Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2023 ilk çeyrek yapı izin istatistiklerini açıkladı. Bu sene ilk çeyrekte inşaata başlanabilmesi için belediyelerce, mücavir alan sınırları dışında da Valiliklerce verilen izin belgesi olan yapı ruhsatı alan binaların yüzölçümü geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,1 azalarak 26,7 milyon metrekare oldu. Bu, son 3 yılın en düşük rakamı. 2022’de çeyrek ortalaması 36,3 milyon metrekare olan ruhsat almış yeni yapı yüzölçümü, 2021’de 37,8 milyon metrekare, 2020’de ise 28,2 milyon metrekareydi. Veri yüzölçümü bazında salgından beri görülen en düşük seviye olarak kaydedildi. Bu yıl ilk çeyrekte 26,7 milyon metrekare olan ruhsat alan yeni projelerin hem yüzölçümlerinin hem de adetlerinin azalmaya devam edeceği düşünülüyor. İlk çeyrekte yapı ruhsatı verilen yapıların toplam yüzölçümü 26,7 milyon metrekare iken; bunun 14,2 milyon metrekaresi konut, 7,1 milyon metrekaresi konut dışı ve 5,4 milyon metrekaresi ise ortak kullanım alanı olarak gerçekleşti.
Bina sayısı yüzde 9,2 azaldı
İlk çeyrekte yapı ruhsatı alan bina sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,2 azaldı. 2022 son çeyreğinde 44.171 olan ruhsat almış yeni bina sayısı, bu sene ilk çeyrekte 23.743 oldu. Artan maliyetler, öngörülemeyen malzeme fiyatları sebebiyle hem markalı konut üreticilerinin hem de mahalle arası müteahhitlerin yeni projelere daha temkinli yaklaştığı sektörde işçi bulmak da ayrı bir sorun olarak ortada duruyor. Doğu Akdeniz İnşaat Müteahhit Birlikleri Federasyonu Genel Başkanı Mustafa Karslıoğlu, konuyla ilgili önceki hafta “Şu anda işçi sıkıntısını yüzde 70-75 oranında çekerken 2-3 yıl sonra yüzde 100 bu sıkıntıyı çekeceğiz.” demişti.
Durum ‘Yapı Kullanma İzin Belgesi’nde daha vahim
TÜİK, inşaatına başlanacak ‘yapı ruhsatı alan’ projelerle birlikte, artık oturulabilir hale gelen yapıların ‘kullanma izin belgesi’ verilerini de açıkladı. Kullanım izni alan yapıların yüzölçümü geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 17,2 azaldı. Kullanım izni alan bina sayısı yüzde 10,5 azalarak 20 bine, daire sayısı yüzde 19 azalarak 125 bine geriledi. Geçen yıl ve 2021’de çeyrek ortalaması yaklaşık 160 bindi. Yeni daire arzının sert azaldığı ülkemizde kira fiyatlarının nasıl durdurulacağı ise ayrı soru işareti.