Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Körfez turu sonrası NTV’de ekonomi gündemine ilişkin önemli açıklamalar yaptı. Şimşek programda kamuoyunun yoğun tepkisini çeken ve etki analizine göre savunma sanayine yalnızca 13.1 milyar lira katkı yapacak kredi kartına vergi uygulamasının yanı sıra ekonomiye ilişkin her konuya değindi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz gibi 100 bin lira ve üstü limiti olan kredi kartlarından alınacak ‘kredi kartı vergisi’nin kesinlikle Savunma Sanayi Fonu’na gideceğini belirten Şimşek konuya ilişkin şunları söyledi:
“Ülkemizin caydırıcılık gücünü artırmak dışında hiçbir seçeneği yok. Bölgemizde bir ateş var, savaşlar var. Sıkıntılı bir mahalledeyiz. Kredi kartlarından savunma sanayine aktarılacak kaynağın amacı ülkemizin caydırıcılığını artırmak. Bunun amacı çok net. Türkiye savunma sanayinde atılım içinde. Bizim caydırıcılığı artırmaktan başka yapacağımız başka bir şey yok. Savunma sanayi gelişiyor. Şu anda 3 bin 300 firmamız savunma sanayine parça üretiyor. Tüm ülkeyi koruyacak bir savunma sistemi üretilecek. Binin üzerinde yüksek teknolojili proje var. Bu kaynak gerektiriyor. Kaynak gerekiyor denildi. Savunma sanayi fonunu 165 milyara çıkartmışız. Bunu arttırmamız gerekecek. Uzun menzilli savunma araçlarından tutun 5’inci nesil uçağa kadar. Tedbir setinin geliştirilmesi gündeme geldi. Oturuldu bunun üzerine çalışıldı. İşlem bazlı bir takım ücretlere yönlendirildi. Tartışmalara saygılıyız. Takdir yüce Meclis’in. Birincisi Savunma Sanayi Fonu var. Bu paket tamamen Savunma Sanayi Fonu’na kaynak sağlamak için yapılacak. Bütçede gelirler tamamen bir havuzda toplanır. Milletin öncelikleri çerçevesinde oradan harcanır.
İlave kaynak talebi oluştu. Savunma sanayisinde ilave kaynak talebi oluştuğunda savunma sanayisine destek vermekle birlikte bütçenin deprem yaralarını sarmakla meşgul olduğunu belirttik. Savunma sanayinin kaynak ihtiyacı var. Biz dedik ki enflasyonla mücadele ederken enflasyonu artıracak vergi artışlarından uzak duralım. İşlem bazlı ücretlere yönelindi. Tartışılan hususlar var, yüce meclise bağlı. Savunma sanayi fonu var kaynak buraya gidecek. Bu paket tamamen savunma sanayi fonuna kaynak sağlamak için hazırlanmış. Şu ana kadar depreme 2,5 trilyon lira kaynak aktarmış olacağız. Bu konuda milletimizin hiçbir endişesi olmasın. Etrafımızda savaş var, ülkeyi korumamız lazım.
Başkanlık sisteminde hükümet bütçe hariç teklif götürmedi. Eleştirilere de tabi ki kulaklarımızı tıkayamayız. Yapılan değerlendirmeleri dikkat alırız. Bütçe ihtiyaçları için hazırlanmış bir paket değil. Ademi Tahsis ilkesine aykırı değil.
‘Savunma Sanayi Fonu ihtiyaç’
Afet Yeniden İmar Fonu kuruldu. Bir yerden bağış gelirse ve deprem için ilave için borçlanmaya giderse diye kuruldu. Aile ve Gençlik Fonu kuruldu. Bazı fonlar ihtiyaç. İlkesel olarak bütçe dışı fonları doğru bulmuyorum ama savunma sanayisini destekleme fonunun bütçe dışında olması doğru. Savunma Sanayi Fonu ihtiyaç bunların dışında ilkesel olarak Afet Yeniden İmar Fonu anlamlı, ama başka bakanlıkların ihtiyaçları için kurulan fonları anlamlı bulmuyorum.”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in açıklamalarında öne çıkan diğer konular şunlar:
“Ben Körfez’le ilgili çok farklı yaklaşım içindeyim. Bunun daha faydalı olacağını düşünüyorum. Oradan doğrudan yatırımlar her zaman için önemli. Burada önemli olan iki tarafın menfaatine tamamlayıcılık ilkesine göre ne yapabiliriz.
‘Lira çok oynak, orada kurlar sabit’
Katar’da 250’ye yakın önde gelen üst düzey yöneticileriyle bir araya geldim. Çok önemli görüşmeler yaptım. Gelin siz de parçası olun dedim. Kafalarındaki soru işareti lira. Çok oynak. Oralarda kurlar sabit. Makro finansal istikrarı geliştirdikçe orada muazzam ilgi olacak. Fon fazlaları var.
‘ABD hazine bakanıyla görüşeceğim’
IMF-Dünya Bankası toplantıları etkinlikler yapıyor. Oraya gelen liderlerle, politika yapıcıları ve yatırımcılar bir araya geliyor. Çok yoğun birkaç gün geçireceğiz. ABD Hazine Bakanıyla görüşeceğim. Diğer ülkelerden toplantı talep eden bakanlar var. Birçok bankayla bir araya geleceğiz. Türkiye ekonomisini anlatıyoruz, bizim büyük paydaşlarımız. İlişkileri sürekli sıcak tutuyoruz. Çok ciddi fon akışları var. Yoğun diyalogları devam ettireceğiz. Tüm yatırım bankalarının etkinliklerine katılacağız. Günde 15’e yaklaşan toplantılarımız olacak. 5-6 günümüz ABD’de geçecek.
‘Cari açık yüzde 1’in altına düştü’
Cari açık Türkiye’nin yumuşak karnı. Geçen sene program öncesinde cari açık çok yüksekti. O dönemin konjonktüründe milli gelirin oranına göre yüzde 6 görüyordu piyasa. Biz de bunu ilk yılımızda yüzde 3’e indirebilir miyiz diye iddialı hedef koyduk. Gelinen noktada cari açık yüzde 1’in altına geriledi. Bölgemizdeki çatışmalar olmasaydı büyük ihtimalle cari açık muhtemelen dengede olurdu. Cari açığı kalıcı şekilde yüzde 2.5 veya 2’nin altına çekmek istiyoruz. Türkiye’nin dış kırılganlığını kalıcı şekilde çözmek istiyoruz. Aralık ayında özellikle sanayi bakanlığı liderliğinde 284 ürün belirledik. Türkiye’nin dış ticaret açığının yarısından fazlasını ifade ediyor. 10 yıl vadeli 2 yıl geri ödemesiz krediyle dünyadan ve Türkiye’den bu işleri yapabilecek firmaları davet ettik. Bunların önümüzdeki birkaç yıl içinde üretime ilişkin yatırımları çekmek istiyoruz.
‘Cari açık öngördüğümüzden çok daha iyi gitti’
Yeşil dönüşüm o kadar kritik ki. Enerji Bakanıyla yakın çalışıyoruz, yenilebilir enerjide 10 bin megawatta çıkarsak yıllık doğal gaz faturamızı 1.5-2 milyar dolar azaltacak. Her sene ilave geldikçe 5 yılda 10 milyar doları aşarız. Dolayısıyla bunlar kalıcı olarak cari açığı aşağı çekecek. Cari açık öngördüğümüzden çok daha iyi gitti. Cari fazlayı konuşuyor olacağız. Devletin yönlendirdiği desteklediği yapısal dönüşüm var sanayide. Eleştiriyorlar bizi, vergi dışında bir şey bilmiyorlar diye.
‘Enflasyonu düşürmek hiç kolay değil’
Enflasyon düşüyor. Mayıs’ta zirveye çıktı, zirveden bu yana 26 puan enflasyonda düşüş var. Enflasyon düşmeye devam edecek. Daha hızlı tempoda enflasyonu düşürmeyi arzularız. Temel mallara baktığımızda enflasyon yüzde 28’e düştü. Tüm malları baz alırsanız enflasyon yüzde 40’a düşmüş. Hizmet enflasyonu yüksek. Hizmet enflasyonu arzuladığımız hızda düşüyor mu? Hizmet enflasyonu tüm dünyada atalet içeriyor. Kiralarda yüzde 25 sınır getirilmiş. Kira artışındaki üst limiti kaldırdık. Yenilenen tüm kira sözleşmeleri son yıllardaki enflasyon farkını yansıtmaya çalışıyorlar. Enflasyonu düşürmek hiç kolay değil. 70-80-90’lı yıllarda enflasyonu düşüreceğiz diye sayısız hükümet iktidara gelmiş. Kolay kolay enflasyon indirilememiş. Türkiye’de 40-50 yıldır kronik 2-3 haneli enflasyon durumu var. 1970’li yıllardan beri 56 ülkede 100 enflasyon şoku incelenmiş. Şok öncesine enflasyon dönüşü ne kadar sürer denmiş, 3,6 yıl sürmüş. Enflasyondaki düşüş demek fiyat artışlarının yavaşlaması demek. 100 liralık malın fiyatı 165 liraya çıktı. Dolayısıyla enflasyondaki düşüşle fiyat düşüşü çıkarılmaması lazım. 1-2 puan aşağıda yukarıda olabilir. Kredibilitemizi hedeflerimize yakınsayarak artıracağız. Enflasyonda eninde sonunda hedeflerimizi tutturacağız, tutturmak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz.
‘Kira artışları bir yıl sonra normalleşmiş olacak’
Yenilenen sözleşmeler baz alınıyor. Sözleşmeler kurallara aykırı şekilde baz alan sözleşmeler var. Kira artışlarının enflasyona etkisi bir yıl sonra normalleşmiş olacak. Bunlar bir yıl sonra denklemden çıkacak. Konut arzını artırıyoruz. Deprem bölgesinde 200 bin konut teslim edilmiş olacak. 320 binin üzerinde ihalesi yapılmış konut var. O bölgelerde hiç mi etkisi olmayacak? Konut arzını artırmaya devam edeceğiz. Gıda arzını artırmak. Tüketiciye, lojistiğine yatırım yapmamız lazım. Yeşil dönüşüm en önemli öncelik. Körfez’de yeşil dönüşüme inanılmaz bir rağbet var, iştah çok büyük. Depremin yaralarını sarmayı hükümetimiz önceliklendirmiş. Geçen sene bütçe açığı yüzde 5,2’ydi. 3.6 puanı deprem harcama kaynaklıydı.
‘Hizmet enflasyonu düşecek mi?’
Zamana ihtiyaç var, sabırla politikayı uygulacağız. Bu ülkede geçen sene muazzam bir deprem olmuş. Geçen sene bütçe açığı yüzde 5.2 idi. Açığın üçte ikisi deprem harcama kaynaklı. Bu ülke yüzde 9,8’lik açığı kaldıramaz. Bunu parasallaştırırsanız enflasyon kontrolden çıkar.
‘Seçimde EYT gündem maddesi haline getirilmiş’
Seçim öncesi herkes EYT’yi gündem maddesi haline getirmiş. EYT’nin milli gelire etkisi yüzde 2. Bunu çıkarırsanız bütçe açığı kalmıyor.
‘Yönetilen ve yönlendirilen fiyatlar var’
Kayıt dışılıkla mücadelede bakanlık inanılmaz enstrümanı devreye aldı. Yönetilen yönlendirilen diye fiyatlar var. Bütçeyi çok rahat sübvansiyonları hızlı şekilde azaltabiliriz. Kamu fiyatları üzerinden enflasyonu artıracağı için hedeflenen enflasyon oranında artış yaptık. Büyümede yavaşlama devam etse yüzde 3 civarı açığı yakalamak için elimizden geleni yapacağız.
‘Mali disiplin konusunda kafamızda zerre tereddüt yok’
Özelleştirme İdaresi yakında kamu araçlarının satışına başlayacak. 1000 civarı araç özelleştirmeye devredildi. Nasıl satacaklar teknik bir detay. Gelir konusunda adımlar atmaya devam edeceğiz, mali disiplin konusunda kafamızda zerre tereddüt yok. Kamuda zaruri kiralamalar dışında izin vermiyoruz, kiralamalar yüzde 15 geriledi.
‘Rezerv artışı 100 milyar doların üzerinde’
SWAP hariç net rezerv artışı 100 milyar doların üzerinde. Risk priminin 200’ün altında olması lazım ama bunu sağlayacağız, biraz sabır.
‘Enflasyonu tek haneye düşürmeden rahat edemeyiz’
Türkiye ekonomisinde yavaşlama var ama iddia edildiği gibi daralma yok. Yüzde 77’sinde henüz iddia edildiği gibi bırakın daralmayı iddia edildiği gibi yavaşlama yok. Ekonomi istihdam yaratmaya devam ediyor. İşsizlik yüzde 8.5 olmuş durumda. Türkiye ekonomisi 1 yılda 1.1 milyon kişiye istihdam sağlamıştır. Yumuşak bir şekilde enflasyonu düşürmeye çalışıyoruz. İstihdam bizim için çok önemli. Dezenflasyon politikası nedeniyle olur ya istihdam politikasına yansırsa önlemler alırız. Biz enflasyonu tek haneye düşürmeden rahat edemeyiz. “
