Türkiye İstatistik Kurumu, Kasım ayında tüketici fiyatlarının ortalama yüzde 0,87 oranında arttığını açıkladı. Bu durumda son 12 aylık enflasyon yüzde 31,07’ye düştü, böylece Türkiye’nin 2025 yılını yüzde 30’un üzerinde enflasyonla kapatacağı da hemen hemen kesinleşti. Çünkü bu yılın başından beri TÜFE’deki artış oranı toplamı yüzde 29,74’e ulaştı.
TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre üretici enflasyonu yükseldi. TÜİK’in açıkladığı ÜFE’ye göre 12 aylık enflasyon yüzde 27’den yüzde 27,23 seviyesine yükseldi. Üretici fiyatlarında aylık artış yüzde 0,84 olarak gerçekleşti.
TÜİK açıklamasına göre Kasım ayında gıda fiyatları artmadı, aksine yüzde 0,69 oranında ucuzladı. Ama onun dışında pek çok endeksteki artış aylık ortalamayı geçti.
Soldaki sütun ürün grubundaki aylık fiyat artış hızını gösteriyor, sağdaki sütun ise o artışın bu ayın enflasyonuna yaptığı oransal katkıyı.
Benzer şekilde yıllık artışta da gıda enflasyonu yıllık enflasyonun altında kaldı. Geçen aya kada gıda enflasyonu yıllık ortalamanın üzerindeydi ve fiyat artışlarında en önemli baskılardan biri buradan geliyordu.
Üretici fiyatlarındaki artış
Yİ-ÜFE, kasımda bir önceki aya kıyasla yüzde 0,84, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 26,72, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27,23 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 25,37 yükseldi.
Sanayinin 4 sektörünün yıllık değişimleri incelendiğinde, madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 32,6, imalatta yüzde 27,04, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 24,92 ve su temininde yüzde 57,62 artış görüldü.
Ana sanayi gruplarının yıllık değişimlerine bakıldığında, ara mallarında yüzde 23,09, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 33,17, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 31,65, enerjide yüzde 27,4 ve sermaye mallarında yüzde 28,44 yükseliş kaydedildi.
Sanayinin 4 sektörünün aylık değişimlerinde ise madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 1,77, imalatta yüzde 1,17 ve su temininde yüzde 2,02 artış görülürken elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 3,1 azalış kayıtlara geçti.
Ana sanayi gruplarının aylık değişimlerine bakıldığında, ara malında yüzde 1,27, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 1,08, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 0,48 ve sermaye mallarında yüzde 1,54 artış, enerjide yüzde 0,48 azalış görüldü.
Tüketici enflasyonunu arttıran unsurlar
Ana harcama grupları itibarıyla kasımda bir önceki aya göre gıda ve alkolsüz içeceklerde 0,69 düşüş gerçekleşti. Söz konusu dönemde en yüksek artışın yaşandığı ana grup ise yüzde 3,33 ile eğlence ve kültür oldu.
En yüksek ağırlığa sahip üç ana harcama grubunun aylık değişimleri, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,69 azalış, ulaştırmada yüzde 1,78 ve konutta yüzde 1,7 artış olarak kayıtlara geçti.
İlgili ana grupların aylık değişime etkileri, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,17 azalış, ulaştırmada yüzde 0,27 ve konutta yüzde 0,29 artış şeklinde oldu.
Kasımda geçen yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 8,99 ile giyim ve ayakkabı olarak kayıtlara geçti. Geçen yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 66,17 ile eğitim olarak tespit edildi.
Soldaki sütun ürün grubundaki 12 aylık fiyat artışını gözteriyor, sağdaki sütun ise o artışın 12 aylık enflasyona oransal katkısını.
En yüksek ağırlığa sahip üç ana harcama grubunun yıllık değişimlerine bakıldığında, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 27,44, ulaştırmada yüzde 29,23 ve konutta yüzde 49,92 artış görüldü.
İlgili ana grupların yıllık değişime etkileri ise gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 6,83, ulaştırmada yüzde 4,55 ve konutta yüzde 7,57 yükseliş yönünde oldu.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 28’inde düşüş gerçekleşti, 7 temel başlıkta değişim olmadı, 108’inde ise artış meydana geldi.
Sektörlere ve alt gruplara göre aylık ve yıllık değişimler şöyle:
Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri
İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’deki değişim, kasımda bir önceki aya göre yüzde 1,27, geçen yılın aralık ayına kıyasla yüzde 30,64, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 32,17 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 35,69 artış olarak gerçekleşti.
Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, kasımda aylık bazda en az yükseliş yüzde 0,78 ile “yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE” göstergesinde görüldü.
Aylık bazda en fazla yükseliş ise yüzde 1,35 ile “işlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç TÜFE” göstergesinde kayıtlara geçti.
Yıllık bazda da en yüksek artış yüzde 34,19 ile “mevsimlik ürünler hariç TÜFE” göstergesinde kaydedildi. Yıllık en az yükseliş ise yüzde 29,72 ile “yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hariç TÜFE” göstergesinde oldu.
ENAG enflasyonu yüzde 2,13
Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu da (ENAG) kasım ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (E-TÜFE) verilerini açıkladı.
ENAG verilerine göre kasımda aylık bazda enflasyon yüzde 2,13 olurken yıllık enflasyon yüzde 56,82 olarak gerçekleşti.
İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) verilerine göre kasım ayında tüketici fiyatları yüzde 1,19 arttı, yıllık artış yüzde 38,28 oldu.
Mehmet Şimşek çok sevindi
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek enflasyon rakamları sonrası sosyal medyadan bir açıklama yayınladı.
Açıklamasında enflasyondaki düşüşe dikkati çeken Şimşek “Son 2,5 yılın en düşük aylık enflasyonu gerçekleşti. Kasımda yıllık enflasyon son 4 yılın en düşük seviyesi olan yüzde 31,1’e geriledi ve 2024 yılı Mayıs ayına göre iyileşme 44 puanı aştı. Yıllık temel mal enflasyonu yüzde 19’un altına düştü. Ağustos-ekim aylarında uzun dönem ortalamasının oldukça üzerinde gerçekleşen gıda enflasyonu kasımda normalleşti. Aylık enflasyondaki ılımlı seyrin aralıkta devam etmesini bekliyoruz” ifadesini kullandı.
Şimşek, 2026’da dezenflasyon sürecine katkı sağlayacak temel unsurları ise şöyle sıraladı:
“Destekleyici küresel finansal koşullar ve ılımlı emtia fiyatları, sıkı para politikası, güçlenen finansal istikrar, destekleyici maliye politikası, vergi ve harç güncellemeleri ile yönetilen-yönlendirilen fiyatların bütçe imkanları dahilinde enflasyon hedefleriyle uyumlu belirlenmesi, eğitimde kural bazlı fiyatlama, enflasyondaki düşüşün devamıyla beklentilerdeki iyileşmenin hızlanması, gıda, konut ve enerji başta olmak üzere birçok alanda uygulanan arz yönlü politikalar.”
Bakan Şimşek, fiyat istikrarını merkeze alan programı kararlılıkla uygulamaya devam edeceklerinin altını çizdi.