47 yıl önce Taksim Meydanı’nda toplanan kimi sol çevrelere göre 500 bin, kimilerine göre 400 bin, devlet kaynaklarına göre de 100 bin civarında işçi ve emekçinin uğradığı saldırıda en az 34 kişi hayatını kaybetti.
Kazancı yokuşunda boğularak ve ezilerek hayatını kaybedenlerin sekizi kadındı. 126 kişi de yaralanmıştı. Yaşananların üstünden seneler geçti, ancak sorumlular, suçlular açığa çıkarılmadı.
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mimar ve Mühendis Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabipleri Birliği (TTB) ile sol, sosyalist parti üyeleri 1 Mayıs 1977’de hayatını kaybedenleri anmak için Kazancı Yokuşu’nda bir araya geldi.
‘Taksim’e yürüyüş için iki kol oluşturduk’
Saygı duruşunun ardından hayatını kaybedenleri isimleri okunarak “Burada” dendi. DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu 1 Mayıs günü Taksim Meydanı’na yürüyüş için iki kol oluşturduklarını söyledi.
DİSK, TMMOB ve TDB’nin Saraçhane Meydanı’nda buluşacağını belirten Çerkezoğlu KESK ve TTB’nin ise emekçilerle Beşiktaş Meydanı’nda olacağını açıkladı.
‘Taksim irademizi ortaya koyuyoruz’
Çerkezoğlu 1 Mayıs’ta Taksim’e çıkmak konusunda kararlı olduklarını belirterek şöyle konuştu:
“Emeğe saygının bir simgesi var. O da bulunduğumuz Taksim Meydanı. Taksim Meydanı 1977’den beri yüreğimizdeki bir yaradır. Yasaklanan Taksim Meydanı 2013’ten beri en büyük hasretimizdir. 1 Mayıs Meydanı’nda olmak için mücadelemizi ve çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Biliyoruz ki Taksim’de olmak yoldaşlarımızın aziz hatırasına sahip çıkmaktır.
Tarihsel ve güncel anlamıyla Taksim Meydanı’nda olmak ekmektir, adalettir, hürriyettir, bu ülkenin geleceğine sahip çıkmaktır. Verdiğimiz mücadeleyle, hukuksal kazanımlarımızla da birlikte 1 Mayıs’ta Taksim’de olma irademizi ortaya koyuyoruz. 1 Mayıs’ta işçi sınıfının Taksim’de olmasını engellemek her şeyden önce hukuk tanımazlık olur. Bütün dünyada işçiler 1 Mayıs’ı kendi belirledikleri meydanlarda, kentlerin en merkezi meydanlarında kutlama hakkına sahiptir.
‘Bir elimizde karanfiller, bir elimizde AYM kararı’
1 Mayıs sabahı hepimiz kalkacağız ve yola düşeceğiz. Bir elimize karanfillerimizi, bir elimize AYM kararını alacağız ve yola düşeceğiz. Bütün halkımıza bu AYM kararını, mahkeme kararının verdiği haklılığı anlatacağız. Öyle sembolik olarak falan değil tam da bu kararda yazdığı gibi her bir işçi için bu ortak değeri gelecek kuşaklarına taşımanın görev ve sorumluluk olduğu bilinciyle yola çıkacağız. 1 Mayıs sabahı bütün işçileri, emekçileri, kadınları, gençleri, 1 Mayıs’ta Taksim’de olmak isteyen herkesi bir elimizde karanfil, bir elimizde de Anayasa Mahkemesi (AYM) kararıyla Taksim’e yürümeye çağırıyoruz. Bizi engellemeye çalışanları hukuka saygılı olmaya çağıracağız.”
Taksim’deki anma töreni Kazancı Yokuşu’na karanfillerin bırakılması ile sona erdi.
AYM Taksim’in sembolik değerini tescillemişti
AYM İstanbul Valiliği’nin 2014 ve 2015 yıllarında 1 Mayıs kutlamalarını engellemesine itiraz eden başvuru için kararını Aralık 2023’te açıklamış, Taksim’in işçilerin ‘ortak hafızası’ ve ‘sembolik değeri’ olduğunu vurgulamıştı.
Hak ihlali kararında ‘kendisini o kültürün parçası gören herkesin orada bulunma hakkı olduğu’ kaydedilmişti.
Kararda İstanbul Valiliği’nin Taksim Meydanı’nda kutlamaya izin vermemesi ‘mekan seçme serbestisinin kategorik olarak yasaklanması’ olarak değerlendirilmiş, bunun kabul edilemez olduğu belirtilmişti.
2023’te Taksim’e çıkmak isteyenler gözaltına alınmıştı
İstanbul’da işçi sendikaları geçen sene 1 Mayıs’ı Maltepe Meydanı’nda kutlarken Taksim’e çıkmak isteyen gruplar gözaltına alınmıştı. Çağdaş Hukukçular Derneği İstanbul Şubesi bu kişilerin sayısının 100’ü aştığını bildirmişti.