Asgari ücrete ilişkin ekonomi yönetiminin tavrı merak edilirken TCMB’ye Fed ve JPMorgan’dan transfer olan yeni başekonomist Murat Taşçı’nın asgari ücrete ilişkin yaptığı araştırma dikkat çekti.
Asgari ücret pazarlığı öncesi iş dünyasının “zam yaparsak işçi çıkarırız” söylemlerine Merkez Bankası’nın (TCMB) yeni Başekonomisti Murat Taşçı’nın araştırmasından net yanıt geldi.
TCMB’nin yeni Başekonomisti Murat Taşçı’nın yaklaşık 17 yıl görev yaptığı Cleveland Fed bünyesinde imza attığı son araştırmalardan biri, Türkiye’de sıcak gündem olan asgari ücret tartışmalarına ışık tuttu.
Didem Tüzemen ve Marianna Kudlyak ile birlikte 2022 yılında hazırladığı “Asgari Ücret Artışları ve Boş Pozisyonlar” başlıklı çalışma, ücret artışlarının işten çıkarmaları tetiklemediğini ortaya koydu.
OECD ülkelerini kapsayan geniş çaplı analizde, pandemiden normalleşmeye geçiş sürecinde, özellikle düşük ücretli sektörlerdeki işverenlerin yaşadığı sıkıntıların kaynağının artan asgari ücretler olmadığı vurgulandı. Rapor, asıl problemin genel iş gücü eksikliği ve yoğun talep baskısı nedeniyle boş pozisyonların doldurulamaması olduğunu belgeledi.
Ekonomim’în haberine göre çalışmanın en çarpıcı bulgusu, patronların her zam döneminde masaya sürdüğü “maliyet artarsa işçi çıkarırız” kozunu boşa düşürdü. Araştırmaya göre, asgari ücret artışları işten çıkarma eğilimini artırmadı. Aksine, ücretler yükselse bile işverenlerin mevcut çalışanlarını ellerinde tutmayı tercih ettiği görüldü.
Rapor, işe alım zorluklarının temel nedenlerini; yeni eleman bulma güçlüğü, yetkinlik eksikliği ve demografik etkiler (yaşlanan nüfus) olarak sıraladı.
Taşçı’nın analizi, asgari ücret zamlarının çalışanların gelirlerini önemli ölçüde artırdığını ve özellikle dar gelirli kesimin satın alma gücünü desteklediğini tespit etti. Ancak raporda, sadece ücret artışının iş gücü piyasasındaki yapısal dengesizlikleri çözmeye yetmediği; eğitim, çalışma koşulları ve göç politikaları gibi faktörlerin de belirleyici olduğu ifade edildi.
Raporun özet bulguları şöyle sıralandı:
Pek çok ülkede asgari ücret artışları son 10 yılın zirvesine çıktı.
Zamlar, genel olarak boş pozisyonları azaltmadı; işverenler ekonomik koşullar ve sektörel sorunlar nedeniyle eleman bulmakta zorlandı.
Çoğu ülkede asgari ücret artışları işten çıkarmalara yol açmadı.
Artışlar, düşük ücretli sektörlerde çalışanların gelirlerini belirgin biçimde yükseltti.
Bu bulgular, Türkiye’de asgari ücretin enflasyonu tetiklediği ve işsizliği artıracağı yönündeki iktidar ve işveren tezlerinin aksine, zammın istihdamı tehdit etmediğini bilimsel bir temele oturtuyor.