni başvuru
Kosta Rika 3.000 dolar/ay 1 yıl, her yıl yenileme
Macaristan 2.000 euro/ay 1 yıl, her yıl yenileme
Malta 2.700 dolar/ay 1 yıl, her yıl yenileme
Portekiz 600 euro/ay 1 ile 5 yıl arası
Romanya 3.300 euro/ay 1 yıl, her yıl yenileme
Şeyseller Kazanç belgesi 1 yıl, her yıl yenileme
Sri Lanka Kazanç belgesi 1 yıl, her yıl yenileme
Türkiye 3.000 dolar/ay 6 aylık pasaport, üniv. diploması
Yunanistan 3.500 euro/ay 1 ile 3 yıl arası