The Guardian gazetesinin haberine göre, Norveçli Dagens Naeringsliv gazetesinin araştırması geçen yıl 30’dan fazla Norveçli süper zenginin artan servet vergisini ödememek için Norveç’i terk ettiğini ortaya çıkardı. Bu rakamın, 13 yıl boyunca ülkeyi terk eden süper zenginlerin toplam sayısından daha fazla olduğu belirtiliyor. Kasım ayında servet vergisinde yapılan 0,1 puanlık artış nedeniyle bu yıl daha da fazla süper zenginin ülkeyi terk etmesi ve hükümetin milyonlarca dolarlık vergi gelirinden olması bekleniyor.
Birçoğu vergilerin çok daha düşük olduğu İsviçre’ye taşındı. Bu kişiler arasında milyarder balıkçı iken sanayi kralı olan Kjell Inge Røkke de bulunuyor. Røkke, en sevdiği yer olan Como Gölü ve modanın başkenti Milano’nun hemen sınırındaki Lugano şehrine taşındı. Yaklaşık 19.6 milyar Norveç Kronu (NOK) (1.5 milyar sterlin) tutarındaki servetiyle Norveç’in en zengin dördüncü kişisi olan 64 yaşındaki Røkke, açık bir mektupta şöyle dedi:
“Yeni ikametgahım olarak Lugano’yu seçtim, ne en ucuz ne de en düşük vergilere sahip ama karşılığında Avrupa’da merkezi bir konuma sahip harika bir yer. Şirkete ve bana yakın olanlar için, sadece bir tık uzaktayım.”
Røkke’nin taşınması Norveç’e yılda yaklaşık 175 milyon NOK (16,6 milyon dolar) vergi geliri kaybına mal olacak. Røkke geçen yıl ülkenin en çok vergi veren kişisiydi, 2008’den bu yana da yaklaşık 1,5 milyar NOK (142,8 milyon dolar) vergi ödedi. Røkke’nin İsviçre’ye taşınması, ülkenin süper zenginlerine yönelik nispeten küçük bir vergi artışının ardından gerçekleşti. Norveç’te 1.7 milyon NOK’un üzerinde serveti olanlar için yüzde 0.3 oranında servet vergisi bulunuyor. Kasım ayında hükümet, bireyler için 20 milyon NOK ve çiftler için 40 milyon NOK üzerindeki varlıklar için devlet oranını yüzde 0,4’e çıkararak maksimum servet vergisi oranını yüzde 1,1’e yükseltti.
Ülkeyi terk edenlerin toplam serveti yaklaşık 57 milyar dolar
Norveç İşletme Okulu profesörü Ole Gjems-Onstad, ülkeyi terk edenlerin toplam servetinin en az 600 milyar NOK (yaklaşık 57 milyar dolar) olduğunu tahmin ettiğini söylüyor. “Bence bu biraz Brexit’e benziyor. Norveç’in kendine zarar verme gibi büyük bir geleneği yok ve yurtdışına taşınan girişimci akını bir şok etkisi yarattı” diyen Gjems-Onstad ekliyor: “Bazı politikacılar, bildiğiniz gibi, taşınan zenginleri suçluyor ama bence pek çok sıradan insan da en iyi yatırımcılarımızın ayrılmasından hoşlanmıyor.”
Yaklaşık 1,5 milyar NOK’luk (142,8 milyon dolar) bir servete sahip olan perakende emlak ve somon yetiştiriciliği yatırımcısı Tord Ueland Kolstad ise Noway’ın kuzeyindeki Bodø’dan İsviçre’nin Lucerne şehrine taşındı. Kolstad Norveçli yayın kuruluşu TV 2’ye verdiği demeçte “İstediğim bu değildi ancak mevcut hükümetin sertleştirilmiş ve artırılmış vergi kuralları, kurucu ve sorumlu mal sahibi olarak başka seçeneğim olmadığı anlamına geliyor” dedi.
Kolstad, varlık vergisindeki artışın 6 milyon NOK’un biraz üzerinde ödeme yapacağı anlamına geldiğini belirterek, bunun da 10 milyon NOK temettü ödemesini gerektirdiğinden yakınarak, “Ne yazık ki günümüz vergi politikasının gerçekliği budur. Yeni istihdam yaratmak isterken şirkete bu tür maliyetler yüklemek adil değil” diye konuştu. Kolstad, Norveç gazetesi Aftenposten’e verdiği demeçte İsviçre’ye ilk geldiğinde orada hiç arkadaşı olmadığını belirterek, “Ama şimdi bizden birkaç kişi var, bu yüzden ara sıra kahve içmek için buluşuyoruz.”
Maliye Bakanlığı yetkilisi Erlend Grimstad, Guardian’a yaptığı açıklamada, zengin Norveçlilerin “zamanla” geri döneceğini umduğunu söyledi. Grimstad, “Norveçlileri değer yaratma ve zengin olma konusunda başarılı olmaya teşvik ediyoruz. Güçlü bir kamu refah sistemi ve yüksek eğitim seviyesine sahip Norveç modelinin bu başarıyı mümkün kılan önemli faktörler olduğuna inanıyoruz. Norveç’teki model, herkesin kabiliyetine göre katkıda bulunması ve dolayısıyla vergi ödeme kabiliyeti daha yüksek olanların biraz daha fazla ödemesi gerektiğidir” dedi.