5 Şubat 2023… Hayat olağan akışında sürerken herkes bir sonraki gün yapacaklarını planlamış, sevdikleriyle görüşmelerini ayarlamıştı. Ertesi gün olacaklardan habersiz evlerinde yemeklerini yiyip sohbet ettiler. Kimi topluca bir araya geldi, kimi kutlama yaptı. Evine dönen 53 bin kişi ve yakınları bunun evdeki son huzurlu beraberlik anı olduğundan habersiz yatağa yattı. Saat 04.17’de, uykunun en derininde büyük bir sarsıntıya gözlerini açtılar. 60 saniye boyunca önce evlerde ışıklar kesildi, sonra yerle bir oldular. Bazı binalarda yangın çıktı ki orada ölenlerin külleri bile bulunamadı.
Gün ışıdığında Kahramanmaraş, Adıyaman, Hatay, Malatya, Gaziantep, Adana, Kilis, Osmaniye, Diyarbakır, Şanlıurfa ve Elazığ’ın hali tüm ülkeyi dehşete sürükledi. Kelimenin tam anlamıyla dehşetti çünkü herkes bu kadar büyük bir yıkımın altından nasıl kalkılacağını düşünüyordu, üstelik enkaz altında yüzbinlerce kişi vardı ve olanların sesleri duyuluyordu. Dışarıda olanlar ne yapacağını bilmiyordu ve depremden etkilenmeyen illerdeki vatandaşlar ilk andan itibaren yardım toplamak için çırpınıyordu. Ama koordinasyonsuzluk o kadar büyüktü ki vatandaşlar deprem bölgesinde neye ihtiyaç olduğunu bilmeden ne olursa toplayıp yıkımın kalbine gitmeye çalışıyordu. Enkaz altındakileri kurtarmaya çalışanlar ise çaresizdi çünkü ne vinç vardı ne de operatör. Büyük taşların altında kalan yakınlarının sesini duyup ona ulaşamayan binlerce insan ellerini parçalarcasına kazdı enkazı ama ulaşamadı. Bu sırada herkes neden AFAD’ın yetişemediğini, askerin neden çalışmalara katılmadığını, yardımların neden geciktiğini sorguluyordu ki bir deprem daha oldu. Saat 13.24’te 7,6 büyüklüğünde meydana gelen deprem 45 saniye dürdü ve yıkıma yıkım ekledi.
Bu sırada saatler ilerlerken enkaz altında kalanlar telefonlarından konumu bildirip yardım istiyordu sosyal medyadan ama hükümet interneti kesti. Hatta bu daha sonra çok tepki çekince dönemin Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu “Yani bu işte mahkemeye de intikal etmiş bir konu. Orada arkadaşlarımız savunmalarını yapıyor. Yani öyle bir durum. Gerekli bir durum vardı ki yapıldı yani orada da” diyerek savunacaktı bant daraltmayı.
Böyle geçen günler geceler oldu depremin en fazla yıkıma uğrattığı kent olan Hatay’daki depremzedeler üç gün boyunca kendilerine yardım gelmediğini söylemeye devam etti. Şimdi depremin birinci yıl dönümü ve yıkılan kentlere giden basına halk hala evsiz olduğunu anlatıyor.
Önceki geceden beri yıkılan kentlerde anma var ve en az 22 bin kişinin öldüğü Hatay’ın il merkezi Antakya anmanın da merkezi. Dün sabaha karşı depremin olduğu saat olan 04.17’den önce sessiz yürüyüş yapıldı. Tüm depremzedeler yakınlarını andı, ağlayanlar, öfkelenenler oldu.
Hatay’da depremzedeler kaybettiği yakınları için sessiz yürüyüş gerçekleştirdi.pic.twitter.com/NDI77g1sAq
— BPT (@bpthaber) February 5, 2024
Saat 04.17’de yani ilk depremin gerçekleştiği saatte bakanlar, siyasetçiler, bürokratlar da oradaydı. Ancak tüm öfke onlara yöneldi. Halk hem deprem sırasında yardımlar geciktiği için hem de bir yıldır önemsenmedikleri gerekçesiyle tüm öfkesini de yetkililere yöneltti.
Deprem sırasında Hatay Belediye Başkanı olan ve yerel seçimin de adayı Lütfü Savaş tepkinin odağındaydı. Onunla birlikte Sağlık Bakanı Fahrettin Koca da ‘yuh’ sesleri arasında alandan çıktı. CHP lideri Özgür Özel de protesto edildi. Ona gösterilen tepkiyse aslında Lütfü Savaş’ı yeniden Hatay Belediye Başkanı adayı göstermesinden kaynaklandı. Özgür Özel kendisine tepki gösterenlere sarıldı.
Hatay’da hem Sağlık Bakanı Fahrettin Koca hem de Lütfü Savaş’ı yeniden aday gösteren CHP Genel Başkanı Özgür Özel protesto edildi. pic.twitter.com/IbgKHCaZq3
— Uğur Şahin (@ugur_sahin2) February 6, 2024
Bakan Koca protestodan sonra sosyal medya hesabından paylaşım yaptı. “Depremde kaybettiğimiz canların saygıyla anılmasından, hatıralarının yad edilmesinden, sessizlik içinde ruhlarına fatihalar okunmasından, dualar edilmesinden rahatsız olan mı var? Bu dakikalar hürmet dakikalarıdır. Bunun aksine davranış hem yaşayanları hem aramızdan ayrılanların ruhunu incitir. Yeri gelir protesto anlayışla karşılanır. Ama bu hürmet dakikaları onun vakti değil” dedi.
Depremde kaybettiğimiz canların saygıyla anılmasından, hatıralarının yad edilmesinden, sessizlik içinde ruhlarına fatihalar okunmasından, dualar edilmesinden rahatsız olan mı var? Bu dakikalar hürmet dakikalarıdır. Bunun aksine davranış hem yaşayanları hem aramızdan ayrılanların…
— Dr. Fahrettin Koca (@drfahrettinkoca) February 6, 2024
Türkiye İşçi Partisi Defne Dostluk Parkı’ndan Yunus Emre Parkı’na yürüyüşe başladı. Yürüyüşte TİP Genel Başkanı Erkan Baş, TİP Genel Başkan Yardımcısı Barış Atay ve TİP İstanbul Milletvekili Ahmet Şık da vardı. Yürüyüş saat 04.17’de Yunus Emre Parkı’nda son buldu, anma burada yapıldı.
Genel Başkanımız Erkan Baş, Genel Başkan Yardımcımız Barış Atay Mengüllüoğlu, İstanbul Mv. Ahmet Şık ve Hatay İl Örgütümüz, #6Şubat2023 Depremleri'nin birinci yılında Anma ve Dayanışma Yürüyüşü'nde.
Unutmayacağız, affetmeyeceğiz, helalleşmeyeceğiz!#UnutmadıkAffetmiyoruz pic.twitter.com/xG75sfYQnY
— Türkiye İşçi Partisi (@tipgenelmerkez) February 6, 2024
Hataylılar anma programının devamında hem 17 Ağustos depreminin hem de 6 Şubat depreminin sembol seslerinden ‘Sesimi duyan var mı?’ sorusunu hep bir ağızdan bakanlara sordu. Kurtarmacılar enkaz altındakilere sesini duyurmak için önce yüksek tonda bu soruyu soruyor sonra da mutlak sessizlik içinde gelecek yanıtı umutla bekliyordu.
Hataylılar anma programına gelen bakanlara tepkili. Hep bir ağızdan bağırıyorlar: “Sesimi duyan var mı?”
Saat 04.20 pic.twitter.com/G3JJMRFxjQ
— Ka (@kazimkizil) February 6, 2024
Diğer kentlerde de anma vardı ancak Malatya’da sadece resmi toplantılar için izin çıktı. Adıyaman’da felaketin yıl dönümünde saat kulesi önünde 4.17’de yapılan anmanın ardından vatandaşlar bu kez yıkılan binaların alanlarına gitti. Atatürk Bulvarı üzerindeki enkazın kaldırıldığı alanlara gelenler çocuklar için oyuncak, karanfil ve siyah ile beyaz balonlar bıraktı.
Gaziantep’in İslahiye ve Nurdağı ilçesinde vatandaşlar, hayatını kaybeden yakınlarının mezarını ziyaret etti.
İki depremin de merkezi olan Kahramanmaraş’ta Ebrar Sitesi önünde anma yapıldı. . Saatler 04.17’yi gösterdiğinde sirenler çaldı, hep birlikte ‘sesimi duyan var mı?’ diye seslenildi.