Enflasyonun son 20 yıldaki en yüksek seviyeye ulaşmasıyla birlikte geçim zorlaştı. Kira artışlarında İstanbul en önde. İstanbul’da ikamet eden yabancı uyruklu kişi sayısı hızla artıyor; ekim ayı başı itibariyle 576 bin yabancı uyruklu kişi ikamet izniyle İstanbul’da yaşamını sürdürüyor.
On yıllarca ‘Taşı toprağı altın’ denerek göç edilen İstanbul’dan gidenlerin sayısı artık gelenlerden daha fazla. Euronews’te yer alan habere göre Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri İstanbul’un aldığı ve verdiği göç sayısını sebepleriyle gösteriyor. Buna göre 2018-2022 yıllarını kapsayan son 5 yılda 2 milyon 182 bin kişi İstanbul’dan göç etti. 2018’de bu sayı 596 bin idi. 2019’da 378 bine düşen İstanbul’dan göç sayısı tekrar kademeli artışa geçip 2022’de 418 bini aştı.
Neden ‘daha iyi konut ve yaşam’ isteği
Son beş yıla bakıldığında her sene en büyük sebep “hane/aile fertlerinden birine bağımlı göç.” 2022 yılında 95 bin kişi İstanbul’dan bu sebeple ayrıldı. Bu oran göç edenlerin yüzde 22,8’i.
Bunun dışında en büyük sebep yüzde 22,1 ile “daha iyi konut ve yaşam koşulları.” 2022’de 92 binden fazla kişi bu sebeple İstanbul’dan ayrılırken 26 bin kişi de ev alıp İstanbul’u terk etti.
TÜİK verilerine göre son beş yılda 462 bin kişi daha iyi konut ve yaşam koşulları arayışıyla İstanbul’u terk etti.
Sebeplerde ‘bilinmeyen’ oranı da yüksek. Aslında bu daha iyi yaşam şart arayışıyla göç edenlerin oranının daha yüksek olabileceğine işaret ediyor.
Net göç: Eksi 199 bin
Şehirlerin aldığı ve verdiği göçlerin arasındaki farka ‘net göç’ deniyor. Net göç sıfırdan büyük ise şehre gidenden daha çok gelen olduğunu gösteriyor. Net göç eksi ise kente göç eden sayısı daha yüksek anlamına geliyor.
Her sene yüzbinlerce kişi İstanbul’dan göç etmeye devam ediyor. 2018-2022 yılları arasındaki son beş yılda toplam 1 milyon 983 bin kişi göç etti.
İstanbul’da son 5 yılda net göç sayısı ise 199 bin oldu. 2019’da net göç sayısı artı verirken diğer yıllarda hep eksi seyretti. Yani giden sayısı gelenden fazla oldu. 2022’de eksi göçün en yüksek olduğu şehir 33 bin ile İstanbul.
Asgari ücret kiranın yüzde 85’ini karşılıyor
İstanbul Planlama Ajansı’nın verilerini aktaran İstanbul Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe Ekim 2023 itibariyle İstanbul’da ortalama kiranın 13 bin 300 liraya yaklaştığını bildirdi. Buna göre asgari ücretin kirayı karşılama oranı yüzde 85’e düştü. Emekli maaşı da ortalama kiranın yalnızca yüzde 40’ını karşılayabiliyor.
623 kişinin katıldığı 27 Eylül – 12 Ekim 2023 İstanbul Barometresi Raporu’na göre İstanbul’da ikamet edenleri en çok ekonomik sıkıntılar zorluyor. Katılımcıların yüzde 65’i eylül ayında evde en çok ne konuşuldu sorusuna “ekonomik sorunlar” yanıtı verdi. Yüzde 33’ü kredi kartı borcunun asgari tutarını ödeyebildiğini, yüzde 43’ü kıt kanaat geçinebildiğini söyledi. İstanbulluların yüzde 49’u da son günlerde “öfkeli” olduğunu söyledi.
Katılımcılara göre İstanbul’un ilk üç sorunu yüzde 52 ile sığınmacı ve mülteciler, yüzde 50 ile ekonomik sorunlar, yüzde 45 ile de trafik. Bu üç sorunu konut satışı ve kira fiyatları ve olası İstanbul depremi izledi.
