Sayıştay’ın 2022 inceleme raporları resmi sitede yayınlandı. Bu raporlarda, bakanlıklarda bir yıl boyunca yapılan işlemlerin incelendi, usulsüz görülen yerler hakkında kurum cevap hakkını kullandı. Bu yıl dikkat çeken detaylardan biri, birçok bakanlık raporunda Sayıştay denetçilerinin herhangi bir bulgu bulamaması oldu. Geçen yıllarda, bu raporlarda birçok usulsüzlük açığa çıkmıştı.
Sayıştay denetçilerinin bulguları arasında en iyi çekenlerden birisi de Tarım ve Osman Bakanlığı’nın hesaplarında yapılan incelemede 20 farklı alanda eksiklik tespit edilmesi oldu. Çoğu mali olan tespitler şöyle:
- Kapatılan ya da devredilen harcama birimlerine ait işlemlerin bakanlık mali tablolarında raporlanması
- Banka hesaplarının Sayıştay’a bildirilmemesi ve dönem sonu tutanaklarıyla teyit edilememesi
- Uluslararası tarımsal kalkınma fonundan sağlanan proje finansman kaynaklarının, gerçekleştirme işlemleri tamamlanmaksızın harcanması
- Kasa mevcudunun tutanaklarla teyit edilememesi
- Banka hesaplarının tam ve uygun değerle raporlanmaması
- Proje özel hesabının mevcudunun tutanaklarla teyit edilememesi
- Dönemine ilişkin tahakkuk eden idari para cezası tutarlarının tam olarak mali tablolara yansıtılamaması
- Kişilerden alacaklara esas bilgi ve belgelerin eksik olması ve ilgili hesabın tam ve doğruluğunun teyit edilememesi
- Bakanlık taşınırlarının tam, doğru ve uygun değer ve yerde raporlanmaması
- Bakanlığın yönetiminde ve kullanımındaki taşınmazlarının noksansız ve tam olarak raporlanmaması
- Tarımsal amaçlı kooperatiflere kullandırılan kredilerden kaynaklanan alacakların gerçek tutarı göstermemesi
- Kurumca verilen borçlardan alacakların Orman Genel Müdürlüğü’ne usulüne uygun olarak devredilememesi
- Mali duran varlıkların gerçeğe uygun değerle raporlanmaması
- Haklar hesabında raporlanan varlıkların idari kayıtlarla teyit edilememesi
- İlama bağlı ödemelerin tahakkuk kayıtlarının zamanında yapılmaması ve ödeneklerin zamanında karşılanmaması sonucu mahkemece hükmedilen yargılama giderlerinin icralık olması
- Emanet ve teminat niteliğindeki yükümlülüklerin mevcudiyetinin kayıtlarla doğrulanamaması ve bütçe emanetleri hesabında kayıtlı tutarların ilgili alt bölümüne aktarılmaması
- Değer hareketleri sonuç hesabının uygulamasında mevzuata aykırılıklar bulunması, 18. özkaynak ana hesap grubunda uygulama hataları olması
- Teminat mektuplarının tam olarak raporlanmaması ve mali tablolardaki teminat mektubu mevcudunun tutanaklarla teyit edilememesi
- 2022 yılı bütçesindeki yatırım projelerine ait ödeneklerin ait olduğu yılda gerçekleştirilmeden giderleştirilmesi
Ayrıca denetçiler raporda, geçen yıl tespit ettiği 28 bulgunun 17’sinin de yerine getirilemediğini belirtti. Bu bulgulardan beşi kısmen yerine getirilirken sadece altı bulgu tam olarak yerine getirildi. 2021’in bulguları da bu yıl olduğu gibi çoğunlukla hesap ve taşınmazlarla alakalı.
Teminat mektuplarının tutarları 3 yıldır teyit edilemiyor
Sayıştay raporunda, Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2023 yılında alınan teminat mektupları raporu üzerine yapılan çalışmalarda, hesaplarda izlenen 848 milyon 186 bin TL’lik tutar teyit edilemediği belirtildi. Denetçi bu bulgunun 2022 ve 2021’de de yaşandığını belirtirken, bakanlığın durumu yerine getirdiğini söylemesine rağmen halletmediğine değindi.
Bakanlık, verdiği borçları takip edememiş
Sayıştay ayrıca bakanlık bütçesinden T.C. Ziraat Bankası aracılığı ile tarımsal amaçlı kooperatiflere kullandırılan sabit yatırım ve işletme kredileri ile kredi geri dönüşleri, anapara, faiz ve vade yapılarına göre muhasebeleştirilmediği için bunların takip ve tahsilinin usulüne uygun gerçekleştirilip gerçekleştirilmediklerinin teyit edilemediğini belirtti.
