Amerika’da artık görev süresini tamamlamakta olan Joe Biden yönetimi mart ayında TikTok’u hedef alan bir yasayı kaşla göz arasında kongreden geçirdi. Yasaya göre TikTok bir yıl içinde ya şirketi merkezi Çin’de olmayan bir kişi ya da bir şirkete satacak veya ABD’deki tüm faaliyetlerine son verecek. Bunun için de gelecek yıla kadar süre verildi. Yönetimin bu adımı atmasının arkasında Çin korkusu yatıyordu. Bu korkunun altında da Çin’in TikTok’un verilerine ulaşarak kişisel veri güvenliğine zarar vereceği endişesi.
Ancak bu haber çıktığında TikTok’un en büyük yatırımcılarından birinin halkla ilişkiler müdürü Tony Sayegh hemen harekete geçti. Sayegh Trump’ın ilk döneminde Hazine Bakanlığı’nın Kamu İlişkileri Sekreteri olarak görev yapmış, 2019’da Trump’ı hedef alan azil soruşturmasına karşı iletişim stratejilerini yöneten ekibin parçası olarak Beyaz Saray’a danışmanlık yapmıştı.
Şimdi de Çin ve ABD arasındaki savaşın ortasında hayatta kalma mücadelesi veren Çinli sosyal medya devi TikTok’un gayri resmi danışmanıydı. Amerikan gazetesi Wall Street Journal’a göre Sayegh TikTok’u koruması için Trump’a başvurdu. Aslında bu ilginç bir tercihti çünkü TikTok’u yasaklama kararını gündeme getiren ilk ABD’li lider Trump’tı.
Ortalık ‘Zuckershmuck’a mı kalacak yani!’
Sayegh, Trump’ın en yakın gördüğü danışmanlarıyla görüşmeye başladı. Argümanları da Trump’ın kabul edeceği türdendi: İlk olarak ABD Başkanı Joe Biden’a Çin’e karşı sert görünmesini sağlayacak bir koz verilmemeliydi. İkinci olarak da 2020 seçimlerinde Trump’la epey uğraşan Meta’nın kazancına olacak bir adım atmak “aptalca”ydı.
@realdonaldtrump No Tax on Tips!
Beyaz Saray’ın TikTok yasağını desteklediğini açıklamasından saatler sonra Trump TikTok lehine konuştu. Kendi sosyal medya platformu Truth Social’dan bir mesaj yayınlayan Trump “TikTok’tan kurtulursak Facebook ve Zuckershmuck işlerini ikiye katlayacak” diye yazarak, laf arasında Meta’nın CEO’su Mark Zuckerberg’e Yidiş dilinde “aptal” dedi.
Trump’ın tavrı tabii ki Trump yöneticilerinin hoşuna gitti. Özellikle de Trump’ın Beyaz Saray’a geleceği kesinleştikten sonra kongreden geçen yasanın geri alınacağı umutları daha da arttı. Wall Street Journal’ın haberine göre TikTok önceki haftalarda Elon Musk’a ulaşarak yeni yönetim hakkında bilgi aldı. Aslında Musk TikTok’un rakiplerinden biri olan X’in sahibi ama Trump’a yaptığı yatırımlardan sonra yeni başkanın en yakınlarından biri oldu.
Trump’ı birtakım zorluklar bekliyor
TikTok’un akıbeti henüz belli değil. TikTok kongrenin kararının ardından yasaya itiraz ederek mayıs ayında dava açtı. O davanın sonucunun önümüzdeki günlerde belli olması bekleniyor. TikTok davayı kaybederse Trump’ın göreve başlamasından tam bir gün önce, 19 Ocak’ta, kararını vermek zorunda. Yani ya şirketi satacak ya da ABD’de yasaklanacak.
Dönemin Hazine Bakanı Steven Munchin basına konuşurken Tony Sayegh de yanında. Fotoğraf: Shutterstock
Trump göreve geldiğinde gidişatı değiştirmeye çalışırken birtakım engellerle karşılaşabilir. Yargı alt komitesi başkanı Senatör Richard Blumenthal geçen haftaki açıklamasında Trump’ın yasayı değiştirmeye çalışabileceğini ama görmezden gelemeyeceğini söyledi. Trump’ın sözcüsüne göre başkan kampanya döneminde verdiği sözleri hayata geçirmeyi planlıyor.
TikTok ve çatı şirketi ByteDance’nin hem eski hem de mevcut yöneticileriyle, yatırımcılarıyla ve ABD’li yetkililerle yapılan görüşmelere göre TikTok’un önünde yeni bir şansın doğmasında Sayegh’e borçları büyük.
Sayegh’in patronu: Susquehanna
Sayegh Trump yönetimindeki görevlerinden sonra geçen yıl ByteDance’in en büyük yatırımcılarından biri olan Susquehanna International Group’un halkla ilişkiler müdürü oldu. Şirket, TikTOk’un hisselerinin yüzde 15’ine sahip, ki bu da aşağı yukarı 45 milyar dolara tekabül ediyor. Bu yüzde 15’lik hissenin yarısı da TikTok’un yasaklanmasına karşı çıkan Cumhuriyetçi bağışçılardan Susquehanna’nın kurucu ortağı Jeff Yass’a ait.
Bu arada TikTok 2020’den beri ABD’nin endişelerini gidermek için birçok adım attı. Bunlardan biri şirketin merkezini Singapur’a taşımaktı. Bir diğeri de ABD’li kullanıcıların verilerini Çin’de tutmamak için Teksas Projesi’ni hayata geçirmekti. Bu bağlamda şirket verilerin güvenliğini sağlamak için Oracle ile işbirliği yaptı ve ABD’li kullanıcıların verileri Oracle sunucularında saklandı.
Ancak Biden döneminde kongreyi bu adımlarının güvenilirliğine ikna edemedi. Özellikle TikTok’un CEO’su Shou Chew, 2023’ün başlarında Amerikan Kongresi’nde sorguya çekildi ve bu sorgu hiç de istediği gibi gitmedi. Bu sırada Susquehanna TikTok’un yardımına yetişerek Sayegh kartını masaya sürdü. Jared Kushner, Ivanka Trump, Donald Trump Jr. ve Kimberly Guilfoyle’a yakın olan Sayegh bu kişilerle sık sık telefon görüşmeleri yapıyor zaten.
Seçim döneminde neler dönmüş neler…
Sayegh daha sonra Trump’ı TikTok’ta hesap açmaya ikna etmeye çalıştı. Hem daha önce Trump’ı yasaklamayan sınırlı sayıdaki sosyal platformlardan biri olmasıyla avantajlı durumdaydı. TikTok yetkilileri yasa çıkmadan önce nisan ayında Trump kampanyasındaki yetkililerle görüştü. Sayegh bu görüşmelerde Trump’ın genç seçmeni TikTok üstünden kazanabileceğini söyledi.
Trump nihayet haziran ayında TikTok’a katıldı ve ilk videolarından birinde “TikTok’u kurtaracağını” duyurdu. Sayegh’in patronu Yass da bu sırada TikTok yasağına karşı muhafazakârların bir araya geldiği Club for Growth üstünden Cuhuriyetçilere desteğini verdi. Sayegh ve diğer TikTok yöneticileri, davalarını savunması için Tucker Carlson ve Charlie Kirk gibi medyada sesi duyulan muhafazakârlara başvurdu.
TikTok sadece Trump’a değil, diğer Cumhuriyetçilere de oynadı. Mesela Trump’a yakın lobicilik firması Ballard Partners ile işbirliği yapıldı. ByteDance’in yönetim kurulunda yer alan yatırımcı Bill Ford, Trump’a yakın isimlerle temas halinde. Ford’un eşi geçen yıl Trump ve muhafazakâr gruplara 800 bin dolar bağış yaptı.
Seçimden sonra da görüşmeler sürüyor. Sayegh hâlâ Trump’ın yakın çevresiyle temas halinde. TikTok yasağın tamamen yürürlükten kaldırılmasının zorluğunun farkında. Bu yüzden amaç yasağın uygulanmasını mümkün mertebe erteletmek. Bu sayede ABD’de işi müzakerelerle çözebileceklerini, faaliyete devam edebileceklerini umuyorlar.
