Merhum Şevket Sabancı ve ailesinin 2000’de kurduğu Türkiye’nin önemli yatırım şirketlerinden Esas Holding’in sosyal fayda odaklı yatırım birimi olarak 2015’te kurulan Esas Sosyal’in araştırması üniversite mezunu gençlerin iş bulma serüvenleri hakkında ilginç veriler ortaya koydu. Anadolu’nun 73 ilinde devlet üniversitelerinde son sınıf öğrencisi veya yeni mezun 1.400 gence ulaşarak gençlerin güncel durumunu ve istihdam ihtiyacını tespit eden Esas Sosyal’in araştırmasına göre gençlerin mezun olduktan sonra ortalama işsiz kalma süresi 13 aydan 15 aya uzadı. Gençler 15 ayın sonunda ise sonraki 10 ayda daha işsiz kalacaklarını düşünüyor. Araştırmadan elde edilen diğer bulgular şöyle:
*Gençler iş başvurularında işverenlerin gözünde deneyimsiz ve bu deneyim eksikliğini öğrenim hayatında edindikleri güncel bilgi ve beceriler telafi edemiyor. Üniversite eğitimini çalışma hayatının gerçeklerinden uzak bulan gençler mezun olana kadar kendilerini ve becerilerini tanıma konusunda yeterli donanımı elde edemeden mezun olduklarını söylüyor.
*Elde ettiğimiz veriler gençlerin yüzde 50’sinin öğrencilik yıllarında iş hayatına yönelik herhangi bir eğitim, kulüp faaliyeti veya kariyer odaklı etkinliğe katılmadığını, yüzde 25’inin mezun olduktan ortalama 15 ay sonra bile hiç iş mülakatına girmediğini gösteriyor.
*Tüm bu resim içinde ingilizce dil yetkinliği kazanmanın gençler için oyunu değiştiren bir faktör olarak öne çıktığını gördük. Bölümü fark etmeksizin gençler akıcı İngilizce konuşabilmeyi en az mezun olduğu üniversite ve bölüm kadar önemsiyor ve iş bulmada etkili buluyor. Geçen şu son yıllarda gençlerin umudunu geri kazanmaya ve destekleyici sosyal ilişkiler kurmaya daha çok ihtiyacı olduğunu görüyoruz.
10 gençten 9’u işsizlik yüzünden sorun yaşıyor
*Her 10 gençten 9’u işsizlik sebebiyle fiziksel, psikolojik veya sosyal problem yaşıyor, yoğun stres ve umutsuzluk hissediyor. Gençleri motive etmek, iyi olmalarını desteklemek ve fırsat verildiğinde neler başarabildiklerini onlara göstermek de artık işimizin bir parçası. Gençlerin çözümde sorumlu gördüğü kurumlar arasında özel sektörün öneminin arttığını görüyoruz. Gençler özel sektörden kendileri için yol gösterici ve sektörü tanıtıcı rol üstlenmesini bekliyor.
‘Yerelde güçlenmenin önemine inanıyoruz’
Merhum Şevket Sabancı ve ailesinin 2000’de kurduğu Türkiye’nin önemli yatırım şirketlerinden Esas Holding’in sosyal fayda odaklı yatırım birimi Esas Sosyal 2015’ten bu yana gençlik ve istihdam alanında sürdürülebilir ve ölçülebilir etki yaratmak için çalışıyor. “Esas Sosyal fırsat eşitliği sağlar” mottosuyla hayata geçirilen Şevket Sabancı Vizyonuyla İlk Fırsat, Hayırlı Sabancı Desteğiyle İngilizce Fırsatım ve Mezun Programları ile üniversite mezunu gençlerin iş hayatına daha öz güvenli, donanımlı ve sorumluluk sahibi bireyler olarak adım atmalarını amaçlıyor. Bu yıl Hayırlı Sabancı desteğiyle İngilizce Fırsatım Programı’nın kapasitesi yüzde yüz artırılarak 500 gence çıkarıldı. Başvurular 15 Ocak’a kadar sürdü.
Araştırmalardan yola çıkarak program geliştirmeyi amaçlayan Esas Sosyal programlar hakkındaki gelişmeleri aktarmak, araştırmaların sonuçlarını ve 2024 hedeflerini paylaşmak amacıyla geçen hafta düzenlediği basın buluşmasında üniversiteden mezun olan gençlerin fırsat eşitliğine duydukları ihtiyacı vurguladı, yakın zamandaki araştırma sonuçlarında dikkat çeken verilerin altını çizdi. Toplantıda konuşan Esas Holding Yönetim Kurulu Başkan Vekili Emine Sabancı Kamışlı şunları söyledi:
“2015 yılında ‘gençlere fırsat geleceğe yatırım’ diyerek çıktığımız bu yolda 4 bin kişilik güçlü ve paylaşan bir ekosistem yarattık. Esas’ın sosyal yatırım birimi olan Esas Sosyal’i işimizin önemli bir parçası olarak görüyoruz. Diğer işlerimiz gibi çalışmalarımızı belirlediğimiz strateji ve hedefler doğrultusunda yönetiyoruz. Fırsat eşitsizliklerine karşı duruşumuz, ülkemizin kalkınmasına katkıda bulunma amacımız ve derinlemesine yapılan saha araştırmalarımız sonucunda yatırım alanımızı ‘gençlik ve istihdam’ olarak seçtik. Türkiye’nin en önemli değeri gençler, onlar bizim geleceğimiz. Özellikle akranları ile eşit fırsatlara erişme şansı olmayan gençlere ulaşmayı hedefledik. Odak noktamız eğitim yatırımı yapılmış gençlerin ‘umut’lu ve üretken olması. Çünkü umudu olmayan hayal kuramaz, hayal kuramayan da toplumun inkişafına katkıda bulunamaz. Biz de bunun için programlar geliştiriyor ve sürdürülebilir bir şekilde yürütüyoruz. 2015’ten beri “Esas Sosyal Fırsat Eşitliği Sağlar” diyerek; gençlere umut veriyor, iyi olma hallerini destekliyor, istihdam edilebilirliklerini artırıyor ve sorumluluk sahibi bireyler olarak kariyerlerine ilk adımı atmalarını sağlıyoruz. Tüm bunları yaparken el ele vermenin gücüne olan inancımızla özel sektörü, sivil toplumu, iş insanlarını ve akademisyenleri fırsat eşitliği misyonu etrafında bir araya getiriyor ve harekete geçiyoruz. Böylece sürdürülebilir bir toplumsal fayda yaratıyoruz. 2016’dan beri programlarımız çerçevesinde misyonumuza inanan 50 kurumsal destekçi ve 44 STK’yı genç istihdamında fırsat eşitliği sağlama amacıyla bir araya getirdik.”
Yarattıkları sosyal faydanın yerele de yayılması gerektiğine inandıklarını vurgulayan Kamışlı “Bu bakış açımızdan yola çıkarak Hayırlı Sabancı Desteğiyle İngilizce Fırsatım Programı ile attığımız yerelleşme adımını büyütmek istiyoruz. Son yıllarda yereli güçlendirmenin daha da önemli hale geldiğini görüyor ve bu yıl programımız kapsamında Anadolu’da faaliyet gösteren STK’ların sayısını artırmayı hedefliyoruz. Genç istihdamında fırsat eşitliği sağlamanın kurumların insan kaynakları politikalarında kalıcılık arz etmesini ve kamuoyunda bu konuda farkındalık oluşturmayı amaçlıyoruz. Programlarımız kapsamında yarattığımız sinerjinin meyvelerini alıyoruz. Programlardan mezun olan gençlerimizle bağımız hiç kopmuyor. Kariyerinin ilk yıllarında genç profesyoneller olarak mezunlarımızın gelişimini desteklemeye devam ediyoruz. Buradan yola çıkarak 2022 yılında Mezun Programı’nı hayata geçirdik. Sürdürülebilir başarı için ekosistemi doğru beslemek çok önemli… Bu programın altında bir de ‘Mezun Komitesi’ kurduk. Kendilerine verilen fırsatları sahadaki sesimiz olarak geliştirecek, güncel tutacak bir oluşum… Dahası, o yaratıp korumaya çalıştığımız ‘umudu’ aitlik duygusuyla besliyoruz” dedi.
‘Toplumsal cinsiyet eşitliğine dikkat çekiyoruz’
Emine Sabancı Kamışlı yaratılan sosyal faydanın kaynakları doğru kullanmakla bağlantılı olduğunu dile getirirken “Genç istihdamında fırsat eşitliği için kaynaklarımızı verimli kullanmak ve gençleri daha da güçlendirmek amacıyla ekosistemimizdeki kurumların desteklediği gençlere fırsat sunuyoruz. Böylece tuğlaları üst üste koyarak beraber daha çok yol kat ediyoruz. Geçen yıl programlardaki gençlerimizin yüzde 52’si ekosistem referansıyla geldi. Bir arada halkaları birleştirerek güçlü bir zincir gibi birbirini besleyen bir fayda mekanizması oluşturuyor, gençlerimizin gelişimini destekliyor, yanlarında olarak onlara umut veriyoruz” diye konuştu.
Toplantıda Esas Sosyal programlarından mezun olan Çiğdem Ezgi Şen ve Süheyla Mercan da deneyimlerini, programa başvuru süreçlerini ve Esas Sosyal’in hayatlarında nasıl bir dönüşüme sebep olduğunu aktardı.
Sözlerine Esas Sosyal’in toplumsal cinsiyet eşitliği anlayışını paylaşarak devam eden Sabancı Kamışlı “Biz eğitimli genç işsizliği için geliştirdiğimiz çözüm modellerimizle 81 ilden, 90 üniversiteden, 118 farklı bölümden genci çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık çatısı altında fırsatlarla buluşturduk. Programlarımıza yapılan binlerce başvurunun çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor. Bu da bize şunu gösteriyor ki kadınlar fırsat eşitliğine daha çok ihtiyaç duyuyor. Bizim şimdiye kadar hayatlarına dokunduğumuz gençlerin yüzde 75’i kadınlardan oluşuyor. Biz genç kadınları profesyonel hayatlarının henüz başında güçlendirerek kariyer yolculuklarına hazırlıyoruz. Bu konu her zaman gündemimizde, hatta bu yıl Toplumsal Cinsiyet Eşitliği yaklaşımımız ile ilgili bir denetim yaptırdık ve tekrar gördük ki kadın istihdamının önündeki engelleri kaldırarak uzun vadede başarılı bir kariyere ulaşmaları için onları güçlendiriyoruz. Amacımız iş dünyasında kadın erkek eşitliğinin sağlanabildiğini fark ettirmek. Bu yolculukta toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlayabilmek için kadınların cesaretlendirilmesi ve teşvik edilmesi gerekiyor” dedi.
Esas Sosyal Programlar Direktörü Özlem Akgün Eşmeler ise şöyle konuştu:
“İlk yıldan beri etki odaklı çalışıyoruz ve gerçekleştirdiğimiz programların sosyal etkisini ölçüyoruz. Bu yıl bağımsız araştırma danışmanımız S360 ile birlikte Şevket Sabancı Vizyonuyla İlk Fırsat Programı için Yatırımın Sosyal Getirisi yani “SROI” analizi yaparak yatırımların katılımcılar ve paydaşlarda yarattığı dönüşümü ölçtük. Analize göre İlk Fırsat Programı başta gençler olmak üzere tüm paydaşlar üzerinde yatırımların ötesine geçen olumlu ve uzun vadeli bir etki yaratıyor. Program tüm faydalanıcılara fırsat eşitliği vizyonu kazandırarak, ekosistemde stratejik bir dönüşümü tetikliyor. Gençler % 100 istihdama geçiş yapmakla kalmıyor, özgüvenleri de gelişiyor, destekleyici ilişkiler kuruyorlar, iyi olma halleri güçleniyor ve en önemlisi geleceğe daha umutlu bakmaya başlıyorlar. Sivil toplum kuruluşları nitelikli genç insan kaynağına ulaşıyor ve kurumsal destekçiler bu misyona inanarak ve desteğini göstererek itibarını artırıyor. Gönüllü mentorluk yapan iş profesyonelleri ve katılımcılara yol arkadaşı olan mezunlar ise topluma geri vererek fayda sağlama motivasyonlarının arttığını dile getiriyor. Tüm bu sonuçlar finansal açıdan programa yapılan her bir TL’lik yatırımın toplumda 2.5 katı kadar sosyal değer yarattığını gösterdi. Dünyadaki başarılı örnekler arasına adını yazdıran Şevket Sabancı Vizyonuyla İlk Fırsat Programımız, gençlerin sadece bugünlerini değil yarınlarını da aydınlattığını bir kez daha göstermiş oldu. Programlarımızın başarısını sürdürmek için ölçüm ve analizlerimizi kamuoyuyla paylaşamaya devam edeceğiz.”
