Zeytinyağında iç piyasada fiyatları artırdığı gerekçesiyle ihracatın yasaklanması pahalılık sorununu çözemediği gibi daha da yükselen fiyatlar nedeniyle sahtecilik de patladı. Yapılan testlerle birçok gıda maddesinde hileler tespit eden Çukurova Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı (ÇÜMERLAB) Müdürü gıda mühendisi Prof. Dr. Serkan Selli ve öğretim görevlisi Onur Sevindik son dönemde zeytinyağında da hilelerin öne çıktığını söyledi.
Önemli bir zeytinyağı üreticisi olan Türkiye’de tüm dünyada olduğu gibi iklim değişikliğinin yarattığı verim düşüşü ve maliyet artışının zeytinyağı fiyatlarının da çok yükselmesine neden olduğunu belirten Prof. Dr. Serkan Selli şunları söyledi:
“Bu yıl zeytinyağlarında taklit ve tağşişin, hile oranının geçmiş yıllarda pek rastlamadığımız kadar yüksek olduğunu gördük. Laboratuvarımızda çeşitli yöntemlerle bu hileleri tespit ediyoruz.
– Geçen yıl Türkiye genelinde gelen yağların yüzde 5’lik bir bölümünde hile çıkıyordu. Ancak bu yıl yaptığımız analizlerin üzülerek söylüyorum ki yüzde 25’lik kısmında hile saptamaktayız.
– En sık rastladığımız hile zeytinyağına düşük fiyatlı diğer bitkisel yağların karıştırılması. Böylelikle az miktar zeytinyağı çok yüksek fiyattan satılarak haksız bir kazanç elde ediliyor.
– Sağlık açısından zararlı herhangi bir kimyasal bileşene rastlamadık. Ancak bakanlığın denetimleri sıklaştırmasının toplum sağlığı açısından çok önemli olduğunu düşünüyoruz.’’
‘Hile analizi için yüksek talep var’
Bu yıl zeytinyağı hile analizi için hem üreticiden, hem de yüksek miktarda ürün alacak olan tüketicilerden çok talep olduğunu söyleyen Prof. Dr. Selli “Çünkü bu sene fiyatların artışıyla zeytinyağına güven duygusu azaldı. Örneğin zeytinyağına daha ucuz olan mısır, ayçiçeği, pamuk, kanola, çivit yağı katılıyor” dedi. Son yapılan analizlerde altı numuneden ikisinin ‘maalesef’ hileli çıktığını anlatan Prof. Dr. Serkan Selli bu yıl analizini yaptıkları zeytinyağlarının yüzde 25’inde hile tespit ettiklerini anlattı.
‘Tüketici sahte zeytinyağını anlayamaz’
Öğretim görevlisi Onur Sevindik ise tüketicilerin mutfaklarındaki kimyasalları karıştırarak zeytinyağının sahte olup olmadığı anlamak için girdikleri çabanın sonuç vermeyeceğini söyledi. Sevindik’e göre zeytinyağının sahte olup olmadığı konusunda ancak ve ancak hassas teknolojik yöntemler doğru sonuçlar verebilir. Bu analizler olmadan son dönemde sosyal medyada gündem olan yöntemlerle, örneğin mutfaktaki kimyasalları yağ ile karıştırarak sahteciliğin anlaşılması mümkün değil. Sevindik sahtecilik konusunda bir tek belirti olduğunu söylüyor; “Net bir zeytin kokusu alınması gerekiyor. Eğer bu koku yoksa şüphelenmeye başlayabilir, yağınızı laboratuvarlarda analiz ettirebilirsiniz.”
