Anayasa Mahkemesi (AYM), 8 Kasım 2023’te “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçuna hapis öngören düzenlemeyle ilgili iptal talebini 8’e karşı 6 oyla reddettiği kararın metnini açıkladı. CHP, kamuoyunda “dezenformasyon yasası” diye bahsedilen düzenlemeyle ilgili iptal ve yürürlüğün durdurulması istemiyle AYM’ye başvurmuştu.
Karar metnine göre; AYM Başkanı Zühtü Arslan, Hasan Tahsin Gökcan, Engin Yıldırım, Muhammed Emin Kuz, Yusuf Şevki Hakyemez ve Kenan Yaşar düzenlemenin iptalinden yana oy verdi.
Kadir Özkaya, İrfan Fidan, Rıdvan Güleç, Yıldız Seferinoğlu, Selahaddin Menteş, Basri Bağcı, Muhterem İnce ve Muammer Topal ise iptal isteminin reddi yönünde oy kullanan 8 üye oldu.
AYM, CHP’nin başvurusundaki “cumhuriyetin nitelikleri”, “düşünce ve kanaat hürriyeti”, “basın hürriyeti”ne ilişkin esaslar yönünden inceleme yapmayı gerekli bulmadı. AYM, kararında “Kuralda suçun maddi ve manevi unsurlarının, suça ilişkin yaptırımın niteliğinin ve miktarının, suçun nitelikli hâllerinin kuralda herhangi bir tereddüde yer vermeyecek şekilde açık ve net olarak düzenlendiği görülmüş ve bu yönüyle kuralın kanunilik şartını taşıdığı anlaşılmıştır” ifadesine yer verildi.
Arslan’dan karşı oy gerekçesi: Soyut, yoruma açık
Başkan Zühtü Arslan, 18 maddelik karşı oy gerekçesi yazdı. Düzenlemenin iptalinden yana oy kullanan diğer üyeler de karşı oy gerekçeleri yazdı.
Arslan’ın karşı oy gerekçesinde şu bölümler yer aldı:
“İfade özgürlüğü, 26. maddenin ikinci fıkrasında belirtilen kamu düzeni ve kamu güvenliğinin korunması gibi sebeplerle ve kanunla sınırlandırılabilir. Ancak bu sınırlama, hakkın özüne dokunmamalı, demokratik toplum düzeninin gereklerine ve ölçülülük ilkesine de uygun olmalıdır. Dava konusu kuralda somut, belirli ve öngörülebilir olan neredeyse tek husus vardır, o da öngörülen hapis cezasının bir yıldan üç yıla kadar olmasıdır. Bunun dışında suçun unsurları ve aranan sâik tamamen soyut, yoruma ve subjektif değerlendirmelere açık mahiyettedir.”
Arslan ile Kuz’un görev süreleri doluyor
İrfan Fidan, Şubat 2023’teki AYM Başkanlığı seçiminde Zühtü Arslan’a karşı aday olmuş, ancak Arslan 8 oyla yeniden başkan seçilmişti.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün döneminde atanan Arslan’ın görev süresi 20 Nisan 2024’te, yine Gül tarafından atanan AYM üyesi Emin Kuz’un görev süresi de 12 Mayıs’ta son bulacak.
Arslan’ın görev süresinin dolması nedeniyle AYM Başkanlığı için seçim süreci başladı. İrfan Fidan’ın yeniden aday olması bekleniyor.
Yeni başkan nasıl seçilecek?
AYM İçtüzüğü’nde AYM Başkanı’nın emekliliğine iki ay kala seçim sürecinin başlatılması gerekiyor. Süreci görevdeki, başkanlık görev süresi bitecek olan başkan yürütüyor. Başkanın belirlediği günde, AYM üyeleri arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunluğuyla dört yıl için yeni başkan seçiliyor.
Seçimin yapılacağı yer, gün ve saat en az yedi gün önce üyelere yazılı olarak başkan tarafından bildiriliyor.
Seçim günü, tüm üyelerin adlarının yazılı olduğu, aynı renk ve şekildeki kağıtlar üyelere dağıtılıyor. Mahkemenin mührünün de yazılı olduğu oy pusulası niteliğindeki kağıtlarla oylama yapılıyor.
12 yıllık görev süresi bitecek olan Arslan dışındaki tüm üyelere seçimde oy verilebilecek. 15 üyeli mahkemede en az 8 üyenin oyunu alan isim başkan seçilecek. Bir üye bu oy sayısına ulaşana kadar seçim devam edecek. Arslan’ın da seçimde oy kullanma hakkı bulunuyor.
