Yaz aylarındaki biricik tatil rotamız Yunanistan’ı ve onun muhteşem köşelerini mesken tutan filmlere odaklanıyoruz bu hafta sonu. Yürek söken sıcaklardan bunaldıysanız geçin klimanın karşısına, uzatın ayaklarınızı, alın elinize buz gibi bir içecek ve Yunanistan güneşinin altında bazen gülümseten bazen hüzünlendiren sinemasal bir yolculuğa çıkın bizimle…

Bir filmin ‘ölümsüzler’ arasına katılmasında senaryo, sinematografi, kurgu, semboller, film müziği, o filmin sosyoloji ve güncel tarihle ilişkisi gibi çok katmanlı unsurlar rol oynar ve bu başka bir yazı konusu ama sinematografinin kilit noktalarından mekanlar da en az onlar kadar önemli. Sokaklar, restoranlar, kafeler, panayırlar, çeşmeler, tren garları, okullar hatta otobüs durakları bile bir filmin unutulmaz sahnelerine ev sahipliği yapar. Bir de insanı içine çekiveren şehirler ve adalar var tabii odağımızda. Bu hafta sonu, Yunanistan’ın muhteşem adalarında ve şehirlerinde çekilen filmlerden küçük bir derlemeyle mis gibi bir Yunanistan yolculuğuna çıkalım sizinle.

Mamma Mia! / 2008

Yunan adalarını mesken tutan filmler denince hiç kuşkusuz ilk anda akla gelen ‘Mamma Mia!’ ABBA’nın efsanevi şarkılarına ve tabii aşka adanan filmin dış mekan sahnelerinin büyük bir bölümü Skopelos Adası’ndaki plaj ve kasabalarda çekildi. Filmin Yunanistan’daki diğer lokasyonları ise Pelion Yarımadası’nın doğusundaki Damouchari antik köyü ile Mouresi bölgesindeki Douchari.

Zorba (Zorba the Greek) / 1964

Nikos Kazancakis’in 1946 tarihli ‘Alexis Zorba’nın Hayatı ve Zamanları’ adlı romanından uyarlanan film Girit’te, Hanya şehrinde Apokoronas bölgesindeki Kokkino Chorio köyünde ve Akrotiri yarımadasındaki Stavros Plajı’nda çekildi. Mikis Theodorakis’in müzikleriyle efsaneleşen ‘Zorba’, Anthony Quinn ve Alan Bates’in de unutulmazlar arasına girmesini sağladı. Quinn’in Stavros Plajı’nda sirtaki yaptığı sahne ise sinema tarihinin en ikonik sahnelerinden biri.

Geceyarısından Önce (Before Midnight) / 2013

Viyana’ya giden bir trende tanışan Celine ve Jesse’nin öyküsünü bilir misiniz? 90’lı yıllarda döneminin en güzel aşk hikayelerinden biriydi ‘Gün Doğmadan’ (Before Sunrise). Sonra seriyi üçlemeye bağlayacak olan yönetmen Richard Linklater, 2004 yılında ‘Gün Batmadan’ (Before Sunset)’ ile karşımıza çıkıp yine gönlümüzü fethetti. Serinin son filmi ‘Geceyarısından Önce’ (Before Midnight) ise Celine ve Jesse’nin öyküsünü Yunanistan’ın şiirsel güzelliğiyle buluşturdu. Peloponnese’in güney sahili, Kardamyli, Messinia, Platsa ve Pylos manzaralarıyla çok ama çok hoş.

Marianne&Leonard: Aşk Sözleri (Marianne&Leonard: Words of Love) / 2019

60’lı yılların karşı kültürünün bir yansımasını da sunan bu belgesel yazar, şair ve söz yazarı Leonard Cohen ile onun ‘ilham perisi’ Norveçli aşkı Marianne Ihlen arasındaki gel-gitli ilişkiyi, 60’lı ve 70’li yıllarda Hydra Adası’nda bir grup sanatçıyla beraber geçirdikleri zaman ekseninde anlatıyor. Cohen’in Yunanistan’daki ilk günlerinden başarılı bir müzisyen olduğu zaman aşklarının nasıl evrildiğine de tanık oluyoruz.

Yalnız Senin Gözlerin İçin (For Your Eyes Only) / 1981

Roger Moore’un Bond olarak karşımıza geçtiği filmlerden. İngiltere, İtalya ve Bahamalar’da kurulan setlerin yanı sıra aksiyon sahnelerinin çoğu güzel adaların ve arkeolojik alanların fon olarak kullanıldığı Korfu Adası’ndaki Kalama Koyu ile kayaların tepesinde kurulmuş yüzlerce yıllık manastırlarıyla adından söz ettiren, UNESCO Dünya Mirası listesindeki Meteora şehrinde çekilmiş.

Akdeniz (Mediterraneo) / 1991

Gabriele Salvatores’in ‘En İyi Yabancı Film’ dalında Oscar alan bu harika filmini seyretmediyseniz çok şey kaybetmişsinizdir, baştan söyleyeyim. 2. Dünya Savaşı sırasında, terk edilmiş sandıkları bir Yunan adasında mahsur kalan bir grup İtalyan askeri, düşman gemilerini tespit etmekle görevlendiriliyor ancak ortada düşman falan yok. Nefis görüntülerin mekanı ise Kastellorizo Adası.

Yüzbaşı Corelli’nin Mandolini (Captain Corelli’s Mandolin) / 2001

Nicolas Cage, Penelope Cruz ve John Hurt gibi yıldız oyuncuları bir araya getiren filmde 1941 yılına, 2. Dünya Savaşı’na gidiyoruz. İtalya Almanlarla ittifak kurar ve Yunanistan’ı işgal eder. İtalyan askerleri ise yerli halkı kontrol altında tutmak için Kefalonya’da konuşlandırılır. Tam bu noktada Yüzbaşı Antonio Corelli ve köy doktorunun kızı Pelargia ile tanışırız.

Bir Tutam Baharat (A Touch of Spice) / 2003

Yemek kültürüne ve etnik kimliklere odaklanan filmde çocukluğunu İstanbul’da geçiren Fanis, yıllar sonra çocukluğunun geçtiği eve geri döner ve burada çok sevdiği büyükbabası Vassilis’le olan ilişkisini hatırlar. Fanis’in Türk kızı Saime’ye duyduğu ilk aşk ise derin ve kalıcıdır. Filmin Yunanistan’daki sahneleri Atina’da Plaka’da ve Lavrio’da çekildi.

Sonsuzluk ve Bir Gün (Eternity and a Day) 1998

Yunan sinemasının büyük ustası Theo Angelopoulos’un en önemli filmlerinden biri olan ‘Sonsuzluk ve Bir Gün’, ölmekte olan bir yazarın kitabını bitirmeye çalışmasını anlatır diyelim ve bu muhteşem yapımı izlemeyi size bırakalım. Film Selanik’te çekildi ve Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ile taçlandırıldı.

Puslu Manzaralar (Landscape in the Mist) / 1988

Pek çok eleştirmen tarafından 20’inci yüzyılın en önemli filmlerinden biri olarak nitelendirilen ve Angelopoulos’un ‘Cythera’ya Yolculuk’ ve ‘Arıcı’dan sonra çektiği ‘Sessizlik Üçlemesi’nin son halkası olan ‘Puslu Manzaralar’ da Selanik’i mesken tutan filmlerden. Obuaya bir övgü olarak da görülebilecek olan filmin muhteşem müzikleri elbette Eleni Karaindrou’nun imzasını taşıyor.

Derinlik Sarhoşluğu (Le Grand Bleu) / 1988

İşte 80’li yılların kült yapımlarından biri. ‘Subway’ ile tanıyıp sevdiğimiz ama ‘Leon’la gönlümüzde özel bir yer verdiğimiz Luc Besson’un gerçekten nefis görüntüler sunan filminin Yunanistan çekimleri Amorgos Adası, Kalotarritisa Koyu ve İos Adası’nda gerçekleştirilmiş. İki dalgıç arkadaşın hikayesini henüz izlemediyseniz tam zamanıdır.

Yaz Aşıkları (Summer Lovers) / 1982

Bu Amerikan işi romantik-komedi Santorini, Girit, Delos ve Mikonos’ta çekilmiş. Filmde Michael ve Cathy karakterlerinin kaldığı villa ise 1987 yılında bir çift tarafından alınarak ‘Yaz Aşıkları’ adlı bir hediyelik eşya dükkanına dönüştürülmüş. Cathy karakterini canlandıran Daryl Hannah’ın filmde “Bir deniz kızı olduğumu hayal ederdim” dediği bir replik var. Güzel oyunca iki yıl sonra ‘Splash’ta deniz kızını canlandırdı, ilginç değil mi?

Yunan Kralı (The Greek Tycoon) / 1978

Anthony Quinn ve Jacqueline Bisset’yi bir araya getiren film, Yunan armatör Aristotel Onassis’in hayatına ve ABD Başkanı JFK’nin dul eşi Jacqueline Kennedy ile olan zorlu ilişkisine odaklanıyor. Filmin Yunanistan’da çekilen sahneleri Atina, Mykonos ve Korfu’nun en güzel köşelerinde geçiyor.