Yarın 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü. Verilere bakıldığında 2024 yılında da diğer yıllarda olduğu gibi kadına şiddet artarak devam ediyor ve kadınlar en yakınındaki erkekler tarafından öldürülüyor.
Hürriyet’ten Gizem Çoşkunarda’nın haberine göre sene başından 23 Kasım’a kadarki veriler incelendiğinde görülüyor ki 2023 yılında 248 olan şüpheli kadın ölümü sayısı bu yıl henüz bitmeden 276 oldu. Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformunun verilerine göre 2020 yılından bu yana son dört senedeki artışı gösteren tablo (2020’de 170, 2021’de 217, 2022’de 245) kadın cinayetlerinin her yıl arttığını gösteriyor. Kadın örgütlerine göre İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması, 6284 gibi kadını korumaya yönelik yasaların etkin şekilde uygulanmaması kadın cinayetlerinin önünü açıyor. Öyle ki 2023 yılında işlenen kadın cinayeti sayısı 390 iken 2024 yılının 23 Kasım’a kadarki bilançosu 405 kadın cinayetinden oluşuyor.
Öldürülen kadınların 65’i boşanmak istemek, barışmayı, evlenmeyi, ilişkiyi reddetmek gibi hayatına dair karar almak istediği bahanesiyle öldürüldü.
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu her yıl 6 ayda bir olmak üzere yılda iki defa rapor açıklıyor. 2024 yılının ilk altı ayına ait rapor maalesef daha önceki yıllara göre çok daha kötü bir gidişatı gözler önüne seriyor. Rapora göre ilk altı ayda 117 şüpheli kadın ölümü gerçekleşti. Önceki yıllarda gerçekleşen şüpheli ölümlerin neredeyse hiçbiri aydınlatılmadı.
Yine bu yılın ilk altı ayında aydınlatılan şüpheli kadın ölümü de oldukça az sayıda. Örneğin nisan ayında evinde ölü bulunan Emine Derviş’in evli olduğu erkek tarafından öldürüldüğü bir ay sonra ortaya çıktı. Görünen o ki etkin soruşturmayla şüpheli kadın ölümleri aydınlatılabiliyor. İlk altı aydaki şüpheli kadın ölümlerinde kadınların yüzde 12’si ateşli silahla vurulmuş olarak bulundu. 12 ölüm yüksekten düşme sonucu oldu. Bunun yanında şüpheli ölümlerde kadınların yüzde 64’ünün cansız bedeni evde, yüzde 12’si su ve kenarında, yüzde 9’u ıssız bir yerde bulundu.
Geçen üç yıla bakıldığında belirgin bir artış görülüyor. 2021’in ilk altı ayında 131, 2022’nin ilk altı ayında 164, 2023’ün ilk altı ayında 147, 2024’ün ilk altı ayında ise 205 kadın öldürüldü. Bu ekim ayındaysa 48 kadın cinayeti işlendi, 23 kadının ölümü şüpheli. Bu platformun 2010 yılından şu ana kadar kaydettiği en yüksek kadın cinayeti verisi.
Kadın cinayetleri belirgin şekilde artmasına rağmen siyasi söylemler de yılın 10 ayı boyunca kadınların kazanılmış haklarının geri alınmasına yönelikti. Medeni Kanun ve 6284 sayılı yasa neredeyse her fırsatta tartışmaya açıldı. Örneğin 9. Yargı Paketi taslağıyla koruma kararını ihlal eden erkeklere yönelik verilen zorlama hapsine itiraz edilerek değişiklik yapılması istendi. Oysa raporda görüyoruz ki 205 kadının sadece yüzde altısının koruma kararı vardı.
Öte yandan 65’i boşanmak istemek, barışmayı reddetmek, evlenmeyi reddetmek, ilişkiyi reddetmek gibi kendi hayatına dair karar almak istemesi bahanesiyle, 12’si ekonomik bahanelerle, biri nefret bahanesiyle, 13’ü diğer bahanelerle öldürüldü. 114’ününse hangi bahaneyle öldürüldüğü tespit edilemedi.
Yine rapordaki yorumlara göre 114 kadının hangi bahaneyle öldürüldüğünün tespit edilememesi, “kadına yönelik şiddetin ve kadın cinayetlerinin görünmez kılınmasının bir sonucu olarak ortada.”
En çok evde öldürüldü
2024 yılının 6 ayında öldürülen 205 kadının sadece dördü tanımadığı erkeklerin kurbanı oldu. 86’sını evli olduğu erkek, 22’sini birlikte olduğu erkek, 20’sini eskiden evli olduğu erkek, 11’iniyse eskiden birlikte olduğu erkek öldürdü. 19’u babası, 10’u akrabası, dokuzu oğlu, üçü kardeşi ve 15’i de tanıdığı başka erkekler tarafından öldürüldü. Altı kadının failinin yakınlığıysa tespit edilemedi.
Aynı kadınların 117’si evinde, 46’sı sokakta, yedisi arabada, beşi ıssız yerde, dördü işyerinde, dördü kamusal alanda, üçü otelde, üçü arazide, ikisi eğlence mekânında, ikisi bunların dışında bir yerde öldürüldü. 12 kadının nerede öldürüldüğü tespit edilemedi. Özetle bu yıl da kadınların en çok, en güvende hissettiği yerde yani evinde ve hayatı paylaştığı ya da paylaşmak istediği, güvendiği erkekler tarafından canlarına kıyıldı.
İçişleri Bakanlığı’nın verilerine göreyse 2023’te 308, 2024 yılının ilk 6 ayında da 166 kadın erkekler tarafından öldürüldü.
