Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Enflasyon Raporu’nda firmaların yatırım eğilimlerine dair veriler paylaştı. Gelecek 12 ay için yatırım iştahını ölçen “Firmaların Yatırım Duruşu” verilerine göre, 2021’in ilk çeyreğinde yüzde 55 olan olumlu duruş oranı, 2024’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 30’un altına geriledi. Bu oran, en son 2019’un üçüncü çeyreğinde görülmüştü.
Raporun kutu bilgisinde, yatırım planı olmayan firmaların belirsizlikler ve finansman maliyetlerini gerekçe gösterdikleri belirtildi. Talebi olumlu gören ve özkaynak yapısı güçlü firmalarda, geçen yılın son çeyreğinde kısmi bir hareketlilik gözlemlendi. Yatırım planları arasında verimlilik artırma ve işgücü maliyetlerini azaltma amacıyla otomasyon ve modernizasyon yatırımları öne çıkıyor.
Tekstilde Atıl Kapasite ve Fiyat Baskısı
Değerlendirmede şu noktalara dikkat çekildi:
- -İmalat sektöründe gıda, metal ve yan sanayi alanlarında yatırım duruşunun olumlu olduğu görülüyor. Ancak tekstil sektöründeki atıl kapasite, hazır giyimdeki fiyat tutturamama ve talep belirsizlikleri yatırım iştahını olumsuz etkiliyor.
- -Ticaret ve hizmet sektörlerinde mağaza ve depo yatırımları ön plana çıkarken, inşaat sektöründeki yüksek arsa fiyatları ve finansman koşulları yatırım iştahını baskılamaya devam ediyor.
- -Firmaların çoğu mevcut istihdam düzeyini korumaya çalışıyor; ancak talep belirsizlikleri ve otomasyon yatırımları istihdam planlarında aşağı yönlü baskı oluşturuyor.
- -Firmalar, faaliyetlerini ek finansman ihtiyacı olmadan sürdürmeye çalışırken, stok, üretim ve satış planlamalarını bu doğrultuda yönetiyor. İşletme sermayesi ihtiyacının ana kaynağını maliyetler oluşturuyor.
Tahsilat Sorunları Yönetilebilir Düzeyde
Firmalar, alacak tahsilatındaki gecikmelere rağmen, mevcut tahsilat sorunlarının yönetilebilir olduğunu belirtti. Raporda, “Gelecek dönem için piyasanın geneline yayılabilecek tahsilat riski endişelerine rağmen, temkinli duruş sergileyen firmalar müşteri seçimlerinde seçici davranmaya devam ediyor” denildi.