Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in geçen hafta enflasyon muhasebesine dahil edilmeyeceğini söylediği bankalar, yüksek enflasyon karşısında “gerçek olmayan” kârlar üzerinden vergilendirilmemek için enflasyon muhasebesinin kendi bilançolarına da uygulanması konusunda Hazine ile görüşmeyi değerlendiriyor. Şimşek’in yatırımcı toplantısı için gittiği New York’taki ‘enflasyon muhasebesine geçileceğine’ ilişkin sözleriyle umutlanan bankacılar geçen haftaki açıklamayla hayal kırıklığına uğradılar.
Konuya yakın üst düzey üç bankacı Reuters’a bankaların enflasyon muhasebesi sonrasında kârlarının yarıdan fazla azalmasını beklediklerini belirterek, bankaların uygulamaya dahil olması gerektiğini bu yüzden Hazine ile görüşme planlandığını söyledi.
Bir bankacı “Bankalar uygulamaya geçmek istiyor. Bununla ilgili Hazine ile görüşme planlanıyor. Bankalar yüksek enflasyon ortamında kâr elde etti ve bunun üzerinden vergilendiriliyor” dedi.
Bir başka bankacı da, “Enflasyon muhasebesi olursa kârlar yarıdan fazla azalıyor. Hatta bazı bankalar zarar da açıklayabilir” diye konuştu. Bir diğer bankacı ise, bankaların enflasyon muhasebesinde kapsam dışı kalmasının nedenini hükümetin vergi gelirlerine olan ihtiyacı olduğunu belirtti.
’40 milyar TL kâr 10 milyar TL’ye iniyor’
BBVA Garanti Genel Müdürü Recep Baştuğ ekim ayında gazetecilerle gerçekleştirdiği sohbet toplantısında enflasyonun en çok bankacılık sektörünü yorduğunu ifade etmişti. “Çünkü sermayesi para olan bankalar başka enstrümanlara yatırım yaparak korunamıyor” diyen Baştuğ şunları söylemişti:
“Bankaların çok para kazandığı algısı doğru değil. Geçen yılın ortalama enflasyonu yüzde 72 iken sermaye getirisi yüzde 50’de kaldı. Bu sene sermaye getirisi en iyi ihtimalle yüzde 40’larda kalacak. Bu oran da banka sermayelerinin enflasyon karşısında eridiği anlamına geliyor. BBVA (Bankanın İspanya merkezli ana hissedarı) enflasyon muhasebesi yapıyor. Biz 40 milyar kâr yaptık ama İspanya’da enflasyonla indirgenince 10 milyar lira oluyor. Bunu karşılık özkaynağımız 200 milyar lira. Kârlılıklar enflasyonun altında kaldı. Bu da negatif marj ortamından kaynaklı.”
‘Mehmet Şimşek New York’ta söylemişti’
Baştuğ da birçok bankacı gibi 2024 yılbaşında enflasyon muhasebesine geçileceğini düşündüğünü belirterek “Kural var. Art arda üç yılda birikimli enflasyon yüzde 100’ü geçerse enflasyon muhasebesi uygulanır diyor. Enflasyon muhasebesi uygulanırsa bilançolar gerçekleri yansıtır” demişti. Baştuğ bu konudaki beklentisini ise kuralın yanı sıra Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in New York’ta yaptığı “yılbaşında enflasyon muhasebesine geçilecek” açıklamasına dayandırmış ve şunları söylemiştie:
“BBVA ekosisteminde enflasyon konusunda Arjantin ve Türkiye’nin öne çıkıyor. Arjantin’de yıllardır enflasyon muhasebesi uygulanıyor. Türkiye’de de uygulanması gerekiyor”.
Türkiye Bankalar Birliği Reuters’ın konuya ilişkin sorusuna bir yorum yapmadı.
Sektör, geçen yıl 434 milyar liraya yakın kâr etti
Ekim 2022’de enflasyon yüzde 85’i aşarken, Türk bankacılık sektörü ise bu ortamda tarihi kârlar açıklamış ve sektörün 2022 sonunda net kârı yüzde 366 artışla 433,46 milyar liraya çıkmıştı. Sektörün Ocak-Eylül dönemi net kârı ise geçen yıl aynı döneme göre yüzde 53,5 artışla 439.7 milyar lira oldu.
Türkiye’de son iki yılda yüzde 85’in üzerine kadar çıkan yüksek enflasyon sonrasında uygulanacak enflasyon muhasebesi, işletmelerin mali tablolarında enflasyon nedeniyle ortaya çıkan bozulmayı düzeltmeyi amaçlıyor.