Avrupa Birliği’nin (AB) şubat ayı itibarıyla üye ülkelere ithalatını yasakladığı Rus motorini Türkiye’ye akıyor. Bloomberg’in Vortexa verilerinden yaptığı derlemeye göre, Türkiye’nin Rusya’dan motorin ithalatı mart ayında 10 milyon varili aşarak son 7 yılın zirvesine çıktı. Martta şubat ayına göre yaklaşık yüzde 50 artan ithalat günlük ortalama 339 bin varile yükseldi.
Facts Global Energy Rafine Ürünler Danışmanlığı Lideri Eugene Lindell, söz konusu gelişmeye yönelik değerlendirmesinde, Türkiye’nin AB’nin Rus petrolünün ithalatın yasaklanmasından en büyük faydayı sağlayan ülke olduğunu dile getirdi.
Rus motorini daha ucuz
Bloomberg’in derlediği verilere göre Rus petrol ürünleri Batı Avrupa piyasasına göre daha iskontolu görünüyor. Buna göre Rusya kaynaklı FOB Karadeniz fiyatlaması varil başına 89 dolar seviyesindeyken, Batı Akdeniz fiyatlaması ise 108 dolar seviyesinde. Rus ürünleri daha iskontolu olurken, Türkiye’de yurt içi piyasalarda perakende fiyatlar Batı Akdeniz dikkate alınarak belirleniyor. Bloomberg haberinde ayrıca, Türkiye’nin iç tüketimini ucuz Rus motorini ile karşılayıp kendi ürettiği motorini yüksek fiyatla AB ülkelerine satabildiğine işaret edildi.
Nitekim, EPDK verilerine göre, Türkiye’nin motorin türleri ihracatı ocakta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 101,96 artarak 338 bin tona yükselmişti.
Kimler ithal ediyor?
EPDK verilerine göre, Ocak 2022’de 293 bin ton olan Türkiye’nin Rusya’dan motorin ithalatı, Ocak 2023’te yıllık yüzde 84 artışla 538 bin tona yükseldi. Türkiye’nin ocakta toplam 777 bin ton olan motorin ithalatının yüzde 69’u Rusya’dan yapıldı.
EPDK raporuna göre, motorin ithal etme lisansı olan firmalar ve ocak ayındaki ithalat miktarları şöyle:
Tüpraş: 173 bin ton
Star Rafineri: 0
Opet: 168 bin ton
Petrol Ofisi: 100 bin ton
Shell: 98 bin ton
TP Petrol: 77 bin ton
Güzel Enerji: 63 bin ton
BP: 47 bin ton
Aytemiz: 40 bin ton
Enerji Petrol: 6 bin ton
Kadoğlu: 5 bin ton
Tüpraş’a ucuz Rus petrolü dopingi
EPDK verilerine göre Rusya’dan en çok motorin ithal edenler arasında birinci sırada yer alan Koç Holding’in Amiral gemisi Tüpraş geçen yıl net karını 2021’e göre yüzde 1.042 oranında artırarak 41,3 milyar TL’ye çıkartmıştı. Şirketin 2021 yılında net kârı 3,6 milyar TL idi.
Tüpraş’ın 2022’deki kâr artışında, Ukrayna savaşının ardından rafineri kâr marjlarının artmasının yanı sıra Rusya’dan indirimli petrol alıp bunu Akdeniz fiyatlarıyla satması da etkili oldu.