Büyümenin öncü göstergesi imalat sanayiinden olumsuz sinyal geldi. İstanbul Sanayi Odası (İSO) için S&P Global tarafından derlenen imalat sanayii satın alma yöneticileri endeksi (PMI) ağustosta kaydedilen 47,9 seviyesinden 44,3’e gerileyerek üst üste altıncı ayda da büyüme ile daralmayı ayıran 50 seviyesinin altında kaldı.
Eylülde talepte bildirilen zayıflık nedeniyle yeni siparişlerde yaklaşık son dört buçuk yılın en keskin küçülmesi kaydedildi. Uluslararası piyasalarda görülen zayıf talebin etkisi de yeni ihracat siparişlerinde yeniden kaydedilen daralmada görüldü.
Yeni siparişler alt endeksi eylülde 46,7’den 40,8’e gerileyerek en son pandemi dönemi olan Mayıs 2020’de görülen seviyelere inerken yeni ihracat siparişleri alt endeksi de 50,5’ten 45,3’e geriledi. Yeni siparişlerdeki düşüşün etkisiyle üst üste altıncı ayda da azalan üretimde Mayıs 2020’den bu yana en keskin düşüş kaydedildi. Üretim alt endeksi eylülde 46,2’den 42,8’e geriledi.
Zayıf talep ve üretimdeki düşüş imalatçıların eylülde istihdam ve satın alma faaliyetlerini daha büyük ölçüde azaltmasına yol açtı. İstihdam alt endeksi eylülde 48,6’dan 46,9’a geriledi.
Hem girdi hem de nihai ürün stokları azalırken, girdilere yönelik zayıf talep tedarik zincirleri üzerindeki baskıyı hafifletti, böylece teslimat süreleri dokuz ayda ilk kez azaldı.
TL’deki zayıflık ve hammadde fiyatlarındaki artış eylülde girdi maliyetlerinin daha da artmasına yol açtı. Fiyat artışları üç ayın dip seviyesine gerilese de yüksek kalmayı sürdürdü.
‘Endişe verici bir tablo çiziyor’
PMI verilerini değerlendiren S&P Global Ekonomi Direktörü Andrew Harker “Son PMI verileri sektörün üçüncü çeyreğin sonunda yavaşlama dönemine girmesiyle Türk imalatçıları için endişe verici bir tablo çiziyor. Birçok şirket talebin zayıf olduğunu ve yeni iş almada yaşanan zorluklar nedeniyle bir kez daha üretim, istihdam ve satın alma faaliyetlerini azaltmak durumunda kaldıklarını bildirdi. Enflasyon kaynaklı baskılar son yıllardaki kadar güçlü olmasa da fiyatlarda hâlâ belirgin artışlar görülmesi talep ortamında iyileşmeye destek sağlamayacak” dedi.
