Türkiye’de seçime sayılı günler kala vatandaşlar ekonomi politikasında yaşanacak değişimlerin ipuçlarını arıyor. Bu ipuçlarının bazıları, uluslararası bankaların arka arkaya yayınladıkları raporların satır aralarında gizli. Gelen raporlarda, bazı ortak görüşler dikkat çekiyor. Öncelikle bunlardan ilki faizlerde sert bir artış beklentisi, diğeri ise döviz kurlarındaki yükseliş.
Ekonomi gazetesinde yayınlanan derlemeye göre, rapor yayımlayan bankaların tamamı seçimi muhalefetin kazanması halinde faiz oranlarında sert artışlar beklerken, ezici bir çoğunluğu ise mevcut hükümetin kazanması halinde de ekonomide ortodoks politikalara dönüş bekliyor.
Citigroup analistleri, Türkiye’nin faiz oranlarına yönelik olarak önümüzdeki çeyrek için yüzde 40 tahmininde bulunurken, Bank of America analistleri için zirve yılın son üç ayında faizlerin yüzde 50’ye ulaşmasıyla gerçekleşecek. Bloomberg tarafından yapılan ankete katılan ekonomistlerin medyan tahmini de, faiz oranlarının Türkiye’de 2023’ün üçüncü çeyreğinde, yüzde 25,5’e çıkması yönünde.
Standard Chartered: Faizde indirim, büyümede yavaşlama
Konu hakkında bir başka tahminde İngiltere merkezli Standard Chartered’ın ekonomisti Farooq Pasha’dan geldi. Ekonomist tarafından hazırlanan bir rapora göre, faizlerde seçim sonrası kademeli bir değişiklik beklenirken, 27 Nisan’da alınacak olan seçimlerden önceki son faiz kararında 50 baz puanlık bir indirim en muhtemel senaryo.
Bunun yanında faizlerde indirim gerçekleşirken, 2022’de yüzde 5,6 büyüyen Türkiye ekonomisi için, 2023’te bu büyümeyi gerçekleştirmek pek mümkün görünmüyor. Raporda Türkiye’ye dair 2023 büyüme beklentisi yüzde 2,5 seviyesinde bulunarak, önceki büyüme verisine nazaran bir yavaşlamayı işaret ediyor.
‘Dolar/TL yıl sonunda 36 TL’ye çıkabilir’
Döviz kuruna yönelik olarak hedeflerini de paylaşan Farooq Pasha liderliğindeki analistler, kurun hükümet değişimi fark etmeksizin yükseleceğini, ancak yükselişin muhalefetin galibiyeti durumunda sınırlı kalacağını ifade etti.
Raporda konu hakkında “Mevcut alışılmışın dışında politikalardan uzaklaşmak, ekonomi uyum sağlarken boşluğu kapatmak için yeterli portföy akışını çekebilir. Böyle bir senaryoda 2023 sonunda dolar/TL’yi 20 seviyesinde görebiliriz. Buna karşılık, mevcut politikaların devamının TL’nin reel olarak 2021 sonundaki seviyelere inmesine neden olabileceğini düşünüyoruz. Böyle bir senaryoda dolar/TL’nin 2023 sonunda 36’ya ulaşabileceğini düşünüyoruz” değerlendirmesi yapıldı.
Ortodoks politikalara dönüş kesin
Bloomberg ekonomisti Selva Bahar Baziki’ye göre, seçim sonuçları fark etmeksizin ortodoks politikalara geri dönüş gerçekleşecek. Baziki “Erdoğan’ın ekonomik modeli, artan yatırım, cari hesap fazlası, daha güçlü lira ve sürdürülebilir fiyat istikrarı sağlamayı amaçlıyordu. Bunun yerine, model dört hedefte de başarısız oldu” yorumunu yaptı.
Abrdn in London’da yatırım direktörü olan Viktor Szabo da konu hakkında yaptığı yorumda çaresizliği resmederek, “Mevcut politika yolunun sürdürülemez olduğunu hepimiz biliyoruz” dedi. Szabo, “Muhalefetin makul bir makro programı olsa da, enflasyonu düşürmek için önce ekonomiyi yavaşlatmaları gerektireceğinden, bu sancılı bir ayarlama olacak. Başka bir deyişle Türkiye derin bir çukura düşürüldü ve oradan çıkmak sancılı olacak” değerlendirmesini yaptı.
Seçim öncesi bir faiz indirimi daha olacak
Bloomberg Economics’e göre, mevcut hükümetin para politikasıyla işi henüz bitmedi ve mayıs ayında gerçekleşecek seçimler öncesi faiz oranlarında bir indirim daha yapılması muhtemel. Karar için ise gözler 27 Nisan’da Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nda olacak.
HSBC CEEMEA Bölgesi Kur Stratejisti Murat Toprak tarafından kaleme alınan raporda göre bozulan temeller ve TL’nin aşırı değerlendiğine yönelik olarak belirmeye başlayan işaretlerin kurda, bankanın daha önce öngördüğünden daha geniş bir düzeltmeye yol açabileceği belirtilerek tahminlerde yukarı yönlü revizyona gidildi.
İngiltere merkezli çok uluslu bir banka olan HSBC, seçim öncesi dolar/TL tahminini 21 seviyesinden 24 seviyesine çıkartarak, dövizde yükseliş bekleyen bankalar arasına katıldı.
Morgan Stanley’inde seçim sonrası beklentisi görüş birliğini bozmuyor. Seçim sonrası ekonomi politikalarına yönelik yayımladıkları bir raporda Morgan Stanley analistleri, seçim sonrası muhalefet cephesinin kazanması durumunda ekonomi politikalarında sert bir geri dönüş beklerken, faizler için tahminlerini yüzde 40’lı seviyelerin üstü olarak işaret etti.
Reel döviz döviz kuru ve ödemeler dengesinin muhalefetin zafer senaryosunda ekonomik açıdan bir baskı faktörü olacağının altını çizen raporda, baskıların dolar/TL’de ilk aşama için yukarı yönlü ivme yaratabileceği belirtildi. Ekonominin genel durumuna ilişkin olarak, 2024 yılında dezenflasyonist ortam sebebiyle ilk 3 çeyrekte ekonomik daralma yaşanacağı, ardından ise hızlı bir toparlanma gerçekleşebileceği belirtildi.