OECD bünyesindeki Paris merkezli Mali Eylem Görev Gücü (FATF) yetkililerinin bu ay Türkiye’de yaptığı görüşmeler sonrası “gri liste”den çıkışa ilişkin olumlu haberlerin gelmesi mümkün. Bloomberg’e konuşan kaynaklara göre yetkililer yaptıkları görüşmelerde Türkiye’nin gri listede kalmasına neden olan kara para aklama ve yasa dışı finansman konularındaki eksiklikleri önleme konularında önemli ilerleme kaydedildiğini tespit ettiler. Henüz kesin bir karar alınmamış olsa da bu ziyarette varılan sonuçlara göre Türkiye FATF’ın 28 Haziran’da Singapur’da yapacağı toplantıda “gri liste”den çıkarılabilir. Kaynaklar FATF’ın Türkiye’yi listeden çıkarabilmesi için üyelerin nitelikli çoğunluğunun karara destek vermesi gerektiğini, birkaç aksi oyun bile süreci uzatabileceğini belirtti. Üyeler arasında ülkeler ve Avrupa Komisyonu gibi organizasyonlar bulunuyor.
Türkiye 2021 yılından bu yana gri listede
FATF tarafından 2021 yılında kara para aklamayla ilgili yeterli önlem almayan ülkelerin dahil edildiği gri küresel listeye alınan Türkiye bu listeden çıkmak için geçen yıl eylül ayında harekete geçti. Gri listede olduğu için Avrupa ülkelerinden Türkiye’ye yönelik yatırım ve finans kuruluşlarının ilgisinin azaldığı ifade edilirken 2024 yılı içinde listeden çıkmayı hedefleyen Türkiye Adalet Bakanlığı bünyesinde 81 ilde Cumhuriyet Başsavcılıkları bünyesinde “aklama” büroları kurdu. Gri listeden çıkışla ülkeye şeffaf ve kaliteli sermaye akışı sağlanması amaçlanıyor.
Gri listede hangi ülkeler var?
FATF’nin gri listesinde Türkiye’den başka Bulgaristan, Burkina Faso, Kamerun, Hırvatistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Haiti, Jamaika, Kenya, Mali, Mozambik, Namibya, Nijerya, Filipinler, Senagal, Güney Afrika, Güney Sudan, Suriye, Tanzanya, Vietnam ve Yemen bulunuyor.
Bakan Mehmet Şimşek açıklamıştı
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek şubat ayında yaptığı açıklamada FATF ile Türkiye’yi gri listeden çıkarmak için teknik çalışmaları tamamladıklarını söylemişti. Şimşek “Haziran ayında yapılacak yerinde denetim ile gri listeden çıkma süreci tamamlanmış olacak” demişti. Bakan Şimşek gri listeden çıkmak için kripto varlıklarla ilgili düzenleme yapılması gerektiğini söylemişti. Kripto varlıklarla ilgili yasa taslağı ilgili tarafların görüşleri alınıp tamamlandı ve TBMM’ye gelmeye hazır. Taslağın yasalaşması halinde Türkiye’nin gri listeden çıkmasının önündeki son engel de ortadan kalkmış olacak.
‘FATF’nin ‘kısmi uyumlu’ kategorisinden çıkacağız’
Şimşek Türkiye’nin 40 teknik standart içinde 15 no’lu “yeni teknolojiler” standardında “kısmi uyumlu” kategoride bulunduğuna dikkati çekerek “Bu standart dışında geri kalanların tamamında ya ‘uyumlu’ ya da ‘büyük ölçüde uyumlu’ kategorideyiz. Kripto varlıklarla ilgili düzenleme taslağımızın yasalaşması ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların lisanslanmaya başlamasıyla birlikte FATF’nin 15 no’lu teknik standardı kapsamında getirilen eleştirileri bertaraf edip ‘kısmi uyumlu’ kategorisinden çıkacağımız değerlendirilmektedir. Öte yandan bu konu teknik standartla ilgili olup gri listeden çıkmamız için aranan tek şart elbette sadece 15 no’lu standart değildir” demişti. Şimşek’in vurguladığı kripto varlıklarla ilgili tasarının önümüzdeki haftalarda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yasalaşması e bu gelişmenin de “Gri liste”den çıkış yolunda önemli adım olması bekleniyor.
FATF Başkanı umut vermişti
Mali Eylem Görev Gücü (FATF) Başkanı T. Raja Kumar mart ayında yaptığı açıklamada Türkiye’nin gri listeden çıkma yolunda çok önemli adımlar attığını söylemişti. Türkiye’nin gri listeye alınma sürecini ve sonrasında kaydedilen ilerlemeyle gelinen noktayı değerlendiren Kumar “Türkiye kendi sisteminin güçlendirilmesi konusunda FATF ile birlikte çalışacağına dair üst düzeyde kararlılık gösterdi” demişti. Türkiye ile yüksek riskli kuruluşların denetimi için daha fazla insan kaynağı eklenmesini ve kar amacı gütmeyen kuruluşların kötüye kullanılmasını önlemek amacıyla denetimde risk temelli bir yaklaşım benimsenmesini de içeren ayrıntılı bir eylem planı üzerinde anlaşmaya vardıklarını belirten Kumar şunları söylemişti:
“Şubat 2024 Genel Kurulu’nda FATF üyeleri Türkiye’nin artık eylem planını tamamladığını ve bu ilerlemenin Haziran 2024’ten önce saha ziyareti yapılmasını gerektirdiğini belirledi. Yapılacak bu yerinde değerlendirmede uzmanlardan oluşan bir ekip Türkiye’nin kaydettiği ilerlemeyi doğrulayacak ve elde ettiği bulguları Genel Kurul’a bildirecek. Genel Kurul ise Haziran 2024’te Türkiye’nin gri listeden çıkarılıp çıkarılmayacağına karar verecek.”
Gri listeden çıkan Türkiye ne kazanacak?
Türkiye’nin “gri liste”den çıkması durumunda dış yatırım çekme sürecinde uluslararası otoriteler, kredi kuruluşları ve yatırımcıların tercih ettiği bir ülke olacak. Bu durum sermaye akışını olumlu etkileyecek, hem finans sektörünün hem de reel sektörün likidite açısından daha da rahatlamasını sağlayacak.
